Δημοσιεύτηκε
Ο μεγαλύτερος σε μέγεθος σεισμός στον ευρωπαϊκό χώρο τον 20ο αιώνα.
Οί επιπτώσεις στην Σύρο και η άρνηση της Ελληνικής κυβέρνησης για διεθνή βοηθεια.
Ανατριχιαστικές αφηγήσεις ανθρώπων της εποχής που εζησαν το γεγονός
Εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της 9ης Ιουλίου 1956 κι έπληξε, κυρίως, τη Σαντορίνη.
Συνοδεύτηκε από τσουνάμι ύψους 25 μέτρων και προκάλεσε θύματα και σημαντικές καταστροφές.
Η Ελληνική Κυβέρνηση υπό πρωθυπουργίας Καραμανλή αρνείται τη διεθνή βοήθεια.
Τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης με έκπληξη αλλά και ένα τόνο επίκρισης, γράφουν:
«Οι περήφανοι έλληνες, αρνούνται τη διεθνή βοήθεια»
Στην Σύρο ο σεισμός έγινε αισθητός με μεγάλες δονήσεις αλλά χωρίς ιδιαίτερες ζημίες. Αλλά η Σύρος έζησε το φοβερό τσουνάμι που επακολούθησε των έστω και αποδυναμωμένο ενώ σε αλλά νησιά όπως θα διαβάσετε παρακάτω έκανε τεράστιες ζημίες με απώλειες ακόμα και ανθρωπίνων ζωών
Αυτό όμως που συνέβη ως συνέπεια των σεισμών ηταν το τσουνάμι που έπληξε και την Ερμουπόλη όπου τα νερά είχα ανέβει σχεδόν ως τα σκαλιά της πλατείας.
Αρκετά μεγάλα κύματα έπληξαν και την Σύρο από την μεριά της Ερμούπολης. Έφτασαν όμως αποδυναμωμένα πλημυρίζοντας όλη την περιοχή του λιμανιού, από το νησάκι ως την περιοχή των καρνάγιων ως την σημερινή μαρίνα
Έχουμε μόνο τρεις φωτογραφίες από αυτήν το γεγονός.
“Ο σεισμός της 9η Ιουλίου 1956 (μέγεθος 7.5), που έλαβε χώρα στο ρήγμα της θαλάσσιας λεκάνης της νότιας Αμοργού, ήταν ο μεγαλύτερος σεισμός του 20ου αιώνα σε ολόκληρη την Ευρώπη, από τα Ουράλια έως το Γιβραλτάρ και από τη Μάλτα έως τη Λαπωνία.
Το έργο του κύριου σεισμού ολοκλήρωσε ο καταστρεπτικός μετασεισμός (μέγεθος 6.9) που ακολούθησε 12 λεπτά αργότερα.
Το ημερολόγιο έλεγε 9 Ιούλιου 1956.
Στις 3:11, ένας ισχυρός σεισμός της τάξεως 7,5R χτυπά την Αμοργό. Προκαλεί μεγάλες ζημιές στα νησιά Αστυπάλαια, Ανάφη, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο και Σαντορίνη. Στην Κω γίνεται αισθητός αλλά ευτυχώς δεν θρηνούμε θύματα.
Ο σεισμός συνοδεύεται από ένα θαλάσσιο κύμα βαρύτητας (τσουνάμι), λόγω μιας υποθαλάσσιας κατολίσθησης, που το ύψος του έφτασε τα 25 μέτρα στην νοτιανατολική Αμοργό, 10 μέτρα στην Αστυπάλαια και περίπου 3 μέτρα στην βορειοδυτική ακτή της Κω.
Επίσης, μεγάλα κύματα έπληξαν τα λιμάνια των νησιών της Καλύμνου, Λέρου, Πάρου. Στην Σύρο από την μεριά της Ερμούπολης έφτασαν αποδυναμωμένα πλημυρίζοντας όλη την περιοχή του λιμανιού, από το νησάκι ως την περιοχή των καρνάγιων ως την σημερινή μαρίνα
Ο απολογισμός αυτού του τραγικού γεγονότος ήταν να σκοτωθούν 53 άτομα (34 ενήλικες και 16 παιδιά) και να τραυματιστούν περίπου 100.
Οι δύο σεισμοί όχι μόνο σκότωσαν 53 άτομα και τραυμάτισαν περισσότερα από 100, αλλά δημιούργησαν ένα από τα μεγαλύτερα θαλάσσια κύμα βαρύτητας (tsunami) στο Αιγαίο, το ύψος του οποίου το ύψος έφθασε τα 25m στη νοτιοανατολική ακτή της Αμοργού τα 20m στη βορειοδυτική ακτή της Αστυπάλαιας και τα 10m στη Φολέγανδρο.
Στη Σαντορίνη οι σημαντικότερες βλάβες παρατηρήθηκαν σε οικισμούς της καλδέρας (Οία, Φηρά, Ημεροβίγλι, κλπ.) και μικρότερες σε άλλους οικισμούς όπως στο Μεγαλοχώρι, τον Πύργο, την Επισκοπή Γωνιάς, κλπ.
Ο σεισμός αυτός αποτελεί την κορυφαία σεισμική δόνηση μίας από τις χειρότερες (από πλευράς σεισμότητας) πενταετίες του Ελληνικού χώρου (1953-1957), όπου είχαμε τη γένεση σειράς καταστρεπτικών σεισμών με μέγεθος συχνά πάνω από 7.0 (1953 – Μ=7.2 στην Κεφαλονιά, 1974 – Μ=7.0 στις Σοφάδες, 1956 – Μ=7.5 στην Αμοργό, 1957 – Μ=6.8 στο Βελεστίνο, 1957 – Μ=7.2 στη Ρόδο)”
Αφηγήσεις και άρθρα εφημερίδων για το σεισμό του 1956 στη Σαντορίνη
Μετά το πρώτο σοκ, που προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση, οι ξένες εφημερίδες έκαναν συνεχείς αναφορές στην καταστροφή που άφησε πίσω του ο σεισμός των 7.8 Ρίχτερ της 9ης Ιουλίου 1956 στη Σαντορίνη .
Στις 11 Ιουλίου η εφημερίδα «Southeastern Missourian», γράφει ότι « ο βασιλιάς Παύλος και η βασίλισσα Φρειδερίκη, διέκοψαν τις διακοπές τους στην Κέρκυρα και σπεύδουν με αντιτορπιλικό στο νησί». Λίγες μέρες αργότερα, ο Παύλος απαθανατίζεται καθώς βαδίζει ανάμεσα στα ερείπια και τείνει το χέρι για να βοηθήσει τη Φρειδερίκη, ενώ πίσω τους ακολουθεί η πριγκίπισσα Σοφία και αξιωματικοί. Η «Prescott Evening Currier», γράφει επίσης ότι στο Ξενοδοχείο «Vulcan», έμεναν κάποιοι ξένοι επισκέπτες οι οποίοι κατάφεραν να το εγκαταλείψουν προτού γκρεμιστεί. « Στην εσπευσμένη αναχώρησή τους, πολλοί άφησαν πίσω τους ρούχα, χρήματα, ακόμα και τα εισιτήρια τους» αναφέρει η εφημερίδα.
Τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης με έκπληξη αλλά και ένα τόνο επίκρισης, γράφουν: «Οι περήφανοι έλληνες, αρνούνται τη διεθνή βοήθεια» (Spokesman Review), ή «Είναι πολύ περήφανοι για να δεχτούν βοήθεια» (The Victoria Advocate). «Ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής είπε πως η Ελλάδα απέρριψε τις προσφορές βοήθειας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία», σημειώνει η «Southeastern Missourian» και προσθέτει: «δήλωσε πως ενημέρωσε τον αμερικανό πρέσβη Κάβεντις Κάννον, ότι δεν υπάρχει ανάγκη βοήθειας «επειδή αυτή τη στιγμή, είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση».
Δον Νίκος Κοκκαλάκης: … « Οι σκηνές που ζήσαμε περνούν μπροστά στα μάτια μας. Πρώτα απ όλα η σκέψη και η προσευχή μας στρέφονται στα αγαπημένα πρόσωπα που ανασύρθηκαν νεκροί από τα συντρίμμια: τη μάνα με τα παιδιά που θάφτηκαν ζωντανά μέσα στο υπόσκαφο σπίτι τους, την οικογένεια που ήρθε στο νησί την Κυριακή το βράδυ για να περάσει το καλοκαίρι και τη Δευτέρα το πρωί βρήκε τον θάνατο μέσα στο σπίτι που γκρεμίστηκε….
Οι πρώτες ημέρες και οι πρώτες νύχτες ήταν ατελείωτες και γεμάτες αγωνία για το τι ακόμη επρόκειτο να συμβεί . Μερικοί έφυγαν για την Αθήνα με το πρώτο πλοίο που ήλθε στο νησί με τους γιατρούς, και τα είδη πρώτης ανάγκης.
Οι περισσότεροι έμειναν, αλλά εγκαταστάθηκαν στα χωράφια. Το μόνο κτήριο που έμεινε ανέπαφο ήταν το ξενοδοχείο Ατλαντίς, που μόλις είχε τελειώσει και είχε κτισθεί με τις αντισεισμικές προδιαγραφές.
Έτσι μπόρεσε να δεχθεί τους πρώτους κρατικούς λειτουργούς. …..
» Εκείνο το πρωινό της καταστροφής μόλις είχα φθάσει στον Πειραιά μετά ολιγοήμερη παραμονή στη Σύρο. Μόλις με είδαν οι φίλοι μου μου ανήγγειλαν πανικόβλητοι «χάθηκε η Σαντορίνη, ένα σύννεφο σκόνης έχει σκεπάσει το νησί….»
Επιβιβάστηκα στο πρώτο πλοίο που έφυγε για το μεσημέρι για τη Σαντορίνη, το γνωστό σε όλους τους Σαντορινιούς «Μοσχάνθη» και έφθασα την επόμενη ημέρα το βράδυ . Από την Περίσσα που αποβιβαστήκαε πήγα κατ ευθείαν στα χωράφια στην περιοχή του Σταυρού στο Κοντοχώρι όπου βρήκα όλους τους ενορίτες….
Θυμάμαι την αυτοθυσία των νέων παιδιών που κινητοποιήθηκαν από την πρώτη στιγή για να προσφέρουν βοήθεια όπου και όπως μπορούσαν. Όσα από τα παιδιά είχαν μείνει στο νησί – γιατί πολλά είχαν στεγαστεί στη Νέα Μάκρη, στο Ίδρυμα των Αδερφών της Παμμακάριστου – οι αδερφές του Ελέους τα προσκάλεσαν να μείνουν για να βοηθήσουν στη δύσκολη αυτή περίσταση τις οικογένειες που επλήγησαν.
Οι Θηραίοι πάντα θυμούνται με ευγνωμοσύνη αυτή την προσφορά τους. Θυμάμαι τις Λειτουργίες στο Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Κοιμητήριο ή στο ναό του Αγίου Αντωνίους το Κοντοχώρι που ήταν μισογκρεμισμένοι και επικίνδυνοι πράγμα που δεν είχαμε αισθανθεί τις πρώτες ημέρες…..(Γ.Κοκκαλάκη: Η Σαντορίνη και η Οικογένεια Κοκκαλάκη )
« Όπως μου είπε κοιμόντουσαν, ήταν ξημερώματα γύρω στις 6 παρά τέταρτο. Λίγα λεπτά πριν γίνει ο σεισμός, η καρδερίνα που είχαν φτερούγιζε έντονα μέσα στο κλουβί, σε σημείο που το πουλί χτυπιόταν κυριολεκτικά στα σίδερα του κλουβιού. Τους ξύπνησε ο θόρυβος από το πρωτόγνωρο φτερούγισμα και κατάλαβαν ότι θα γίνει σεισμός γιατί τα ζώα προαισθάνονται τα σημάδια της φύσης.
Δεν πρόλαβαν όμως να κατέβουν από τα κρεβάτια και άρχισε. Ευτυχώς που το σπίτι μας ήταν υπόσκαφο. Αυτό τους γλίτωσε!
Πρώτα όπως μου είπε ήρθε ένα έντονο βουητό από τα έγκατα της γης που βούλωνε τα αυτιά και μετά το «κούνημα».
Από το έντονο βουητό άνοιξε διάπλατα η εξώπορτα που ήταν κλειστή με τους μαντάλους! Αρχικά το κούνημα ήταν «πλαγιαστό» και μετά «χοροπηδηχτό, πάνω-κάτω».
Τα έπιπλα χοροπηδούσαν και από τη μια μεριά των τοίχων βρέθηκαν στην άλλη.
Χαρακτηριστικά όπως μου είπε ένας μπουφές της προγιαγιάς μου, ασήκωτο έπιπλο βαρύ ξύλινο γεμάτο γυαλικά που άλλοτε χρειαζόταν 6 άτομα για να καταφέρουν να το μετακινήσουν, χοροπηδούσε στον αέρα!
Νόμιζες ότι οι 2 τοίχοι του υπόσκαφου πάλλονταν, δηλαδή έσμιγαν και μετά πάλι χωρίζανε. Δεν έμεινε τίποτα όρθιο από έπιπλα μέσα στο σπίτι: μπουφέδες, γυαλικά, κάδρα, όλα ήρθαν τούμπα.
Εκτός από το εικονοστάσι που ήταν άθικτο στη θέση του κρεμασμένο με όλες τις εικόνες μέσα! Ούτε ένα λεπτό δεν κράτησε ο σεισμός και όταν τελείωσε και βγήκαν έξω στην αυλή. Στο δρόμο πάνω από το υπόσκαφο σπίτι μας υπήρχε ένα μαγαζί.
Έπεσε όλο το μαγαζί όπως ήταν μέσα στην αυλή μας και από το πολύ βουητό που είχε ο σεισμός, κάνεις μέσα στο σπίτι δεν άκουσε τη κατεδάφιση του μαγαζιού!!!!!
Το είδαν πως είχε πέσει όταν πλέον βγήκαν στην αυλή. Το ότι δεν πρόλαβαν να βγουν έξω και ο σεισμός τους «έπιασε» μέσα στο σπίτι ήταν η σωτηρία τους!
Γιατί αν είχαν βγει στην αυλή, θα είχαν σκοτωθεί από το μαγαζί που ήρθε σωρό-κουβάρι μέσα στην αυλή μας.
Ένα σύννεφο σκόνης είχε σκεπάσει τα πάντα σαν ομίχλη, δεν έβλεπες ούτε σε μισό μέτρο, άκουγαν μόνο τις φωνές των γειτόνων από δίπλα που φώναζαν: «γρήγορα όλοι στα αμπέλια, θα γίνουν και άλλοι σεισμοί».
Όπως ήταν με τα νυχτικά μου είπε η θεία μου έφυγαν για τα αμπέλια, αφήνοντας τα σπίτια ανοιχτά χωρίς να πάρουν τίποτα μαζί τους. (Στη σημερινή εποχή αν γινόταν κάτι ανάλογο, θα είχε γίνει αμέσως πλιάτσικο στα ανοιχτά σπίτια.
Όμως τότε δεν υπήρχαν αλλοδαποί μετανάστες, δεν υπήρχε ακόμη τουρισμός ούτε ξένοι. Ήταν μόνο οι ντόπιοι, οι συγχωριανοί.
Όλο το χωριό ήταν σαν μια οικογένεια. Δεν υπήρχε φόβος να αφήσεις το σπίτι σου ανοιχτό και να φύγεις, δεν έκλεβε κανείς. Δεν υπήρχε εγκληματικότητα. Ποιος θα έκλεβε;
Ο συγχωριανός σου που τον ήξερες πιο καλά και από τον αδερφό σου; Αλλά χρόνια τότε..Βγαίνοντας στην αγορά, στο κεντρικό δρόμο της Οίας αντίκρισαν την καταστροφή του χωριού.
Τα καπετανόσπιτα, τα μαγαζιά και γενικά τα περισσότερα σπίτια του «κεντρικού δρόμου» είχαν κατεδαφιστεί.
Τα κτίρια δηλαδή που ήταν με ταράτσες. Τα υπόσκαφα όμως άθικτα!!!! Ούτε ρωγμή στους τοίχους!!! Και για αυτό οι θάνατοι ήταν αυτών που δεν μένανε σε υπόσκαφα.
Επειδή είχαν πέσει τα σπίτια και τα μαγαζιά της αγοράς (εξού και η σκόνη που είχε καλύψει όλο το χωριό) όλοι οι δρόμοι του χωριού ήταν γεμάτοι από μπάζα και αναγκαστικά για να περάσουν να φύγουν σκαρφαλώνανε πάνω στα μπάζα.
Λόφοι από μπάζα πάνω από 2 μέτρα!! Τις γριές και τους γέρους τους παίρνανε καβάλα στους ώμους τους οι νέοι.
Αν άκουγαν μέσα στα χαλάσματα φωνές, όπως-όπως έσκαβαν για να σώσουν τον πλακωμένο από τα μπάζα.
Στην Αρμένη και στο Αμμούδι οι βάρκες «ανέβηκαν» πάνω στην προκυμαία.
Η φουσκωμένη θαλασσα δηλαδή «ανέβασε» τις βάρκες και τις «αφησε» πάνω στο μώλο!!
Όσοι ψαράδες βρίσκονταν εκείνη την ώρα είτε στην Αρμένη είτε στο Αμμούδι, καθώς ανέβαιναν τις σκάλες για να φτάσουν στο χωριό οι πέτρες από τα γκρεμνά κυλούσαν ασταμάτητα και τους χτυπούσαν.
Μαζεύτηκαν στα χωράφια στο Θόλο γύρω από τον Αγ. Γεώργιο της Πάπενας. Όπως μου είπε κάθε τρεις και λίγο η γη κουνιόταν και έλεγαν: «νατος πάλι». Την ημέρα εκείνη θα πρέπει να έγιναν τουλάχιστον 300 σεισμοί. Κάθε 2-3 λεπτά και άλλος. Για μέρες ολόκληρες κάθε τόσο και λιγάκι η γη κουνιόταν. Τους έσωσε ότι ο σεισμός ήταν «υποθαλάσσιος» και όλη η ενέργεια του έπεσε στη θάλασσα……..
Εύα Δαμασκηνού από το Μεγαλοχώρι. Ο πατέρας μου ήταν μόλις 9 ετών τότε και μου έχει πει οσα λίγα θυμάται,ήταν στην Αγία Φωτεινή,εκεί που σήμερα βρίσκεται το σπίτι μου ήταν σταύλοι και το αλώνι,ειχαν παει με τον παπου μου το Νικολο και το θειο μου τον Αναργυρο να σομαρωσουνε τα μουλαρια για να ξεκινησουνε να θερισουνε το κριθαρι,ηταν 5μιση με 6 οταν εγινε ο πρωτος σεισμος,θυμαται τα μουλαρια ωρα πριν να γυριζουν γυρω γυρω μες στη μαντρα να ρουθουνιζουν σα τρελα και να σηκωνονται ορθια στα πισινα τους ποδια..κανεις αλλος δεν προαισθανθηκε το κακο περα απο τα ζωα..μολις εγινε ο σεισμός ο παπους ετρεξε στο χωριο να προλαβει να ξυπνησει τη γιαγια μου και της θειες μου,τη Μαρια κ τη Κουλα να τρεξουν ολοι μαζι στη μαντρα…
Η θεια μου η Μαρια Νομικου λεει χαρακτηριστικα : ηκουα τσοι γειτονισσες που ηφωναζανε : παει η Αγια Ανεργυροι ,παει η Αγια Ανεργυροι!!! κι εγω σα μικρο παιδακι 8 χρονω που ημουνα,ξαπλωμενη απα στο κρεβατι ηφωναζα τσοι μανας μου :κα,μαμα,κα ηφυε η Αγια Ανεργυροι,κα που να ηπηε? και η μανα μου ειπε : σηκω παιδι μου να φυομε,σηκω γιατι χανουμαστε…
Σου τα λεω τωρα αυτα και δακρυζω,πραγματικα τοση συγκινηση αισθανομαι…
Εντυπωσιακές σκηνές από τη σεισμόπληκτη Σαντορίνη του 1956 περιέχει ταινία επικαίρων που έφερε πρόσφατα στη δημοσιότητα το “Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο”. Παρουσιάζει τον τότε Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή να αποβιβάζεται από αρματαγωγό στην Περίσσα, να επισκέπτεται χωριά της Σαντορίνης που έχουν πληγεί από τον σεισμό, να επιθεωρεί τις καταστροφές και να συνομιλεί με τοπικούς παράγοντες και με κατοίκους.
Η Επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή στη σεισμόπληκτη Σαντορίνη. ΒΙΝΤΕΟ.
Δείτε την εδώ: Το λινκ που στα δινω εχει δυο αρχειακα βιντεο. Το Ενα μια Ορκωμοσία εφέδρων Ανθυποσμηναγών και το διπλα ακριβως ειναι Περιοδεία του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή στη σεισμόπληκτη Σαντορίνη. Πατηστε σε αυτο να το δειτε.http://mam.avarchive.gr/portal/digitalview.jsp…
Παναγιώτης Κουλουμπής
4 Μαΐου 2016
ΠΗΓΕΣ: http://www.sansimera.gr – atlantea.news/ –
santo- rinios.blogspot – santorinimarket – santonews
