Πολλά τα στραβά στη χώρα μας, αλλά κανείς μας δε μπορεί να ελπίζει πως θα τ’ αλλάξει όλα. Τώρα έχουμε εκλογές, καιρό γι’ αλλαγές δηλαδή, αλλά δεν έχουμε υποψήφιους πρωθυπουργούς που θα ηγηθούν μιας ριζικής αναγέννησης και προόδου. Ούτε διατηρώ ψευδαισθήσεις πως θα εκλεγεί πρωθυπουργός ο πιο ικανός μας πολιτικός (για μένα, ο Στέφανος Μάνος), εκείνος που θα κυβερνήσει με το πρόγραμμά του χωρίς να σκέφτεται το πολιτικό κόστος. Αν, όμως, μου δινόταν (πιο σωστά, αν «μας» δινόταν, εμάς της ΔΡΑΣΗΣ και Φιλελεύθερης Συμμαχίας – ΦΙΣ) η δυνατότητα να αλλάξουμε ένα και μόνο πράγμα στη χώρα μας, ξέρω ποιο θα ήταν αυτό: η Δικαιοσύνη.

Η έλλειψη δικαιοσύνης είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας, ουσιαστικότερο του οικονομικού. Η σημερινή κατάσταση επιβεβαιώνει μια φράση που αποδίδεται στον Ιερό Αυγουστίνο: «αν απουσιάζει η δικαιοσύνη, τι άλλο είναι η πολιτική εξουσία παρά οργανωμένη ληστεία;». Η δικαιοσύνη είναι προϋπόθεση της επιτυχημένης εξυγίανσης, η προϋπόθεση για κάθε ανάπτυξη· ποιος ξένος θα βάλει τα λεφτά του σε μια χώρα που ξέρει πως μπορεί να τα χάσει χωρίς ποτέ να βρει το δίκιο του; Η Ιωάννα Στεφανάκη, υποψήφια της ΔΡΑΣΗ-ΦΙΣ με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας γράφει: «… δε θα υπάρξει ποτέ ανάπτυξη εάν δεν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα αξιόπιστο σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης.»

Οι ευνομούμενες χώρες ευημερούν γιατί η Δικαιοσύνη τιθασεύει τη φυσική ροπή των ανθρώπων να εκμεταλλευτούν τις όποιες δυνατότητες τούς δίνονται από το σύστημα για να καταπατήσουν τα δικαιώματα των συνανθρώπων τους προς ίδιον όφελος. Οι άνθρωποι δεν είναι από μόνοι τους άγιοι. Οι Γερμανοί, ας πούμε, στη χώρα τους δεν τολμούν να κάνουν τα κόλπα που έκανε εδώ η Siemens, γιατί ξέρουν ότι θα υποστούν τις συνέπειες γρήγορα και αμείλικτα. Εδώ τα έκαναν, όμως. Στην Ελλάδα, πολλοί γιατροί καταπατούν τον όρκο τους και δίνουν προτεραιότητα σε ασθενείς που τους χρηματίζουν, γιατί η καθεστηκυία νοοτροπία της ατιμωρησίας και συγκάλυψης αποτρέπει τα θύματά τους από το να τους καταδώσουν στη Δικαιοσύνη. Ομοίως και για τους όποιους επίορκους δημόσιους λειτουργούς και διεφθαρμένους αστυνομικούς, τους βουλευτές και τους υπουργούς που αγοράζουν την ψήφο των πελατών-ψηφοφόρων τους εις βάρος της κοινωνίας. Αν δε λειτουργεί η Δικαιοσύνη, τα θύματά τους θα μένουν στο περιθώριο, εμπεδώνοντας την ισοπεδωτική αντίληψη του «ωχαδερφισμού». Λυπούμαι που το γράφω τόσο ωμά, αλλά η αλήθεια είναι αυτή: όσο εμείς οι ίδιοι δεν «καρφώνουμε» τον κάθε απατεώνα που βρίσκουμε μπροστά μας, τόσο θα συνεχίζουν να μας τραβάνε μαζί τους στον πάτο. Και όσο μένουν ατιμώρητοι όταν πιάνονται στα πράσα, τόσο θα καβαλάνε το καλάμι (κι εμάς μαζί).

Άποψή μου είναι, λοιπόν, πως αν ο Ελληνικός λαός μάς δώσει τη δυνατότητα να συμμετάσχουμε σε μία κυβέρνηση συνεργασίας με ένα και μόνον τομέα ευθύνης, τότε εμείς της ΔΡΑΣΗ-ΦΙΣ θα πρέπει να επιδιώξουμε εκείνον της Δικαιοσύνης. Οι απόψεις μας για το τι πρέπει να γίνει έχουν δημοσιευθεί πολλάκις. Ορισμένες από τις προτάσεις της κας.Στεφανάκη είναι: «Η δικονομία να προβλέπει ακρόαση πριν την συζήτηση μεταξύ των πλευρών … Επίσης, θα έπρεπε [κατά κανόνα] οι αναβολές να ζητούνται κάποιες μέρες πριν τη δικάσιμο …». Επιπροσθέτως, όπως – άλλωστε – προβλέπει και το Μνημόνιο, να επιβάλλουμε την αναβάθμιση των εξωδικαστικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών (παρά τις σθεναρές αντιδράσεις των δικηγόρων που, συντεχνιακά σκεπτόμενοι, τις υποσκάπτουν), καθώς και να απαλλάξουμε τους δικαστές από σειρά μη δικαστικών εργασιών (προσημειώσεις ακινήτων, σύσταση και λύση εταιρειών, συναινετικά διαζύγια, κ.ο.κ.). Φυσικά, αν αναλαμβάναμε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, θα έπρεπε να κάνουμε τα πάντα για την αναβάθμιση της υλικοτεχνικής υποδομής των Δικαστηρίων (ψηφιοποίηση αρχείων, on-line  υπηρεσίες, ηλεκτρονικοί υπολογιστές για όλους τους δικαστικούς, πλήρεις βιβλιοθήκες σε όλα τα δικαστικά μέγαρα). Όσα περισσότερα μέσα δώσουμε στους δικαστικούς λειτουργούς να κάνουν τη δουλειά τους πιο αποτελεσματικά, τόσο θα ωφεληθεί η κοινωνία: όταν αργεί η δικαιοσύνη τόσο απογοητεύεται όποιος ψάχνει το δίκιο του.

Συμφωνώ απόλυτα πως οι μισθοί των δικαστικών είναι χαμηλοί και ο αριθμός τους μικρός σε σχέση με το έργο που καλούνται να επιτελέσουν, οπότε σίγουρα πρέπει να προσπαθήσουμε για τη σημαντική βελτίωση και των δύο αυτών παραμέτρων, αλλά να μη λησμονούμε το εξής ουσιαστικό: η αμοιβή του δικαστή για το έργο που επιτελεί είναι πρωτίστως ηθική και δευτερευόντως χρηματική. Μπορείς έμπρακτα να στηρίξεις το δικαστή με αύξηση μισθού και βελτίωση των συνθηκών εργασίας του, αλλά και ουσιαστικά να τον αφήσεις να κάνει τη δουλειά του χωρίς καμία εμπλοκή εξω-δικαστικών παραγόντων, καθώς και με την αναβάθμιση του ρόλου του στη λήψη των αποφάσεων για τις βελτιώσεις που χρειάζεται ο χώρος του: σαν ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης θα πρέπει να καθόμαστε τακτικά σε συμβούλιο με τους εκλεγμένους εκπροσώπους του Δικαστικού Σώματος για να λαμβάνουμε από εκείνους τις κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής που οφείλουμε να ακολουθήσουμε. Η θέση του δικαστικού στο κοινό αίσθημα πρέπει να είναι υπεράνω όλων των άλλων, και ιδίως πολύ ανώτερη των πολιτικών· μόνον έτσι θα μπορέσει και η Δικαιοσύνη να επιτελέσει την αναγκαία αυτοκάθαρσή της από τα λίγα εκείνα διεφθαρμένα στοιχεία που αμαυρώνουν το συνολικό κύρος Της.

Φώτης Κοκοτός