14 Νοεμβρίου 2015

«Παγωμένος όλος ο πλανήτης, τις τελευταίες ώρες έχει γίνει μάρτυρας της πρωτοφανούς τρομοκρατικής επίθεσης στο Παρίσι! Σήμερα το πρωί η γαλλική πρωτεύουσα είναι μία νεκρή πόλη, με το στρατό στους δρόμους και τον πανικό να έχει εισβάλλει σε κάθε σπίτι»

18 Νοεμβρίου 1973

«Αἱματηραὶ μάχαι στὸ κέντρον τῶν Ἀθηνῶν, τάνκς κατῆλθαν τὴν νύχτα στὴν Ἀθήνα, ἐπενέβησαν ἅρματα μάχης, 4 νεκροὶ καὶ 130 τραυματίες».

Σαν από τραγική συγκυρία η ιστορία του αίματος επανέρχεται διαγράφοντας κυκλική τροχιά, αφήνοντας το τραγικό της αποτύπωμα στη συλλογική μνήμη.

Αν αφαιρέσουμε τις περιστάσεις, τα συμβεβηκότα του τόπου και χρόνου, η ιστορία των αιμάτων παραμένει άτεγκτη και μας παρακολουθεί.

Τραγική τύχη έφερε να συμπίπτει ετούτος ο εορτασμός, η 42η επέτειος της εξέγερσης του πολυτεχνείου, με το συλλογικό πένθος της ανθρωπότητας και τον παγερό φόβο που το συνοδεύει .

Ένα φόβο που μοιάζει αταίριαστος με κάθε προηγούμενο, γιατί δεν έχει αντίπαλο. Ένα φόβο που βρίσκει το δυτικό κόσμο απροετοίμαστο, ανοχύρωτο, γυμνό. Μόνο περιδεή, έντρομο. Αυτή είναι η βεβαιότητά του και αυτή συνάμα η κόλασή του.

Η ιστορία του Πολυτεχνείου, την οποίαν ανακαλούμε κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, σε περιστάσεις εορτασμού, δε θα μπορούσε να είναι ποτέ πιο χρήσιμη από όσο ετούτη τη στιγμή.

Γιατί η στιγμή είναι παγερή όσο και το γυμνό σώμα της αλήθειας που στέκει ενώπιόν μας και ελέγχει με δριμύτητα κάθε ευκολία και κάθε ρομαντισμό.

Σήμερα η μνήμη της εξέγερσης του Πολυτεχνείου μετατρέπεται σε ώρα ευθύνης του πολιτισμένου ανθρώπου απέναντι στο χάος και το κενό. Γιατί υπενθυμίζει πως το αντίδοτο στο μηδέν είναι το όνειρο, είναι το νόημα που δίνει υπόσταση στο όνειρο και είναι ο μύθος που το καταξιώνει ως υπαρξιακό γεγονός.

Η γενιά του Πολυτεχνείου είχε όνειρο, γι’ αυτό ενώθηκε γύρω απ’ αυτό την πιο όμορφη στιγμή της, την ώρα που μπορούσε να το υπερασπιστεί ερωτικά, υπαρξιακά. Η γενιά του Πολυτεχνείου δεν αντιστάθηκε διανοητικά, αλλά σωματικά. Αντέταξε με θέρμη τη ζωή της απέναντι στην παγερότητα των αρμάτων. Και ήταν αυτή η ζωή όμορφη, γιατί ήταν βαθύ το νόημά της, γι αυτό ήταν καίριος ο στόχος της.

Τα παλικάρια και οι κοπέλες που έτρεξαν στο Πολυτεχνείο ήταν παιδιά του μόχθου για μια καλύτερη ζωή. Διάβαζαν, μελετούσαν, συγκεντρώνονταν και τραγουδούσαν, ερωτεύονταν για να ανοιχτεί διάπλατο στα μάτια τους το όνειρό τους, όχι για να κατοχυρωθούν οι διεκδικήσεις τους. Όχι για να κατανείμουν ρόλους και εξουσίας, αλλά για να αναδιανείμουν στο σύνολο της κοινωνίας το αγαθό της ζωής, ευπρεπισμένο και ιερό μέσα από το όνειρό τους. Γι αυτό πυροβόλησαν τα άρματα με τρεις λέξεις που συνοψίζουν το μύθο της γενιάς τους: ψωμί, παιδεία, ελευθερία. Όχι με υστεροβουλία, αλλά με εντιμότητα, όχι με εκρηκτικά μάχης, αλλά με έκρηξη ψυχής. Γι’ αυτό, όταν η δικτατορία μηδένισε τα νοήματα, η λαϊκή ψυχή πολλαπλασίασε τα όνειρα γαντζωμένη από την τέχνη, τη βαθιά συνείδηση της ζωής.

Σήμερα εμείς, ανοχύρωτοι στο φόβο, αιχμάλωτοι στον τρόμο της επιβίωσης, έχοντας κρατήσει από εμάς μόνο τη βεβαιότητα του χώρου που καταλαμβάνει η σάρκα μας, τρέμουμε την επερχόμενη απειλή. Τι φοβόμαστε στην πραγματικότητα; Το μηδέν. Τη γύμνια του κόσμου που μας περιέχει, χωρίς να είναι δικός μας, αφού δεν του εμπιστευθήκαμε το μύθο μας. Και δεν τον εμπιστευτήκαμε γιατί δεν τολμήσαμε να δραπετεύσουμε από τη φυλακή της ρηχής μας βεβαιότητας, του επιτακτικού αιτήματος της επιβίωσης. Γι αυτό αντιμετωπίζουμε αυτές τις μέρες με καχυποψία, γι αυτό τις απαξιώνουμε ή –στην καλύτερη περίπτωση– τις βλέπουμε σαν ευκαιρία ρέμβης. Αν τις αφήσουμε να λειτουργήσουν μέσα μας εορταστικά, δηλαδή παρακινητικά, τότε θα αποκαλύψουμε τη γύμνια μας απέναντι στις γενιές που θά ’ρθουν. Και ίσως αυτές οι γενιές, οι μεγαλωμένες στο φόβο, ίσως είναι αυτές οι ίδιες που θα αντιτάξουν απέναντί του ως μόνη διέξοδο τον τρόμο.

Τα γεγονότα της Παρασκευής στην καρδιά της Ευρώπης είναι ίσως το πιο αποκαλυπτικό δίδαγμα της ιστορίας του σύγχρονου δυτικού κόσμου: Μια Ευρώπη που απεμπολεί το μύθο της, την αξία του ανθρώπου, την τιμή του και την ελευθερία του, επενδύοντας αλαζονικά στην αυτάρεσκη ευδαιμονία της σάρκας της, είναι μια Ευρώπη θνησιγενής.

Συνηθίζουν πολλοί σχηματοποιώντας –και γι’ αυτό απλουστεύοντας– την ιστορική πραγματικότητα, να λένε ότι η γενιά του Πολυτεχνείου πρόδωσε το όνειρό της. Πως είναι, λένε, η γενιά που αντάλλαξε τα συνθήματα εναντίον της χούντας με υψηλούς κυβερνητικούς θώκους. Κι αν είναι έτσι ας αναλογιστούμε εμείς, εσείς που ακολουθείτε και τα παιδιά σας που θα γεννηθούν, την ευθύνη που φέρουμε σαν πολιτισμένος κόσμος στη διαφύλαξη, μεταλαμπάδευση και θεμελίωση των μύθων που κάποιοι, κάποτε αγωνίστηκαν για να δημιουργήσουν. Αυτοί έπραξαν όταν τους κάλεσε η ιστορική στιγμή, εμείς;

[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ.]

Πηγή: frear.gr