Οι λέξεις που μας παρηγορούν, μας συγκινούν και αγγίζουν την καρδιά μας δεν είναι μόνο αγαπημένων ποιητών, συγγραφέων και ανθρώπων των γραμμάτων, αλλά και λέξεις που ακούμε από κάποιους που ίσως είναι δίπλα μας. Είναι άνθρωποι σπάνιοι, που αντιστέκονται στον κυνισμό και τις πικρές κουβέντες.

Οι «μεταξωτοί άνθρωποι» όπως τους αποκαλεί ο Ν. Καρούζος. Δεν χρησιμοποιούν λέξεις-υποσχέσεις. Τα λόγια τους όμως καταφέρνουν να γκρεμίσουν τη μεσοτοιχία που έχουμε χτίσει ανάμεσά μας με τα υλικά της απογοήτευσης και της απομόνωσης. Είναι άνθρωποι που σώζουν, θαρρείς για λογαριασμό όλων μας, την αισιοδοξία και την πίστη σ’ αυτόν τον κόσμο.

Σήμερα το πρωί, άκουσα να του μιλάει με τόση γλύκα και καλοσύνη που ήταν αδύνατο να μη σταθώ για να τη δω καλύτερα. Δεν τον παρηγορούσε. Προσπαθούσε να τον προτρέψει να αφήσει τον δρόμο, αγγίζοντας πολλές φορές το χέρι του. Το χέρι που κρατούσε σφιχτά την άκρη ενός μεγάλου σάκου. Την κοιτούσε ανέκφραστα στην αρχή.

«Περιμένω», ακούω να της λέει, «τη μέρα που θα βρω το κουράγιο να πάρω ξανά τη ζωή στα χέρια μου». Η παραίτηση και η απογοήτευση τον έφερε σ’ αυτή την κατάσταση. Είναι περιπλανώμενος. Δεν μπορεί να πληρώσει λογαριασμούς, δεν μπορεί να συντηρεί σπίτι και δεν θέλει να έχει σχέσεις με ανθρώπους γιατί ντρέπεται.

Μα λίγο αργότερα, λες και τα λόγια της τον είχαν μαγέψει, άρχισε να σχηματίζεται ένα δειλό χαμόγελο στα χείλη του.

Το κράτησα κι εγώ αυτό το χαμόγελο και περπατώντας έλεγα και ξανάλεγα, σαν να ήταν κάποια μυστική συνταγή, τα λόγια της άγνωστης νέας γυναίκας στον άστεγο. «Κουράγιο, μπορείς…». Αναρωτιέμαι αν ξέρουμε άραγε πόση είναι η δύναμη των λέξεων. Αυτών που λέμε στους άλλους και στον εαυτό μας.

Σε αγαπημένους αλλά και σε ξένους. Τα λόγια που επιλέγει μια δασκάλα για να δώσει αυτοπεποίθηση σε ένα παιδί, μια νοσοκόμα για να δώσει κουράγιο σ’ έναν ασθενή, δυο-τρεις φράσεις που θα ψάξει να βρει κάποιος για να θυμίσει στον φίλο του πως δεν είναι μόνος.

Ο Ζαν-Πολ Σαρτρ, προσπαθώντας να καταλάβει τη σημασία που είχαν οι λέξεις στη ζωή του, έγραψε ένα ολόκληρο βιβλίο. «Οι λέξεις» (Εκδόσεις Αγρα) τον άγγιζαν από παιδί σαν αυτόνομες υπάρξεις:

Ηταν αληθινές σαρανταποδαρούσες», έλεγε, «που έβριθαν από συλλαβές και γράμματα, τέντωναν τους διφθόγγους, έκαναν τα διπλά σύμφωνα να πάλλονται· φράσεις τραγουδιστές, ένρινες, κομμένες από παύσεις και αναστεναγμούς, πλούσιες σε άγνωστες λέξεις, γοητεύονται από τον εαυτό τους και τους μαιάνδρους τους χωρίς να νοιάζονται για μένα: μερικές φορές εξαφανίζονταν πριν μπορέσω να τις καταλάβω…

Στα λόγια των ποιητών και των συγγραφέων που αγαπάμε βρίσκονται τα κρυμμένα συναισθήματα που κρατάμε περήφανα μέσα μας. Είναι η κραυγή από το δικό μας κλειστό στόμα. Ομως τα ανείπωτα καθημερινά συναισθήματα ίσως χρειάζεται να εκφραστούν από μας τους ίδιους.

Οι πιο δυνατές και άμεσες λέξεις είναι απλές. Στήριγμα πολύτιμο στη σκληρή καθημερινότητα. Σαν τα «Μαλαματένια λόγια» του Μάνου Ελευθερίου, που κάποιες φορές μας βρίσκουν στο σεργιάνι μας. Ας τα ακούσουμε προσεκτικά, να τα πούμε κι εμείς. Ισως με μια λέξη αλλάξουμε τη μέρα και τη μοίρα ενός ανθρώπου. Ισως αλλάξουμε και τη δική μας μέρα. Μερικές φορές, αρκεί ένα «κουράγιο, φίλε» στη μέση της Πανεπιστημίου, ώρα 11 το πρωί.

Της Κυριακής Μπεϊόγλου

Πηγή