Υπάρχει ένα μικρό κράτος στην άκρη της γης που το 1893 έδωσε στις γυναίκες αυτό που εδικαιούντο και έμεινε στην Ιστορία ως το πρώτο κράτος στον κόσμο που το έκανε. Ένα άλλο μικρό κράτος, που, μάλιστα, βρίσκεται στο κέντρο της γης, στον ομφαλό, όπως πιστεύουν οι πολίτες του, το έδωσε σχεδόν 60 χρόνια αργότερα, το 1952, στις 28 Μαΐου: το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι σε δημοτικές και βουλευτικές εκλογές.

Η χρονοκαθυστέρηση μπορεί να οφείλεται όχι σε δόλο απαραιτήτως, αλλά σε «επιστημονικούς»[1] και άλλους, πολύ σπουδαίους λόγους, κυριότερος των οποίων ήτο ότι το κράτος, οι άντρες, δηλαδή, δεν ευκαιρούσαν γιατί ήταν πολύ απασχολημένοι με το να χτίζουν Παρθενώνες ή να κάνουν -αποτυχημένες κατά κανόνα- πολιτικές της συναλλαγής και της διαφθοράς, γενικώς να κρατούν τα ηνία του ατίθασου αλόγου που λέγεται Ελλάς, το οποίο ουδέποτε κατόρθωσαν να τιθασεύσουν και να φέρουν στον ίσιο δρόμο.

Είναι λίγο μπερδεμένο το ζήτημα της γυναικείας ψήφου, βέβαια, διότι ναι μεν είχαν το δικαίωμα του εκλέγειν από το 1930 αλλά

α) μόνο για τις δημοτικές εκλογές

β) επειδή ουδείς είχε φροντίσει για την ενημέρωση των εκλογικών καταλόγων δεν κατάφεραν να ψηφίσουν παρά το 1934

γ) ακόμη και τότε ψήφισαν ελάχιστες, αφού απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να είναι εγγράμματες και άνω των 30 ετών. Δύσκολο να βρεθεί τέτοιος σπάνιος συνδυασμός. Η κοινωνία ήταν λίγο -έως τελείως- αρνητική στο να στείλει στο σχολείο τα κορίτσια της, που από τη γέννησή τους ήταν προορισμένα να επιτελέσουν το χρέος της μητρότητας, να γίνουν σύζυγοι εργατικές, σιωπηλές και υπάκουες των ανδρών ψηφοφόρων. Το ποσοστό του γυναικείου αναλφαβητισμού εκείνης της εποχής υπερέβαινε το 70%.

Μπορεί να προέβλεπε το Σύνταγμα, από το 1844 κιόλας, ότι όλοι οι Έλληνες ήταν ίσοι μεταξύ τους, αλλά κουβέντα δεν έλεγε για τις Ελληνίδες. Χρειάστηκε να περάσουν άλλα 131 χρόνια για να διευκρινιστεί και αυτό το θεματάκι.

Οι Νεοζηλανδοί ίσως να υπέκυψαν στις οργανωμένες πιέσεις των γυναικών τους για ισοτιμία στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος χωρίς να έχουν απώτερους σκοπούς.[2] Σε ό,τι αφορά τους Έλληνες έχω βάσιμες υποψίες ότι η ψήφος στη γυναίκα δόθηκε με στόχο τη διαχείρισή της πάλι από τους ίδιους. Τα “κουκιά” της οικογένειας αυξάνονταν κατακόρυφα και η διαπραγματευτική της δύναμη με τον “βουλευτή μας” ανάλογα. Ο “βουλευτής μας” ήταν τότε -και τώρα,  φοβούμαι- κάτι σαν τον οικογενειακό γιατρό. Κάθε οικογένεια είχε τον δικό της, ο οποίος επιλαμβανόταν των θεμάτων της, από τον διορισμό του παιδιού μέχρι την εξεύρεση κλίνης στο νοσοκομείο για τη γιαγιά. Οι οικογένειες με λίγα αγόρια έπασχαν, διότι ο “βουλευτής τους” μετρούσε τα προαναφερθέντα κουκιά κι αν δεν του έβγαιναν μοιραία την εύνοιά του στο ρουσφέτι κέρδιζε ο γείτονας με τα πολλά αγόρια. Η γυναικεία ψήφος ήρθε για να δώσει κύρος στις “άτυχες” οικογένειες που, συν τοις άλλοις, έφεραν και τη ρετσινιά ότι γεννούσαν “γραμμάτια” και όχι άντρες.

Παρά το ότι η γυναίκα κατέκτησε το δικαίωμα ψήφου το 1952, ελάχιστες το ασκούσαν στην κυριολεξία, αφού την ψήφο των πολλών τη  διαχειρίζονταν τα άρρενα μέλη της οικογένειας, κατά το δοκούν. Πήγαινε “μονοκούκι”, ασχέτως των πεποιθήσεων του γυναικείου πληθυσμού, που συχνά όταν έφτανε σε ηλικία ψήφου είχε ήδη “μεταβιβαστεί” από τον πατέρα της σε άλλον άντρα που, συν τοις άλλοις,  έπαιρνε προίκα και το “κουκί”.

Το δικαίωμα του εκλέγεσθαι είναι μια ακόμη πονεμένη ιστορία. Εν έτει 2017 επιβιώνει ένας θεσμός που φέρει το βαρύγδουπο όνομα “ποσόστωση”, τον οποίο επικαλούνται, μάλιστα, κάποιοι ως ένδειξη κοινωνικής προόδου. Το χειρότερο είναι ότι υπάρχουν γυναίκες που, στο όνομα της ποσόστωσης, συμπράττουν και ενισχύουν συνδυασμούς με την υποψηφιότητά τους, σαν σκέτα ονόματα χωρίς υπόσταση, για να μπορούν να καταρτίσουν ψηφοδέλτια!