Aπό επαγγελματική διαστροφή διάβασα την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου για την καθιέρωση της 20ής Μαΐου ως “Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού”», την οποία καλούνται να συνυπογράψουν πέντε υπουργοί (Ν. Κοτζιάς, Ν. Φίλης, Α. Μπαλτάς, Ι. Αμανατίδης και Π. Κουρουμπλής).

Η συγκεκριμένη ημέρα επελέγη διότι, σύμφωνα με το κείμενο, συμπίπτει 1. Με τα γενέθλια του Σωκράτη 2. Με την έναρξη των εργασιών της Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια 3. Προηγείται η επέτειος της Γενοκτονίας των Ποντίων και 4. Ακολουθεί η επέτειος της μάχης της Κρήτης.

Παρακάμπτω την πομπώδη ελληνικούρα «ο Σωκράτης έθεσε την Ελλάδα σε εξέχουσα θέση διεθνώς» και περνάω στις ιστορικές ανακρίβειες. 1.Από καμία αξιόπιστη πηγή δεν αποδεικνύεται ότι ο Σωκράτης γεννήθηκε στις 20 του Μάη. Οι μελετητές ερίζουν ακόμα και για τη χρονολογία γέννησης πόσο μάλλον για την ημερομηνία. Το αττικό σεληνιακό ημερολόγιο και η χρήση του εμβόλιμου μήνα καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την ταυτοποίηση γεγονότων και ημερομηνιών. Και τα μαργαριτάρια συνεχίζονται:
«Ο Σωκράτης υμνήθηκε ως δάσκαλος φιλοσόφων παγκόσμιας επιρροής, όπως ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Διογένης». Εκτός από τον Πλάτωνα που όντως υπήρξε μαθητής του, οι άλλοι δυο ουδεμία, άμεση τουλάχιστον, σχέση είχαν με τον Αθηναίο φιλόσοφο. Όταν ο Σωκράτης έπινε το κώνειο, ο Διογένης μόλις είχε βγάλει τις πάνες, ενώ την ύπαρξη του Αριστοτέλη ακόμα και οι γονείς του την έμαθαν 15 χρόνια μετά το θάνατο του Σωκράτη.

2. «Η Οικουμενική Σύνοδος της Νίκαιας λειτούργησε κομβικά για την Ελληνορθόδοξη παράδοση». Το 325 καμία ελληνορθόδοξη παράδοση δεν έχει διαμορφωθεί. Η νεοσύστατη αυτοκρατορία βρίσκεται στον αστερισμό των ρωμαϊκών δομών και το όνομα Ελλην ταυτίζεται με την ειδωλολατρία και την μη χριστιανική φιλοσοφία. Σημειωτέον πως επίσημη γλώσσα τότε είναι τα λατινικά και η ελληνική καθιερώνεται περίπου τρεις αιώνες αργότερα, επί Ηρακλείου.

3, 4. «Ένα τρίπτυχο, που συνδέει τη γλώσσα και τον πολιτισμό με το ιστορικό γίγνεσθαι, καθώς και τη διαχρονική και διατοπική παρουσία του Ελληνισμού». Ολως ξαφνικά χάνεται και η αρίθμηση και το τετράπτυχο γίνεται τρίπτυχο. Αν παρ’ όλα αυτά στόχος παραμένει «η προαγωγή της διαρκούς και διαπλαστικής συμβολής της Ελληνικής γλώσσας, ως εργαλείου ανάπτυξης και διαμόρφωσης αρχών και εννοιών στο πεδίο της φιλοσοφίας, των επιστημών, των πολιτικών ιδεών και του ευρωπαϊκού πολιτισμού», πώς συνδέεται με τη γλώσσα μια μάχη και μια σφαγή;

Να προσθέσω πως ο συντάκτης του κειμένου παρέλειψε να αναφέρει πως 20 Μαΐου είναι και τα γενέθλια της Μαρινέλλας, η οποία στον δίσκο «Αλβανία» τραγούδησε το έπος του ελληνοϊταλικού πολέμου. Γέλια μέχρι δακρύων προκαλεί το παρασκήνιο και η αγωνιώδης προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων φορέων να εξευρεθεί μια ημερομηνία που να μην προσκρούει σε άλλες καπαρωμένες παγκόσμιες ημέρες. Προτάσεις για τις 18 Οκτωβρίου και τις 10 Δεκεμβρίου, κατά τις οποίες βραβεύτηκαν με Νόμπελ ο Ελύτης και ο Σεφέρης έπεσαν σε καραμπόλες, σαν κι αυτές που συμβαίνουν στους σχηματισμούς και τους ανασχηματισμούς υπουργικού συμβουλίου. Για φέτος πάντως θα συνεορτάσουμε με τους Βουδιστές, επειδή το ημερολόγιο των Βουδιστών είναι και αυτό σεληνιακό. Αλλά δεν βαριέσαι. Πότε Βούδας, πότε Κούδας, πότε Ιησούς κι Ιούδας.

Σ’ αυτό λοιπόν το κάστινγκ εμβριθούς αρχαιογνωσίας, σύγχρονου πατριωτισμού και ολίγον από τον ένδοξό μας βυζαντινισμό, ο καλός ο μύλος όλα τα αλέθει. Τα ιδεολογήματα πηγαινοέρχονται με άδεια από επιχειρήματα χέρια. Οι φράσεις εναλλάσσονται σαν στρατιώτες που παρελαύνουν σε γιορτή πολεμικής αρετής των Ελλήνων με μεγάλους χορηγούς τον Καμμένο και την Παναγία Σουμελά. Τα παιδιά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη χορεύουν τσιφτετέλι υπό τους ήχους ποντιακής και κρητικής λύρας και οι πιστοί- μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων – ασπάζονται γονυπετείς το ομοούσιον του ελληνικού πνεύματος.

Κοντολογίς, όλη η αιτιολογική έκθεση είναι γεμάτη από εθνικιστικές κορώνες και ακατάσχετες φλυαρίες, που ελάχιστα τιμούν και την ελληνοφωνία και τον πολιτισμό. Αν η Κυβέρνηση ήθελε να βγει από το τέλμα της μειονεξίας και της εσωστρέφειας και να συνδυάσει το τερπνόν μετά του ωφελίμου – γιατί όλο και κάποιο ΕΣΠΑ περιμένει στη γωνία- θα μπορούσε να προσαρμοστεί στα σημεία των καιρών: Να εστιάσει στην λαχτάρα των ομογενών δεύτερης και τρίτης γενιάς να δουν τη γλώσσα των προγόνων τους ως τον ομφάλιο λώρο που τους συνδέει με τις ρίζες τους. Στην ενίσχυση των φιλελλήνων, απανταχού της γης, ώστε να απαλλαγούν κάποια στιγμή από το σύνδρομο της αρχαιοπληξίας και ν’ αναζητήσουν τον πλούτο και τη διαχρονικότητα της γλώσσας στη σύγχρονη λογοτεχνία. Να τονισθεί ότι τα παιδιά των μεταναστών εξελληνίζουν τα ονόματά τους και προτιμούν στα σπίτια τους να μιλάνε ελληνικά παρά τη γλώσσα των γονιών τους.

Τα όσα φαιδρά πάντως συνόδευσαν αυτή τη φαεινή ιδέα, ακόμα κι αν φανούμε επιεικείς και καλοπροαίρετοι ως προς τις προθέσεις των καθ’ ύλην αρμόδιων υπουργών, καθόλου δεν μας πείθουν ως προς τον τρόπο τους να την επικοινωνήσουν. Και πολύ φοβάμαι πως, αν όλο το πράγμα δεν στηθεί από την αρχή σε θεμέλια στοιχειώδους σοβαρότητας, το lapsus θα έχει κάνει καλά τη δουλειά του και η 20ή Μαΐου θα τιμάται ως ημέρα γενοκτονίας και της γλώσσας και της Ιστορίας.

Χρύσα Κακατσάκη