Η οικογένεια στη φωτογραφία ζούσε στη Σοβιετική Ρωσία, στο χωριό Κλούσινο στην περιοχή του Σμολένσκ.

Τον Σεπτέμβριο του 1941 ο γερμανικός στρατός κατέλαβε το χωριό αυτό και οι Γερμανοί επέταξαν το σπίτι της οικογένειας. Η οικογένεια αναγκάστηκε να ζει σε ένα υγρό, μικρό υπόγειο στην αυλή του σπιτιού της. Τα σχολεία έκλεισαν κι ο Γιούρι, το τρίτο παιδί της οικογένειας, όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας του, δεν πρόλαβε να φοιτήσει στο σχολείο.

Ο πιο μικρός σε αυτή την φωτογραφία είναι ο τετράχρονος Μπόρια, όπως είναι στα ρωσικά το χαϊδευτικό υποκοριστικό του ονόματος Μπορίς. Μια μέρα, για να διασκεδάσει ένας Γερμανός αξιωματικός, κρέμασε από το κασκόλ του σε ένα δέντρο στην αυλή του σπιτιού τον μικρό Μπόρια. Ο επτάχρονος αδερφός του ο Γιούρι, αφού τον είδε να πνίγεται κρεμασμένος, έντρομος φώναξε για βοήθεια τους μεγαλύτερους, σώζοντας έτσι τον μικρό αδερφό του.

Η γερμανική κατοχή συνεχιζόταν και στην αυλή του σπιτιού οι Γερμανοί εξασκούνταν στη σκοποβολή αναγκάζοντας τον μεγαλύτερο αδερφό, τον Βαλεντίν να κρατάει άδεια μπουκάλια για να τα πυροβολούν.

Αργότερα ο Βαλεντίν και η αδερφή του η Ζόγια οδηγήθηκαν από τους Γερμανους, μαζί με πολλούς άλλους Σοβιετικούς πολίτες, σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Κατάφεραν όμως να δραπετεύσουν, βρήκαν τα αντάρτικα σώματα και πολέμησαν μαζί τους μέχρι το τέλος του πολέμου. Μετά τον πόλεμο ο Βαλεντίν και η Ζόγια γύρισαν. Η Ζόγια έγινε νοσοκόμα, ο Βαλεντίν ξυλουργός και ο μικρότερος της οικογένειας ο Μπορίς, δούλευε εργάτης σε ένα εργοστάσιο. Το τρίτο παιδί της οικογένειας, ο Γιούρι από μικρός είχε όνειρο να σπουδάσει, να γίνει αεροπόρος και να υπηρετήσει στην πολεμική αεροπορία.

Η Σοβιετική Ένωση μερικά μόλις χρόνια μετά από τον καταστροφικό Β' παγκόσμιο πόλεμο, που της στοίχισε εκατομμύρια ζωές, άφησε πίσω του ανυπολόγιστες ζημιές, ερείπια και κατεστραμμένες υποδομές, κατακτούσε το διάστημα πραγματοποιώντας ένα από τα όνειρα της ανθρωπότητας.

Η διαστημική επιστήμη εξελισσόταν ραγδαία, δεκάδες επιστημονικά, ερευνητικά ινστιτούτα και εργοστάσια, επιστήμονες και εργάτες δούλευαν για τον σκοπό αυτό. Ήταν οι απαρχές της διαστημικής εποχής. Ο Απρίλιος του 1961 ήταν για την Σοβιετική Ένωση η αρχή μιας σειράς από διαδοχικές διαστημικές επιτυχίες. Το ρολόι κτυπούσε με διαφορετικό κρότο, άρχιζε η νέα διαστημικη εποχή. Η Σοβιετική Ένωση ετοίμαζε την πρώτη επανδρωμένη διαστημική πτήση στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ο Γιούρι, το τρίτο παιδί της οικογένειας, ήταν ένας από τους είκοσι επικρατέστερους υποψήφιους κοσμοναύτες. Η άριστη επιστημονική κατάρτησή του, η καλή υγεία του, η αθλητική του κράση, το θάρρος, η δύναμη της θέλησης του και ο καλός χαρακτήρας του συνηγόρησαν στο να επιλεγεί. Ο Γιούρι ήταν απ' αυτούς τους ανθρώπους που αφού περάσουν μέσα από πυκνά σκοτάδια, αφού περάσουν μέσα από το θάνατο, εφορμούν από τη φοβερή τους μοίρα.

Στις 12 Απριλίου του 1961 το τρίτο παιδί της οικογένειας Γκαγκάριν, μιας συνηθισμένης σοβιετικής οικογένειας, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έβλεπε τη γη από το διάστημα. Η πτήση σε τροχιά γύρω από τη γη, διήρκησε είκοσι πέντε λεπτά, ήταν όμως αρκετή για να αρχίσει μια νέα εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ελένη Τσολιά