Η μουσική ζούσε μέσα του από παιδί, ήταν η δική του ψυχική πραγματικότητα.

"Αυτή η μουσική!..η μουσική! είναι συνεχώς μέσα στο κεφάλι μου!" έλεγε κλαίγοντας ο μικρός Πιότρ "δεν με αφήνει σε ησυχία". Την άκουγε εκεί που κανένας άλλος δεν την άκουγε. Ηχούσε δυνατά μέσα του εκεί που για τους άλλους δεν υπήρχε πάρα ησυχία. 

Το όνειρο του πατέρα του ήταν να δει το γιο του διακεκριμένο νομικό. Ο Πιότρ άρχισε να φοιτά στη νομική σχολή της Αγίας Πετρούπολης. Η μουσική όμως, που εξακολουθούσε να είναι μέσα του, δεν τον άφηνε σε ησυχία. Εγκατέλειψε τη νομική σχολή και άρχισε να φοιτά στο ωδείο της Αγίας Πετρούπολης. Αργότερα έγινε καθηγητής στο ωδείο της Μόσχας, που μόλις είχε ανοίξει, όπου δίδαξε 12 χρόνια. 

Στη Μόσχα γεννήθηκε το προσωπικό του στυλ και η μοναδική αισθητική του. Το λυρικό μουσικό δράμα ήταν το δικό του αποτύπωμα στην παγκόσμια ιστορία της μουσικής. Η μουσική του έχει βαθιά εσωτερικότητα, είναι πολύπλοκη, σύνθετη και έχει εσωτερική δράση. Η ομορφιά της ζωής βρίσκεται στην εναλλαγή της χαράς με τη θλίψη, στη μάχη του καλού με το κακό, στο φως και στο σκοτάδι, όπως στην όπερά του "Η ωραία κοιμωμένη" που είναι η νίκη της δύναμης του φωτός, της ομορφιάς, της χαράς και της αγάπης. 

Ο Π. Ι. Τσαϊκόβσκι αγαπούσε με πάθος τη ρωσική φύση, τις ρωσικές συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα του ρωσικού λαού και από εκεί αντλούσε τα θέματά του. Αναδημιουργούσε  τα δημοτικά τραγούδια και τα λαϊκά παραμύθια. Έντυνε με τη  μουσική του τον κόσμο των παραμυθιών όπου η ανυπαρξία του χρόνου και η αντίληψη του καλού και του κακού έχουν μορφή ονειρική και υποσυνείδητη. 

Όπως και στο πιο διάσημο μπαλέτο του "Η λίμνη των κύκνων" όπου γίνεται μάχη ανάμεσα στο καλό και στο κακό ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι.

Η λίμνη των κύκνων-Το φως και το σκότος

Το 1871 ο Πιότρ Τσαϊκόσβκι τριάντα ενός χρονών τότε, έγραψε ένα μονόπρακτο χορευτικό κομμάτι για να διασκεδάσει τα παιδιά της αδερφής του. Λίγα χρόνια αργότερα δέχεται μια παραγγελία από το Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας για να γράψει μουσική για ένα μπαλέτο με τον ίδιο τίτλο. Έτσι άρχισε η ιστορία του πιο αγαπημένου μπαλέτου όλων των εποχών.

Η ιστορία αυτή είναι απλή και απίστευτη. Απίστευτη γιατί σήμερα είναι αδύνατο να πιστέψει κανείς ότι η πρώτη παράσταση το 1877 ήταν μια παταγώδης αποτυχία. Το κοινό δεν την αγάπησε και οι κριτικοί θεώρησαν τη χορογραφία μέτρια, τη μουσική πολύ θορυβώδη και υπερβολικά σύνθετη για μπαλέτο.  

Δεκαέξι χρόνια μετά, και ένα χρόνο μετά το θάνατο του Πιότρ Τσαϊκόβσκι, αφού έγιναν αλλαγές στη μουσική και στο μπαλέτο από τον Μόδεστο Τσαϊκόβσκι, τον αδερφό του Πιότρ Τσαϊκόβσκι, η "Λίμνη των κύκνων" ανέβηκε στο θέατρο Μαριίνσκι στην Αγία Πετρούπολη. Το μπαλέτο και η μουσική του αποθεώθηκαν από το κοινό και τους κριτικούς. 

Στην αρχική εκδοχή, αυτή του Πιότρ Τσαϊκόβσκι, η δύναμη του σκότους και ο μοχθηρός μάγος είναι πολύ δυνατοί. Μεγαλύτερη όμως είναι η δύναμη της αγάπης που στο τέλος νικά. 

Στη δεύτερη εκδοχή το τέλος είναι τραγικό και ο πρίγκιπας αδύνατος μπροστά στην κακία του μάγου. Το τέλος είναι τραγικό και σκοτεινό. 

Παρόμοιο με το τέλος του ίδιου του Πιότρ Τσαϊκόβσκι που πέθανε στα 53 του χρόνια. Μερικοί λένε ότι αρρώστησε κι άλλοι ότι αυτοκτόνησε. 

Η δική του μυθική εκδοχή, με το ευτυχισμένο τέλος δεν έχει αποδοχή από το κοινό ενώ η μετά το θάνατό του τραγική εκδοχή αποθεώθηκε. 

Ίσως επειδή ο αδερφός του γνώριζε ήδη ότι το φως και η αρμονία δεν έχουν θέση στο δικό μας πραγματικό κόσμο, στον κόσμο του σκότους. 

Στη Ρωσία το Μάιο του 1840 γεννήθηκε ο Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόβσκι, ο μουσικοσυνθέτης που έψαχνε την αρμονία στη μουσική, αυτή την αρμονία που δεν μπορούσε να βρει γύρω του. Τη δημιούργησε όμως στο λυρικό μουσικό δράμα που ήταν το δικό του ανεξίτηλο αποτύπωμα στην παγκόσμια ιστορία της μουσικής.

Ελένη Τσολιά