Καθόμουν αποκαμωμένος στον καναπέ, η προετοιμασία για την ανοιξιάτικη καλλιέργεια στον μικρό μου κήπο με είχε χαλαρώσει αρκετά. Δυο φορές τον χρόνο νιώθω να με πλημμυρίζει το ίδιο συναίσθημα.

Νιώθω την ευθύνη απέναντι στα φυτά που μπαίνουν στο χώμα αλλά και την προσδοκία μιας συγκομιδής που θα μου προσφέρει την ικανοποίηση της άμεσης συνομιλίας με τη φύση.

Το Πάσχα, όποια περίοδο κι αν πέσει, έχει ταυτιστεί με την προετοιμασία-συμμετοχή για να ξεκινήσει ο αιώνιος κύκλος της ζωής με το φύτεμα. Πολλές φορές οι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι λέμε πολλά και θεωρητικά.

Αυτό το συναίσθημα όμως της πληρότητας από την επαφή με τη γη δεν μπορεί να σου το προσφέρει κανένα θεωρητικό σχήμα, καμιά πολιτική ντιρεκτίβα. Είναι προσωπικό βίωμα που το φυλάς σαν κεχριμπάρι στη μνήμη σου, για να σου γλυκαίνει τη σκληρότητα όσων ακούς και διαβάζεις.

Υπολόγιζα, όμως, χωρίς τον διαφημιστικό λόγο. Που ήρθε να μου ανεβάσει τους σφυγμούς και να μου αλλοιώσει την εικόνα της προετοιμασίας για το Πάσχα. Πετάχτηκα από τον καναπέ λες κι είχαν διοχετεύσει στο κορμί μου θανατηφόρα δόση ηλεκτρικής ενέργειας.

Χτύπα σαν άντρας, ανέκραξε με θεληματικό τρόπο η συμπαθής αοιδός κι αμέσως ήχησαν χαρμόσυνα οι καμπάνες της Ανάστασης. Να το νόημα της Ανάστασης, σωματικής και ψυχικής. Η πλήρης υποταγή της γυναίκας στον άντρα. Η επιβολή του πατριαρχικού κανόνα, όπου το θύμα αποφασίζει να θέσει όλη την ύπαρξή της στον πολιτισμικό κανόνα.

Χτύπα σαν άντρας, η εθελούσια υποταγή σ’ αυτό που ξέρουμε για να μη νερώσει ο «αντρικός πολιτισμός». Τι κι αν ο άντρας-βασανιστής δηλώνει μετανιωμένος πηγαίνοντας κόντρα και στην εικόνα του σκληρού Μίλτου στην κλασική ταινία «Στέλλα», που επιστρέφει προτείνοντας τη φαλτσέτα του.

Ετούτος στη διαφήμιση είναι ένας νέος τύπος άντρα, που έχει αφήσει πίσω του όσα τον κρατούσαν οξειδωμένο στον παλιό ρόλο του σκληρού και αγύριστου κεφαλιού άντρα.

Επιστρέφει με όλους τους κανόνες που έμαθε στην αγορά των δημοσίων σχέσεων. Να είναι ευγενής με τις γυναίκες, ανοίγοντας πάντα την πόρτα και δίνοντας την πρώτη επιλογή στη γυναίκα. Επιστρέφει, στο πνεύμα της αγάπης, στην προδομένη αοιδό. Και τότε, ενώ είμαστε όλοι να επαινέσουμε την ευγένεια του απολωλότος αγαπημένου που επανήλθε στην οδό της Ανάστασης, η φωνή της αοιδού δρα ως μοτίβο ανατροπής στην αφηγηματική πλοκή.

Χτύπα σαν άντρας… Η φωνή της μοιάζει με παγωμένο νερό στη σπονδυλική μου στήλη. Χτύπα σαν άντρας, λοιπόν, κι αμέσως ηχούν οι καμπάνες της Ανάστασης. Πάνε οι ντομάτες, τα κρεμμύδια, τα φασολάκια, οι μελιτζάνες. Τα παρασέρνει η στιβαρή φωνή της αοιδού που νιώθει ευτυχισμένη με την επιλογή αλλά και την πρόταση του διαφημιστικού σποτ.

Η επιστροφή του «αντρικού» πολιτισμού; Τι υπαινίσσεται η διαφήμιση; Τη βία σε βάρος των γυναικών; Μόλο που ομνύουμε στην εποχή μας και στη δύναμη της απελευθέρωσης όλων των ανθρώπων, τα στατιστικά στοιχεία ανασύρουν το σκοτεινό πρόσωπο της ενδοοικογενειακής βίας, με θύματα τις γυναίκες και θύτες, δυστυχώς, ακόμη και από άτομα υψηλού εκπαιδευτικού και κοινωνικού καθεστώτος.

Χτύπα σαν άντρας… Πιστεύει ο διαφημιστικός λόγος πως αυτή είναι η τάξη των πραγμάτων; Κι αν ακόμη δεχτούμε πως υπάρχει ένα υπόστρωμα αντιλήψεων που στήνουν ευήκοον ους σε αντιλήψεις πλήρους υποταγής της γυναικείας βούλησης, όσοι συμβάλλουν στη δημιουργία της διαφήμισης δεν αντιλαμβάνονται ότι τα διαφημιστικά πρότυπα δεν είναι ένα απλό παιχνίδι λέξεων;

Οτι μπορεί να ξύνουν πληγές; Μπορεί η Ανάσταση να γίνει δύναμη απελευθέρωσης και αναγέννησης αν προϋπόθεση είναι η υποτέλεια; Αυτό δεν είναι αγάπη. Είναι παραχώρηση του δικαιώματος στη βίωση μιας υπονομευμένης σχέσης ισοτιμίας.

Κι ενώ τα μάγουλά μου είχαν πάρει το χρώμα των παντζαριών -τελευταία παρτίδα της φθινοπωρινής καλλιέργειας- η τηλεόραση άλλαξε διαφήμιση κι εγώ σωριάστηκα στον καναπέ μου περιμένοντας να βράσουν τα παντζάρια και να απολαύσω τους χυμούς μιας γήινης σχέσης, μιας σχέσης Αναγέννησης όπου συμμετέχουν όλοι χωρίς διαδήματα και διάκριση φύλου. Χωρίς προσταγές και υποτέλεια.

Ευάγγελος Αυδίκος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Πηγή