Λαμπρατζιά στην Κυπριακή διάλεκτο ονομάζεται η μεγάλη φωτιά που ανάβεται στο προαύλιο των εκκλησιών το Μεγάλο Σάββατο. Σύμφωνα με  το έθιμο αυτό, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου  νεαροί άντρες μεταφέρουν στον περίβολο της εκκλησίας κορμούς δέντρων, ξύλα, κλαδιά και σανίδια. Προσπαθούν να μεταφέρουν όσο το δυνατό περισσότερα ξύλα και πολλές φορές υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα στα χωριά και στις ενορίες για τη πιο μεγάλη λαμπρατζιά. Όλα αυτά στοιβάζονται κωνικά και στην κορυφή τοποθετείται το ομοίωμα του Ιούδα, μια αυτοσχέδια κατασκευή από ξύλα και άχυρα. Ανάβουν τη λαμπρατζιά  το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου όπου καίγεται το ομοίωμα του Ιούδα.

Στη λαμπρατζιά, στη μεγάλη αυτή φωτιά, πετάνε και τα "μαρτούθκια" τα βραχιολάκια που είναι φτιαγμένα από λευκή και κόκκινη κλωστή και σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες προστατεύουν το πρόσωπο από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης. 

Το κάψιμο του Ιούδα είναι ένα έθιμο που συναντάται σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Στη Ρόδο, η μεγάλη φωτιά που ανάβεται για το κάψιμο του Ιούδα, ονομάζεται καλαφουνός, ενώ στην Κρήτη το ίδιο αυτό έθιμο ονομάζεται φουνάρα που σημαίνει μεγάλη φωτιά.

Η ιδέα της μεγάλης φωτιάς που καίει το κακό ή το παλιό για να έρθει στη θέση του το καλό και το καινούργιο είναι ιδέα πανάρχαια η οποία συναντάται και σε άλλους λαούς. Στη Ρωσία, την ίδια περίπου εποχή, καίγεται σε μεγάλη φωτιά ο χειμώνας.

Η λέξη χειμώνας στα ρωσικά είναι  θηλυκού γένους  για αυτό και στην πυρά καίγεται  ομοίωμα γυναίκας. Το κάψιμο γίνεται  με χορούς και τραγούδια γιατί είναι η  αποπομπή του  χειμώνα και το καλωσόρισμα της Άνοιξης και της αναγέννησης της φύσης. 

Η μεγάλη φωτιά, το κάψιμο ανθρωπόμορφου ομοιώματος που είναι η προσωποποίηση του κακού και η πίστη στην καθαρτική δύναμη της φωτιάς είναι απομεινάρια της λατρείας του ήλιου αλλά και η ανάγκη του ανθρώπου για  κάθαρση, η βαθύτερη επιθυμία του να εξαφανίσει το κακό και να ανοίξει το δρόμο για το καλό,να ρίξει στην πυρά τα πάθη που φωλιάζουν στην ψυχή,να αφήσει πίσω τις αμαρτίες και έτσι καθαρός να ξεκινήσει το νέο κύκλο της ζωής που αρχίζει την Άνοιξη.

Ελένη Τσολιά