Αυτό που πράγματι δημιουργεί ζημιά είναι η αποτυχημένη προσπάθεια διαχείρισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Παρά το γεγονός πως η Ελλάδα έχει πολλά δίκαια, καθώς δεν ευθύνεται εκείνη για τους πολέμους που προκαλούν τις ροές, ο κρατικός μηχανισμός της έχει αποτύχει σε όλα τα μέτωπα. Κι έτσι απαιτείται, εκ των συνθηκών, η υποκατάσταση του κράτους από την κοινωνία των πολιτών.

Οι ήρωες των ΜΚΟ και των ΟΤΑ που παλεύουν στα νησιά για τη διάσωση και υποδοχή των κατατρεγμένων συνανθρώπων μας θα είχαν πολύ πιο εύκολο έργο αν η Ελλάδα φρόντιζε να ανοίξει ένα σημείο εισόδου στα χερσαία μας σύνορα με την Τουρκία (10χλμ στις Καστανιές Έβρου), αντί να τους αναγκάζει να διακινδυνεύουν με βάρκες στο Αιγαίο. Ένα σημείο υποδοχής, καθ’ όλα οργανωμένο, το οποίο -μάλιστα- βρίσκεται πάνω στη συντομότερη διαδρομή μεταξύ Συρίας και Δ.Ευρώπης.

Βεβαίως, αν η Ευρώπη μπορούσε να λειτουργήσει ομόσπονδα και κεντρικά, θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε με την Τουρκία ώστε να γίνεται εκεί η ταυτοποίηση και επιλογή προς μετεγκατάσταση στις χώρες της Ε.Ε., με μισθωμένα επίσημα μέσα μεταφοράς. Δυστυχώς, όπως πέφτει στο κενό η απαίτηση από την Ελλάδα να δράσει οργανωμένα, έτσι αποτυγχάνει και η Ευρώπη να δράσει αποτελεσματικά και κεντρικά.

Εμείς είμαστε, λοιπόν, αυτοί που θα κληθούμε να φιλοξενήσουμε τους ανθρώπους αυτούς στις χώρες μας. Εμείς οι Ευρωπαίοι πολίτες και δη οι Έλληνες. Κι από τους Έλληνες, σημαίνοντα ρόλο οφείλουμε να παίξουμε εμείς που τη φιλοξενία την έχουμε ως επάγγελμα, εμείς του Τουρισμού. Ήδη πολλοί από εμάς στέλνουμε είδη πρώτης ανάγκης και οικιακά είδη σε σημεία υποδοχής ανά τη χώρα. Τώρα καλούμαστε να φιλοξενήσουμε στον τόπο μας.

Το κράτος δεν αποτυγχάνει στα πάντα. Το παράδειγμα του ξενοδοχείου στις Θερμοπύλες είναι μια εξαιρετική πρωτοβουλία της Περιφέρειας Στ.Ελλάδας που μπορούμε να εφαρμόσουμε και στην Κρήτη. Αλλά, όπως τα επιδόματα φτώχειας στην Ελλάδα έχουν τη χειρότερη αποτελεσματικότητα στην Ευρώπη (λιγότερο από 20% φτάνει στους δικαιούχους), έτσι και οι πόροι για τους πρόσφυγες είναι σχεδόν βέβαιο πως θα κατασπαταληθούν.

Μιας που η Ελλάδα δεσμεύτηκε να κρατήσει δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες για εγκατάσταση, και μιας που η ΕΕ διατίθεται να χρηματοδοτήσει μεγάλο μέρος αυτής της προσπάθειας, προτείνω η χρηματοδότηση αυτή να μην περάσει μέσα από το κεντρικό κράτος. Αν γίνει έτσι, θα πάνε τα λεφτά στη μαύρη τρύπα των ρουσφετιών και των ελλειμμάτων. Όσο πιο κοντά στην πηγή, δηλαδή τους Δήμους που θα δεχθούν τους πρόσφυγες, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η απορρόφηση. Πρόκειται για τη θεμελιώδη Ευρωπαϊκή αρχή της επικουρικότητας: το κράτος να δρα μόνο επικουρικά, εκεί που οι τοπικές δομές δεν μπορούν ν’ ανταπεξέλθουν. Μια τέτοια πρόταση έχει εκφράσει και ο Αρίστος Δοξιάδης μέσω της οργάνωσης Αλληλεγγύη.

Είναι μεγάλο λάθος να φοβόμαστε τους πρόσφυγες. Είναι και απάνθρωπο. Για εμάς του Τουρισμού είναι κι αντιεπαγγελματικό. Πρώτοι εμείς, υποτίθεται, διδάξαμε την ιερότητα του ξένου που περνά από τον τόπο μας. Ώρα ν’ αποδείξουμε πως αυτά που τόσα χρόνια λέγαμε για την Ελληνική φιλοξενία δεν ήταν έπεα πτερόεντα.

Φώτης Κοκοτός