Οι πίνακές του αναπαριστούν τη Ρωσία μέσα από τη φύση της και τα πρόσωπα των ανθρώπων της. Τεράστιοι πίνακες με αλληγορικό χαρακτήρα, μεγάλες συνθέσεις με πολλά πρόσωπα και σύμβολα θρησκευτικά, πολιτικά και ιδεολογικά. Μέσα από τα πρόσωπα στους πίνακές του προβάλλει η Ρωσία μέσα από τις αντιθέσεις της.

Η Ρωσία της ορθοδοξίας και του σοσιαλισμού, του πολέμου και της ειρήνης, τα πρόσωπα των φωτισμένων ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών, των διάσημων πολιτικών και των άσημων εργατών και αγροτών.

Η ζωή και οι μνήμες του αρχίζουν σε μια από τις πιο σκληρές στιγμές της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας. Η πολιορκία της πόλης του Λένινγκραντ από τα γερμανικά στρατεύματα, ο αποκλεισμός της πόλης και η πείνα στοίχισαν τη ζωή σε όλη την οικογένεια του. Σε ηλικία μόλις έντεκα ετών, αφού έχασε τους γονείς του και όλους τους στενούς συγγενείς του, φυγαδεύτηκε μαζί με πολλούς άλλους ανθρώπους στοιβαγμένους όπως όπως σε όποιο μεταφορικό μέσο ήταν διαθέσιμο, εν μέσω βομβαρδισμών.

"Θυμάμαι σαν να ήταν χτες πως μέσα από σύννεφα σκόνης και καπνού προχωρούσε ένα ατελείωτο ποτάμι από στρατιώτες, πρόσφυγες, κοπάδια με πρόβατα, σαν να μας κυνηγούσε η καταιγίδα του πολέμου. Κάθε λεπτό μέσα από τα μαύρα σύννεφα μπορούσαν να εμφανιστούν τα γερμανικά αεροπλάνα. Θάνατος, πόνος, η βουή των μηχανών... και η χρυσή σίκαλη ποδοπατημένη κάτω από τις ερπύστριες  των τανκς " (απόσπασμα από το βιβλίο του Ηλία Γκλαζουνόβ "Εσταυρωμένη Ρωσία)

Αυτή την εικόνα θέλησε να αναπαραστήσει  στη διπλωματική του εργασία, το 1951. Ένας πίνακας με τα ουρλιαχτά  και τη φρίκη του πολέμου, τότε που ο κόκκινος στρατός υποχωρούσε και η νίκη φάνταζε αδύνατη. Οι καθηγητές του τον απέτρεψαν, χαρακτηρίζοντας την ιδέα του πίνακα ηττοπαθή και αντισοβιετική.

Αργότερα επέστρεψε σε αυτή την ιδέα δημιουργώντας τον πίνακα "Οι δρόμοι του πολέμου". Παρουσίασε τον πίνακά του το 1964 σε έκθεση ζωγραφικής στη Μόσχα. Ο πίνακας απομακρύνθηκε από τον εκθεσιακό χώρο και καταστράφηκε με τη δικαιολογία ότι δεν ακολουθεί τους κανόνες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Τη δεκαετία του 1980 βασισμένος στη μνήμη του και σε προσχέδια που είχε ξαναζωγραφίσει τον πίνακά του "Οι δρόμοι του πολέμου". Η Ρωσία μια χώρα μαρτυρική, υποφέρει και υπομένει καρτερικά. Η μοναδική ρωσική αρμονία βασίζεται στις δικές της παραδόσεις, σλαβικές και ορθόδοξες χριστιανικές. Οι σλαβοφιλικές αυτές απόψεις, που από τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα δίχαζαν τη Ρωσική κοινωνία σε δυτικόφιλους και σλαβόφιλους, τον οδήγησαν στα έργα του Φιόντορ Ντοστογιέβσκι. Εμπνεύστηκε από τις ιδέες που εκφράζονται στα αριστουργήματα του Φιόντορ Ντοστογιέβσκι, αλλά και από την ίδια την μορφή του συγγραφέα.

"Μεγάλο μέτωπο με  φρύδια  τοξωτά, σαν τους τρούλους των ναών του Νόβγκοραντ, και πιο κάτω σε διαπερνούν τα βαθουλωμένα του μάτια, γεμάτα καλοσύνη, θλίψη, βαθείς στοχασμούς και ένταση επίμονη και διαπεραστική. Το πρόσωπό του είναι χλωμό και το σφιγμένο του στόμα, κρυμμένο καθώς είναι κάτω από το μουστάκι και το γένι, είναι δύσκολο να το φανταστείς να γελά. "(απόσπασμα από το βιβλίο του Ηλιά Γκλαζουνόβ" Εσταυρωμένη Ρωσία ")

Τα πορτραίτα του Φιόντορ Ντοστογιέβσκι έχουν φόντο την Αγία Πετρούπολη, την πόλη που αγάπησαν και οι δύο. Η ίδια αυτή πόλη, αυστηρή και μεγαλειώδης είναι το σκηνικό των διηγημάτων και των μυθιστορημάτων του Φιόντορ Ντοστογιέβσκι.

Εικονογράφησε σχεδόν όλα τα έργα του μεγάλου συγγραφέα, με προσωπογραφίες που ζωντανεύουν τα πρόσωπα των ηρώων του, ανθρώπων βασανισμένων και μαρτυρικών αλλά που έχουν στη μορφή τους το φως της ελπίδας της αναγέννησης της ανθρώπινης ψυχής.

Ο κόσμος της Ρωσίας, τα πρόσωπα και η φύση της, τα μαρτύριά της, η σκόνη του πολέμου, ο κόσμος των φτωχών και των καταφρονημένων, οι  μορφές των ανθρώπων που την αγάπησαν όλα αυτά τα πρόσωπα είναι στιγμές στην ιστορία της πατρίδας που ο ζωγράφος Ηλιά Γκλαζουνόβ αγάπησε με πάθος. Στιγμές που μέσα από τα έργα του πέρασαν στην αιωνιότητα.

Ελένη Τσολιά