Το 1716 ο βασιλιάς της Πρωσίας Φρίντριχ Βίλχεμ Α' δώρισε στον τσάρο της Ρωσίας Πέτρο Α', πάνελ στολισμένα αποκλειστικά και μόνο με κεχριμπάρι. Το κεχριμπάρι είναι η ρητίνη των κωνοφόρων δέντρων η οποία με την πάροδο εκατομμυρίων χρόνων γίνεται σκληρή σαν πέτρα. Έχει χρώμα κιτρινωπό και κάποιες φορές μέσα του διακρίνονται απολιθωμένα έντομα. Αυτός είναι και ο λόγος που το κεχριμπάρι, αν και δεν είναι πολύτιμος λίθος, χρησιμοποιείται στα κοσμήματα σαν πολύτιμος λίθος.

Η πρωτότυπη ιδέα των τεχνιτών, των ζωγράφων και των αρχιτεκτόνων ήταν να δημιουργήσουν ένα δωμάτιο στολισμένο εξ ολοκλήρου από κεχριμπάρι. Η δύσκολη, περίτεχνη αυτή εργασία  χρειάστηκε έναν ολόκληρο αιώνα για να ολοκληρωθεί. Το αποτέλεσμα ήταν εκθαμβωτικό. Ένα δωμάτιο φτιαγμένο από κεχριμπάρι, φύλλα χρυσού και καθρέφτες.

Το δωμάτιο αυτό βρισκόταν στο ανάκτορο της αυτοκράτειρας Ελισάβετ, στα περίχωρα της Αγίας Πετρούπολης.

Όταν από το 1941 μέχρι το 1944 τα περίχωρα του Λένινγκραντ, όπως ονομαζόταν τότε η Αγία Πετρούπολη, έπεσαν στα χέρια του γερμανικού στρατού, τα πάνελ αφαιρέθηκαν από τους τοίχους και μεταφέρθηκαν στο Κένιξμπεργκ, στο σημερινό Καλινινγκράντ. Διασώθηκαν φωτογραφίες όπου Γερμανοί επιδεικνύουν με καμάρι τα κλεμμένα κεχριμπαρένια πάνελ.

Μετά τον πόλεμο, ο ανεκτίμητης αξίας αυτός θησαυρός, δεν βρέθηκε ποτέ όσο κι αν έψαξαν και οι Σοβιετικοί και οι Γερμανοί. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι Γερμανοί τα έκρυψαν, άλλοι ότι τα πάνελ φυγαδεύτηκαν, και άλλοι ότι καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς.

Το 1981, όταν έγινε πια κατανοητό ότι το κεχριμπαρένιο δωμάτιο χάθηκε για πάντα, η Σοβιετική κυβέρνηση αποφάσισε να το ανασυγκροτήσει. Για την αναστήλωσή του στήθηκε ειδικό επιστημονικό "κεχριμπαρένιο", όπως το ονόμασαν οι ειδικοί, εργαστήριο στο οποίο εργάζονταν ιστορικοί, αρχιτέκτονες και χημικοί οι οποίοι γνώριζαν καινούργια μέσα επεξεργασίας του κεχριμπαριού αλλά και εξειδικευμένοι ιστορικοί της τέχνης. Τη δεκαετία του 1990 η Σοβιετική Ένωση αντιμετώπιζε τεράστια οικονομικά προβλήματα και έτσι οι εργασίες για την αναστήλωση διακόπηκαν. Τον Ιούνιο του 1999 η γερμανική εταιρεία "Ρουργκάζ" δώρισε τέσσερα εκατομμύρια δολάρια για την αποπεράτωση του επιστημονικού αυτού σχεδίου. Το "όγδοο θαύμα του κόσμου", όπως ονομάστηκε το κεχριμπαρένιο δωμάτιο ανασυγκροτήθηκε το ίδιο εκθαμβωτικό όπως και τρεις αιώνες πριν.

Τον Ιούνιο του 2003  όταν η Αγία Πετρούπολη γιόρταζε τα 300 χρόνια από την ίδρυσή  της, το δώρο της ήταν υπέρλαμπρο όπως της άξιζε. Οι Ρώσοι τεχνίτες, βασισμένοι στις φωτογραφίες των Γερμανών αλλά και σε παλαιότερες περιγραφές, με τη γερμανική οικονομική βοήθεια έφτιαξαν εκ νέου το κεχριμπαρένιο δωμάτιο.

Ο πόλεμος κατέστρεψε το φως του κεχριμπαρένιου δωματίου και η αναζήτηση του αποδείχτηκε μια μάταιη, άνιση μονομαχία ανάμεσα στην ασχήμια του πολέμου και στην ομορφιά της τέχνης. Όμως ο πόλεμος δεν κατάφερε να καταστρέψει την επιθυμία των ανθρώπων για το ωραίο και για τη  συνεργασία. Ίσως αυτό να οφείλεται στην ανθρώπινη φύση, που μετά την καταστροφή επιστρέφει πάντα στη δημιουργία είτε πάλι να οφείλεται στο χρώμα του κεχριμπαριού που μαγνητίζει το βλέμμα γιατί μέσα του έχει εγκλωβίσει το φως του ήλιου των μακρινών εκείνων χρόνων κατά τους οποίους σχηματίστηκε.

Ελένη Τσολιά