Το Μουσείο Λέοπολντ

Λίγο μετά την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ένας Αυστριακός οφθαλμολόγος, ο δόκτωρ Ρούντολφ Λέοπολντ, ξεκίνησε να συλλέγει πίνακες και αντικείμενα από την ομάδα της Απόσχισης της Βιέννης των αρχών του 20^ου αιώνα. Οι τιμές ήταν πολύ χαμηλές και τα συγκεκριμένα έργα δεν έχαιραν ιδιαίτερης εκτίμησης, ειδικότερα η αρτ νουβό χαρακτηριζόταν ως κακή τέχνη.

Ο Λέοπολντ είχε επικεντρωθεί αρχικά στη συλλογή έργων του Έγκον Σίλε, ο οποίος είχε πεθάνει νέος το 1918 από την ισπανική γρίπη και είχε ξεχαστεί τελείως. Ο Σίλε δεν ήταν αποδεκτός λόγω της τεχνοτροπίας του αλλά και λόγω της ερωτικής θεματολογίας του. Οι πίνακές του θεωρούνταν ανήθικοι και προσέβαλαν τα χρηστά ήθη.

Αυτή η συλλογή έργων του Έγκον Σίλε αποτελείται από 44 ελαιογραφίες, 184 υδατογραφίες και σχέδια. Είναι η μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή έργων του στον κόσμο. Εκτός του Σίλε ο Λέοπολντ συγκέντρωσε έργα του Γκούσταβ Κλιμτ από το ατελιέ της Βιέννης και των Γιόζεφ Χόφμαν, Κολομάν Μόζερ, Όσκαρ Κοκόσκα, Άλφρεντ Κιούμπιν, Ρίχαρντ Γκέστρλ κ. ά.

Το σύνολο της συλλογής, συμπεριλαμβανομένων των έργων ναΐφ της Αφρικής και της Ωκεανίας, αποτελείται από περίπου 6000 έργα.

Το 1994 ο Λέοπολντ κληροδότησε τη συλλογή του σε ιδρύματα της δημοκρατίας της Αυστρίας, τα οποία είχαν βοηθήσει στη αξιοποίηση του καλλιτεχνικού αυτού θησαυρού. Η αξία της  εκτιμάται ότι ανέρχεται στα 575.000.000 ευρώ (702.038.783 δολάρια).

Η προέλευση αυτών των ανεκτίμητων έργων ήταν αντικείμενο μεγάλων συζητήσεων και αντιπαραθέσεων στην Αυστρία. Υπήρχε η κατηγορία ότι τα έργα είχαν παρθεί από Εβραίους κατά την περίοδο του ναζιστικού καθεστώτος. Στην εβραϊκή κοινότητα αυτή η άποψη ήταν διαδεδομένη και υπήρξε το αίτημα για κλείσιμο του μουσείου και επιστροφή των έργων στους παλιούς ιδιοκτήτες. Πολλά σκοτεινά σημεία συνοδεύουν την απόκτηση αυτής της συλλογής και πολλές υποθέσεις έχουν γίνει γύρω από το πρόσωπο του Λέοπολντ.

Το μουσείο Λέοπολντ είναι ιδιωτικό, χρηματοδοτείται όμως με μεγάλα ποσά από το κράτος και αυτό αποτελεί επίσης μια πρόκληση για πολλούς.

Η καλλιτεχνική αξία του συνόλου των έργων του μουσείου είναι τεράστια, 6000 έργα τέχνης από το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα αλλά και από τον μεταγενέστερο μοντερνισμό. Επίσης η σημαντική συλλογή “Vienna around 1900” είναι ένα ταξίδι από την περίοδο Μπιντερμάγιερ μέχρι το πέρασμα στον Ιμπρεσιονισμό και κατόπιν στον Εξπρεσιονισμό και τη Νέα Αντικειμενικότητα.

Το μουσείο βρίσκεται στη συνοικία των μουσείων σύγχρονης τέχνης, σε μια περιοχή 60.000 τμ  που αναπτύχθηκε γύρω από το παλαιό Ανάκτορο Εμπορικών Εκθέσεων. Ο Λέοπολντ υπήρξε διευθυντής του από το ξεκίνημά του το 2001 μέχρι τις 29 Ιουνίου 2010 που πέθανε.  

Κατερίνα Κοφφινά

Πηγές

• 100 Ομορφότερα Μουσεία του Κόσμου, Εκδόσεις Καρακώτσογλου, 2007.
• https://www.leopoldmuseum.org/en
• https://en.wikipedia.org/wiki/Rudolf_Leopold

https://www.kathimerini.gr/world/318122/to-skoteino-parelthon-toy-royntolf-leopolnt/