Υπάρχουν μόνο τρεις επιλογές όταν ψάχνεις δουλειά: ή φτιάχνεις μια δουλειά και πληρώνεις τον εαυτό σου, ή κάποιος σου δίνει δουλειά και σε πληρώνει εκείνος, ή βρίσκεις μια δουλειά στο δημόσιο και σε πληρώνουν όλοι οι συμπολίτες σου με τους φόρους τους. Στην πρώτη περίπτωση γίνεσαι αυτό που λέμε «επιχειρηματίας» (είτε περίπτερο ανοίξεις είτε τσιμεντοβιομηχανία πρόκειται για επιχείρηση), στη δεύτερη περίπτωση χρειάζεται να πείσεις για τις ικανότητές σου έναν επιχειρηματία (ο οποίος ορίζεται ως «ένας άνθρωπος που φτιάχνει θέσεις εργασίας»), και στην τρίτη περίπτωση δε θα έπρεπε να χρειάζεσαι κανέναν πλην των ικανοτήτων σου στο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, αλλά στην πράξη χρειάζεσαι το κατάλληλο κομματικό μέσον. Δεν υπάρχει τέταρτη επιλογή για να βρεις δουλειά, εκτός αν η ανεργία είναι τρόπος ζωής («λεφτά υπάρχουν») και από κάπου βρίσκεις τα προς το ζην χωρίς να δουλεύεις.

Το σίγουρο είναι πως πρέπει να δημιουργηθούν τουλάχιστον 1 εκατομμύριο θέσεις εργασίας για να απορροφηθούν οι άνεργοι, τόσο οι τωρινοί όσο και εκείνοι που θα εγκαταλείψουν το Δημόσιο που δεν έχει πια λεφτά να τους πληρώσει. Προσωπικά, έχω δεχθεί τηλεφωνήματα από άνεργους ανθρώπους και τους συγγενείς τους, τόσο για αναζήτηση εργασίας όσο και για ψυχολογική υποστήριξη. Στην αρχή αυτό με είχε θορυβήσει, με την έννοια της ανάγκης να στραφείς σε έναν άγνωστο για βοήθεια, αλλά μου έδινε και την ευκαιρία να εξηγήσω στους ανθρώπους το εξής απλό: αν δεν υπάρχουν δουλειές έτοιμες, πρέπει να τις φτιάξουμε. Στο φίλο που έχει χόμπι το ψάρεμα έλεγα:  πάρε το καΐκι και έλα στο ξενοδοχείο να παίρνεις τους πελάτες για ψάρεμα. Στην κυρία από το ορεινό χωριό έλεγα: πάρε τους τουρίστες για χόρτα και βότανα στο βουνό. Οι ξένοι επισκέπτες φέρνουν λεφτά στον τόπο μας που δεν είναι δανεικά και είναι διατεθειμένοι να τα ξοδέψουν για αυθεντικές εμπειρίες. Όποιος τους δώσει νέα ερεθίσματα θα μπορέσει να κάνει μια νέα δουλειά που θα τον ευχαριστεί πολύ περισσότερο απ’ το να δουλεύει για κάποιον άλλον. Τις δουλειές τις φτιάχνουν κανονικοί άνθρωποι, όχι υπεράνθρωποι.

Δυστυχώς, στην Ελλάδα σήμερα, αυτοί που φτιάχνουν τις δουλειές έχουν κατασυκοφαντηθεί και το κράτος δεν είναι αρωγός παρά εχθρός τους. Κατάντησαν να φαίνονται υπεράνθρωποι. Εγώ προσωπικά προσπάθησα να φτιάξω πρόσφατα μια νέα εταιρεία. Αν και με βοήθησε πολύ η υπηρεσία «μίας στάσεως», τελικά απέτυχα στην ίδρυση γιατί έλειπε ένα από τα πολλά χαρτιά που χρειάστηκε να προσκομίσει ο συνέταιρός μου. Και ο λόγος που δεν μπορούσε να το προσκομίσει ήταν – βασικά – πως είχε εκδώσει τιμολόγιο σε πελάτη που δεν πλήρωσε και τώρα χρωστάει εκείνος τους φόρους. Αυτή η γραφειοκρατία είναι που αποθαρρύνει τις νέες δουλειές και τις νέες επενδύσεις. Πώς θα δώσεις δουλειές στον κόσμο όταν η κάθε επιχειρηματική προσπάθεια περνάει από μύριες υπηρεσίες, παράλογους νόμους, αντιφατικές εγκυκλίους, και – συχνά – κάποιους επίορκους κρατικούς υπαλλήλους για τους οποίους «επιχείρηση» σημαίνει «ευκαιρία για μίζα»; Αυτά τα πράγματα διορθώνονται μόνο με τις μεταρρυθμίσεις και τις διαρθρωτικές αλλαγές που έχουμε προτείνει εδώ και 20 χρόνια, οι οποίες και έχουν βαλτώσει παρά το γεγονός ότι περιγράφονται και στο μνημόνιο. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, αντί να κάνουν αυτές τις αλλαγές στο σύστημα, αύξαναν τους φόρους και μείωναν τους μισθούς και τις συντάξεις, οπότε αυτοί φταίνε πρωτίστως για την ανεργία.

Για όλους εμάς που δουλεύουμε για να ζήσουμε τις οικογένειές μας, λοιπόν, για όσους ανέργους ψάχνουν δουλειά, αλλά και για το κράτος που ψάχνει φορολογικά έσοδα, είναι επιτακτική ανάγκη να γίνουν οι εξής μεταρρυθμίσεις: μείωση όλων των φορολογικών συντελεστών για όλους, κατάργηση του κώδικα βιβλίων και στοιχείων, κατάργηση όλων των κρατήσεων υπέρ τρίτων, χωροταξικά σχέδια και δασικοί χάρτες για όλη την επικράτεια, κτηματολόγιο παντού, μηχανοργάνωση σε όλο το Δημόσιο, ισολογισμοί και προϋπολογισμοί σε όλα τα νοσοκομεία,  ιδιωτικοποιήσεις μη κρίσιμων υποδομών και δικτύων, και – βέβαια – εναρμόνιση του εργατικού δικαίου με την υπόλοιπη Ευρώπη. Επιπλέον προτείνουμε μέτρα κοινωνικής ασφάλειας και δικαιοσύνης: αύξηση 17,6% όλων των μισθών με κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων και με ταυτόχρονη εγγυημένη ελάχιστη σύνταξη και δωρεάν πρωτοβάθμια περίθαλψη για όλους, αύξηση 22% της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων με κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών των εργοδοτών, κατάργηση όλων των φόρων κατοχής ακινήτων πλην των δημοτικών τελών, ώστε να έχει ανεξάρτητη χρηματοδότηση η αυτοδιοίκηση και να μπορούν οι τοπικές κοινωνίες να χρηματοδοτήσουν μόνες τους τις αναπτυξιακές τους πρωτοβουλίες.

Για κάθε ένα από αυτά τα μέτρα υπάρχουν ισχυρές συντεχνίες που θα χάσουν προνόμια και εισόδημα που τώρα αποκομίζουν εις βάρος όλων μας: από τους συνδικαλιστές των ΔΕΚΟ ως τους γιατρούς με τα φακελάκια και από τους διαπλεκόμενους εργολάβους ως τους επίορκους κρατικούς λειτουργούς. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες βολεμένοι που κρατάνε πάνω από 1 εκατομμύριο ανθρώπους εκτός αγοράς εργασίας. Εδώ που φτάσαμε όμως, και χρεοκοπήσαμε, δεν υπάρχουν περιθώρια «ήπιας προσαρμογής». Όσοι βολεμένοι χάσουν τη δουλειά τους πρέπει να απορροφηθούν γρήγορα στην πραγματική οικονομία. Αυτή είναι η πραγματική Ανάπτυξη που θα μας βγάλει από το τέλμα. Αυτά που ακούμε για κρατικές επιδοτήσεις, για χιλιάδες προσλήψεις και για κατάργηση του μνημονίου είναι ανεδαφικά, αφού ΔΕΝ υπάρχουν λεφτά. Η ανεργία και η ανάπτυξη δε γίνεται από ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα και ένα κομματικό κράτος, παρά γίνεται από τους ήρωες της καθημερινότητας, τους ανθρώπους που ρισκάρουν τους κόπους και την υπόληψή τους για να φτιάξουν δουλειές και να πληρώσουν μισθούς. Αυτούς πρέπει να υποστηρίξουμε. Τους απλούς ανθρώπους που θέλουν να δουλέψουν τίμια για να προκόψει η χώρα.

Φώτης Κοκοτός