Εκθεση θεαματική λόγω της αξιοποίησης της ψηφιακής τεχνολογίας και πολυθεματική αφού αρθρώνεται σε τρεις ενότητες (μία για τους πίνακες, μία για τις μηχανές και τα σχέδια, ενώ η τρίτη είναι αφιερωμένη αποκλειστικά στην «Τζοκόντα» και στα μυστικά της).

Ο Λεονάρντο ήταν παιδί εκτός γάμου, μεγάλωσε στην εξοχή της Τοσκάνης και του άρεσε να παρατηρεί τη ροή του νερού, το θρόισμα των φύλλων και το πέταγμα των πουλιών. Λέγεται μάλιστα ότι η μελέτη των φτερών τους τον οδήγησε στην κατασκευή των πτητικών μηχανών, οι οποίες αποτελούν πρόδρομο του ελικοπτέρου.

Εμπειρικός και ακάματος, κοιμόταν ελάχιστα και συνήθιζε να αφήνει τα έργα του ημιτελή, εισπράττοντας την γκρίνια των παραγγελιοδόχων. Δεν το έκανε από ασυνέπεια, αλλά γιατί κάποιο καινούργιο ερέθισμα κέντριζε το ενδιαφέρον του.

Ακόμη και το πορτρέτο της Μόνα Λίζα δεν παραδόθηκε ποτέ στον σύζυγό της, αφού το δούλευε μέχρι τον θάνατό του. Ενσάρκωσε περισσότερο από κάθε άλλον το πρότυπο του Homo Universalis, τουτέστιν του καθολικού ανθρώπου που δεν ασχολείται μόνο με ένα γνωστικό ή καλλιτεχνικό αντικείμενο αλλά εκτείνεται σε κάθε γνωστικό πεδίο. Από την αρχιτεκτονική και τη γλυπτική μέχρι την αστρονομία και τη γεωμετρία και από την ανατομία μέχρι τη μουσική και την οργάνωση εορταστικών εκδηλώσεων με δικά του σκηνικά και κοστούμια.

Ο επισκέπτης σίγουρα θα σταθεί στην οπτικοακουστική αναπαράσταση του «Μυστικού Δείπνου», παραγγελία για μια μονή του Μιλάνου, όπου και έζησε προσφέροντας τις υπηρεσίες του κατά κύριο λόγο στον δούκα Λουδοβίκο Σφόρτσα. Η τοιχογραφία εντυπωσιάζει κυρίως για την πρωτοποριακή σύνθεση των προσώπων που σχηματίζουν τρίγωνο και τον εξανθρωπισμένο Ιησού από τον οποίο λείπει το φωτοστέφανο που όμως υποκαθίσταται με ευφάνταστο τρόπο από το φως του παράθυρου.

Οι βιογράφοι του αναφέρουν ότι μερικές φορές πήγαινε εκεί από τα χαράματα μέχρι τη δύση του ηλίου, χωρίς να αφήνει καθόλου το πινέλο, ξεχνώντας να φάει και να πιει, ζωγραφίζοντας ακατάπαυστα. Αλλες πάλι δεν εμφανιζόταν για μέρες, ψάχνοντας στους δρόμους τα άτομα που θα χρησιμοποιούσε ως μοντέλα.

Η μεγάλη σταρ είναι φυσικά η «Τζοκόντα». Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι πρόκειται στην ουσία για τέσσερα πορτρέτα που επικαλύπτονται και οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι είναι η κρυπτογραφημένη απεικόνιση του ίδιου ή του εραστή του. Σύμφωνα με έναν αλγόριθμο το περίφημο μειδίαμά της εκφράζει κατά το μεγαλύτερο μέρος ευτυχία και σε ένα μικρότερο ποσοστό υπεροψία, φόβο και θυμό.

Ενα είναι σίγουρο: το βλέμμα της ακολουθεί τους θεατές που φεύγουν κι εκείνοι με το χαμόγελο της ικανοποίησης για την άρτια έκθεση. Οπως χαμογελά και ο Λεονάρντο από τον ουρανό, αφού κέρδισε την καταξίωση όσο ζούσε αλλά κυρίως την αθανασία.

Κακατσάκη Χρύσα