Δημοσιεύτηκε
Εδώ και λίγες ώρες έχουμε μπει στο 2019, έχουμε αλλάξει χρόνο. Αν ξενυχτήσατε χτες, ας πούμε σε παρέα με φίλους και μουσική ή πάνω από την πράσινη τσόχα, μάλλον το σημερινό άρθρο θα το διαβάσετε προς το μεσημέρι, ίσως και αργότερα, αλλά δεν θα περιμένετε βέβαια να σας πω «καλησπέρα»! Το άρθρο βέβαια θα έχει δημοσιευτεί απ’ το πρωί, την ίδια όπως κάθε μέρα ώρα, αλλά μη νομίσετε ότι ξαγρύπνησα για να το ανεβάσω -φροντίζει η τεχνολογία ώστε να φαινόμαστε συνεπείς.
Ο αριθμός 2019 είναι «ημιπρώτος» αφού είναι γινόμενο δύο πρώτων αριθμών, του 3 και του 673. Τον όρο αυτόν μου τον μάθατε στο αντίστοιχο άρθρο της περυσινής χρονιάς διότι και το 2018 ημιπρώτος ήταν (2 επί 1009). To 2017 ήταν πρώτος αριθμός και ο επόμενος πρώτος θα είναι το 2027.
Φέτος είναι η δέκατη πρωτοχρονιά του ιστολογίου και επειδή είμαι άνθρωπος συντηρητικός θα τηρήσω και φέτος μια μια παράδοση που πάντως πέρυσι την είχα εν μέρει αθετήσει. Έτσι, όπως και προηγούμενες πρωτοχρονιές (παράδειγμα πρόπερσι ή αντιπρόπερσι)το θέμα του σημερινού πρωτοχρονιάτικου άρθρου είναι πέντε πρωτοχρονιάτικες γελοιογραφίες από περασμένες χρονιές, από την αντίστοιχη χρονιά προηγούμενων δεκαετιών, δηλαδή από χρονιές που πιάνουν τον ίδιο λήγοντα, σε 9 -και συγκεκριμένα από το 1959, το 1969, το 1979, το 1989 και το 1999 (αποφάσισα να μείνω στον προηγούμενο αιώνα).
Κλασικό μοτίβο στις πρωτοχρονιάτικες γελοιογραφίες είναι να εμφανίζεται ο παλιός χρόνος να παραδίδει την σκυτάλη στον καινούργιο. Αυτό το μοτίβο αξιοποιεί η πρώτη μας γελοιογραφία, του 1959 από το Βήμα, με το πενάκι του Φωκίωνα Δημητριάδη.
Ο παλιός χρόνος δεν παρουσιάζεται γέρος αλλά απλώς κάθιδρος, καθώς πάλεψε να διατηρήσει την ειρήνη στον κόσμο, ανάμεσα σε πυραύλους. Είμαστε στον ψυχρό πόλεμο, βλέπετε -αλλά και στις αρχές της κατάκτησης του διαστήματος, με τους Σπούτνικ. Σε μια γωνίτσα της πρώτης σελίδας ενα ειδησάριο μάς πληροφορεί ότι «καταρρέει πλήρως το καθεστώς του Μπατίστα εις την Κούβαν».
Το σκίτσο του 1969 επιστρέφει στο μοτίβο του γηραιού που παραδίδει στο μειράκιο.
Πρωτοσέλιδη γελοιογραφία των Νέων, διά χειρός Κώστα Μητρόπουλου.
Τα βάρη που μεταφέρθηκαν στους ώμους του καινούργιου χρόνου είναι το Βιετνάμ, η Μέση Ανατολή και η Μπιάφρα -να θυμηθούμε ότι βρισκόμαστε σε δικτατορία, οπότε δεν ενθαρρύνεται η αναφορά εσωτερικών προβλημάτων.
Το Βιετνάμ θα το ξέρουν οι περισσότεροι, ενώ το μεσανατολικό εξακολουθεί να αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα. Όμως η Μπιάφρα ίσως είναι άγνωστη στους νεότερους.
Τον Μάιο του 1967 οι (πλούσιες σε πετρέλαιο) ανατολικές επαρχίες της Νιγηρίας αποφάσισαν να αποσχιστούν και να ιδρύσουν νέο κράτος, τη Δημοκρατία της Μπιάφρας.
Ακολούθησε ο πόλεμος της Μπιάφρας, που διάρκεσε ως το 1970 και στον οποίο ο νιγηριανός στρατός τελικά καθυπέταξε τις αποσχιστικές δυνάμεις.
Ο πόλεμος έμεινε στην ιστορία για τις εικόνες φρίκης που μετέδιδαν τα διεθνή πρακτορεία με τα σκελετωμένα παιδιά και με τις εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς από πείνα, όταν ο νιγηριανός στρατός είχε ανακαταλάβει τις παράλιες περιοχές του νεόκοπου κράτους και είχε επιβάλει ολοσχερή αποκλεισμό στις περιοχές που ακόμα αντιστέκονταν. Θυμάμαι πως στο σχολείο έναν υπερβολικά αδύνατο συμμαθητή τον φώναζαν «Μπιάφρα».
Πάμε στο 1979 όμως.
Σκίτσο του ΚΥΡ στην Ελευθεροτυπία. Έχουμε κυβέρνηση Κων. Καραμανλή, και ο γελοιογράφος παρουσιάζει τη Νέα Δημοκρατία να λέει στον στερεοτυπικό τσολιά-Έλληνα πως είναι τυχερός που «του έπεσε το νόμισμα», ειρωνεία για τη συνεχή διολίσθηση της δραχμής απέναντι στα ισχυρά νομίσματα
Για πολλά χρόνια και έως το 1974 η δραχμή ήταν δεμένη με το δολάριο, 1 δολάριο αντιστοιχούσε σε 30 δρχ. Το 1985 το δολάριο πλησίαζε στις 150 δραχμές. Αντίστοιχη ήταν η διολίσθηση της δραχμής απέναντι στο μάρκο, το γαλλικό φράγκο, τη στερλίνα και τα άλλα δυτικοευρωπαϊκά νομίσματα.
Με την αλλαγή του χρόνου, εφαρμόστηκαν αυξήσεις τιμών σε μια σειρά προϊόντα που βρίσκονταν σε καθεστώς διατίμησης. Έτσι, στο ίδιο πρωτοσέλιδο διαβάζω ότι οι μοσχαρίσιες μπριζόλες αυξήθηκαν από 129 δρχ/κιλό σε 165, ενώ οι χοιρινές από 105 σε 130 και τα αυγά ημέρας από 3.30 σε 3.70 και το τυρί φέτα τελεμές από 92 σε 105 το κιλό.
Και πάμε στο 1989.
Το σκίτσο είναι του Γιάννη Ιωάννου, από την εφημερίδα Πρώτη, μια απογευματινή εφημερίδα που κυκλοφορούσε το 1986-1990 θέλοντας να εκφράσει την Αριστερά και τις προσπάθειες συνεννόησης και κοινής δράσης της που αποκρυσταλλώθηκαν στη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου.
Ο Ιωάννου παρουσιάζει τον Ανδρέα Παπανδρέου να καθησυχάζει τη Δήμητρα Λιάνη -το 1988 ήταν πολύ δύσκολη χρονιά, με το σκάνδαλο Κοσκωτά και την επέμβαση στο Χέρφιλντ (θα θυμάστε τον καρδιοχειρουργό Γιακούμπ) αλλά τελικά το 1989 δεν ήταν πιο ρόδινο.
Και κλείνουμε με το 1999, τη «χρονιά του ευρώ» ή μάλλον την πρώτη χρονιά του ευρώ, αφού το ευρωπαϊκό ενιαίο νόμισμα τέθηκε σε εφαρμογή ως λογιστικό νόμισμα την 1.1.1999 και ακολούθησε, την πρωτοχρονιά του 2002, η κυκλοφορία νομισμάτων και χαρτονομισμάτων.
Η γελοιογραφία είναι του Κώστα Κουφογιώργου από την Εποχή, την εβδομαδιαία αριστερή εφημερίδα. Ο άστεγος βρίσκει πως οι ευχές σε κάτι χρησιμεύουν -όταν η αφίσα είναι μεγάλη και μπορεί να χρησιμέψει για σκέπασμα.
Αυτά έγιναν το 1959, το 1969, το 1979, το 1989 και το 1999. Τι θα μας φέρει το 2019 δεν το ξέρουμε, αλλά ελπίζω και εύχομαι του χρόνου τέτοιον καιρό να είμαστε πάλι εδώ και να τα λέμε όπως σήμερα.
Κατά τα άλλα, το ιστολόγιο εύχεται σε όλες και σε όλους που μας διαβάζουν καλή χρονιά, με υγεία και προκοπή, με αγάπη και αντοχή, με αλληλεγγύη και κουράγιο!
