Ποταμοί μελάνης χύθηκαν για τον Ούγκο Τσάβες στον Ελληνικό τύπο, κυρίως διότι η αξιωματική αντιπολίτευση προτείνει το μοντέλο της Βενεζουέλας ως πρότυπο για τη χώρα μας. Διάβασα πολλά από τα άρθρα και έψαξα πολλές διεθνείς πηγές, ώστε να μπορέσω να αποκτήσω μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη άποψη για τον εκλιπόντα και τη διακυβέρνησή του. Όσο και να διαβάσεις όμως, μια εικόνα φτάνει για να σου δώσει το στίγμα του τι πραγματικά ισχύει: Στις φωτογραφίες γύρω από το φέρετρο, παραστάτες του, ένας από κάθε πλευρά, ήταν οι εξής δύο ηγέτες: Ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ του Ιράν και ο Αλεξάντρ Λουκασένκο της Λευκορωσίας.

Το τι αντιπροσωπεύουν αυτά τα δύο άτομα είναι λίγο-πολύ γνωστό. Ο Αχμαντινετζάντ είναι ένας κατ’ επίφαση «πρόεδρος» ενός στυγνού θεοκρατικού καθεστώτος, ο δε Λουκασένκο ένας σκέτος τύρρανος. Και οι δύο υποτίθεται πως εκλέγονται από το λαό, όταν στην πραγματικότητα –βέβαια- ο λαός δεν έχει ουσιαστικές επιλογές. Και οι δύο καταπατούν βάναυσα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και οι δύο φροντίζουν να εξαφανίζονται οι φωνές της αντιπολίτευσης. Για τα ίδια πράγματα κατηγορούνταν ευρέως και ο ίδιος ο Τσάβες.

Υπάρχουν δύο θετικά ρεφρέν για τον Τσάβες που ακούγονται κατά κόρον στην Ελλάδα: πως ήταν ένας «δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης του λαού του» και πως «μείωσε τη φτώχεια». Το πρώτο εμένα δε μου λέει και πολλά: στο κάτω-κάτω της γραφής, δημοκρατικά εξελέγη και ο Χίτλερ, αν και το παράδειγμα είναι τόσο ακραίο ώστε να υποσκάπτει τη βαρύτητα του επιχειρήματος. Μια πιο προσεκτική ανάγνωση είναι η εξής: ένας λαός που έχει αηδιάσει από ένα δικομματικό σύστημα που νέμεται για δεκαετίες την εξουσία μπορεί εύκολα να επιλέξει έναν λαϊκιστή ηγέτη που θα υποσχεθεί επανάσταση, ανατροπή, και λαγούς με πετραχήλια. Οι ομοιότητες με την Ελλάδα δεν είναι μόνον επιφανειακές.

Ο Τσάβες είχε και το επιπλέον πλεονέκτημα πως έκλεισε τα μέσα ενημέρωσης που τον αντιπολιτεύονταν και φυλάκισε πολλούς από τους αντιφρονούντες, οπότε ο λαός δεν είχε και καμία ιδιαίτερη πληροφόρηση για την πραγματική εικόνα της χώρας. Πραγματικά, σε μια χώρα που ο χαρισματικός ηγέτης εκλέγεται «δημοκρατικά» ενώ η βασική του εχθρός (Ι.Μπετανκούρ) απάγεται από Κολομβιανούς αντάρτες της κοκαΐνης (FARC) δεν είναι δα και υπόδειγμα δημοκρατίας. Ειδικά όταν η Κολομβιανή κυβέρνηση ανακαλύπτει μετά από χρόνια σε καταδρομική επιδρομή αδιάσειστα στοιχεία για τη χρηματοδότηση του FARC από την κυβέρνηση της Βενεζουέλας. Οι διεθνείς εκθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι όλες εξαιρετικά καταδικαστικές. Τελικά, αυτό το «δημοκρατικά εκλεγμένος» είναι ένα μάλλον κενό επιχείρημα.

Όσον αφορά στη μείωση της φτώχειας, η οποία περιέχει ψήγματα αλήθειας διότι υποστηρίζεται από διεθνείς και έγκυρες πηγές, αναρωτιέται κανείς: αξίζει ένας λαός να θυσιάσει την ελευθερία του ώστε να τρέφεται με κρατική φιλανθρωπία από τα πετροδολλάρια; Όλες οι στατιστικές και τα μεγέθη δείχνουν πως η απόλυτη φτώχεια στη Βενεζουέλα μειώθηκε με επιδόματα, κρατικά προγράμματα σίτισης, και τεράστια αύξηση των δημοσίων υπαλλήλων. Κι όλα αυτά όταν έχει πετρελαϊκό πλούτο μεγαλύτερο από τη Σαουδική Αραβία, οι τιμές του πετρελαίου δεκαπλασιάστηκαν, κι ενώ ο Τσάβες κατάφερε να μειώσει (ναι! να μειώσει) την παραγωγή πετρελαίου της χώρας του όσο κυβερνούσε.

Αυτή η τακτική μού θύμισε έντονα τον πρώην δικτάτορα της Λιβύης , Μ.Καντάφι, ο οποίος επίσης μοίρασε πετροδολλάρια ώστε να κρατάει το λαό ήσυχο. Στη Βενεζουέλα δε φτιάχτηκαν δουλειές για το μέλλον, δε δημιουργήθηκε ουσιαστική πρόοδος για τους φτωχούς μέσω τίμιας εργασίας, δε δόθηκε στους νέους η προοπτική να ανελιχθούν σε μια αξιοκρατική κοινωνία (παρά μόνον μέσω της συνδιαλλαγής με το «σοσιαλιστικό» κόμμα του Τσάβες). Στην κατάταξη διαφθοράς, η Βενεζουέλα του Τσάβες ήταν στον πάτο ολόκληρης της Αμερικής μαζί με την Αϊτή, στη θέση 165 από 180 χώρες (Διεθνής Διαφάνεια). Οι μόνοι άνετοι και πλούσιοι στη Βενεζουέλα ήταν τα στελέχη του Κόμματος.

Ο Τσάβες απλώς έφυγε νωρίτερα. Μπορούμε μόνον να εικάσουμε πόσο ακόμη θα χρειαζόταν να καταπιέσει το λαό του για να συνεχίσει να κυβερνά εσαεί, όπως ο παραστάτης στην κηδεία του, ο Λουκασένκο. Στην Ελλάδα, αυτοί οι δικτάτορες είναι αρεστοί σε μια μερίδα του κόσμου που επιλέγει να αγνοεί τις καταπιεστικές πρακτικές τους, απλώς και μόνον επειδή έχουν καταφέρει με τερτίπια να γίνουν λαοφιλείς στις μάζες που κρατούν στο σκοτάδι. Τους δε ενημερωμένους αστούς που προσπαθούν να αντιπολιτευθούν, τους χαρακτηρίζουν "πράκτορες των ξένων κέντρων", ακριβώς όπως κάνουν και οι ίδιοι οι δικτάτορες.

Τελικά δεν είναι τυχαίο που στα Ελληνικά καφενεία ακούς πλέον την ανατριχιαστική φράση «ακόμη και η χούντα έκανε τα πράγματα να λειτουργούν σωστά». Ελπίζω πως λαός μας δε θα κάνει το απονενοημένο διάβημα να επιλέξει τη στέρηση της ελευθερίας του στο όνομα μιας ψεύτικης ευμάρειας. Κανένας Ευρωπαίος ηγέτης δεν πήγε στην κηδεία του Τσάβες αφού η Ευρώπη, παρά τις αδυναμίες της, έχει επιτύχει να δώσει στα εκατομμύρια των πολιτών της πολύ περισσότερη ελευθερία και προοπτικές από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη διακυβέρνηση. Σε αυτή την Ευρώπη ανήκει η Ελλάδα, και αυτή την Ευρώπη πρέπει να παλέψει για να βελτιώσει ακόμη περισσότερο.

Φώτης Κοκοτός