Ποιος ή ποια θα διαφωνούσε με την καμπάνια των Γυναικών του Eυρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (Peswomen) για το 2018 (28-2, Ευρωπαϊκή Ημέρα για Ιση Αμοιβή ανδρών-γυναικών) και την απαίτηση ίσης αμοιβής ανδρών γυναικών για ίδια εργασία; Σχεδόν κανείς!

Ποιος ή ποια θα διαφωνούσε με την δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΟΣΑ Άνχελ Γκουρία ότι «η ισότητα των φύλων είναι απαραίτητη προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι άνδρες και γυναίκες μπορούν να συνεισφέρουν ισότιμα στο σπίτι, στην εργασία και στη δημόσια ζωή για τη βελτίωση εν γένει των κοινωνιών και των οικονομιών»; Σχεδόν κανείς!

Τα στοιχεία όμως της έρευνας του ΟΟΣΑ που ο ίδιος προΐσταται επιβεβαιώνουν την διαιώνιση των ανισοτήτων μεταξύ ανδρών γυναικών στα περισσότερα πεδία και σε σημαντικά ποσοστά.

Ειδικότερα στο πεδίο των αμοιβών, η έρευνα παρουσιάζει ότι οι γυναίκες και σήμερα συνεχίζουν να αμείβονται λιγότερο για ίδια εργασία με τους άνδρες, έχουν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες να ανέλθουν στις ανώτατες θέσεις ευθύνης στις επιχειρήσεις («γυάλινη οροφή») ή να γίνουν οι ίδιες επιχειρηματίες.

Τα ποσοστά στην ΕΕ είναι επίσης ενδεικτικά , το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών γυναικών διαμορφώνετε στο16,3% (διαφορά των μέσων ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών) με βάση τα στοιχεία της Eurostat το 2014 αποδεικνύοντας ότι η μισθολογική διαφορά παραμένει και επιμένει. Ως συνέπεια της προηγούμενης ανισότητας στη μισθοδοσία διαπιστώνεται σημαντικό χάσμα και στις συντάξεις, στην ΕΕ το οποίο αγγίζει το 39% μεταξύ ανδρών και γυναικών! 

Οι αιτίες είναι ποικίλες. Οι γυναίκες αναγκάζονται να καθυστερήσουν τη σταδιοδρομία τους μετά τη γέννηση των παιδιών τους λόγω άνισων γονεϊκών καθηκόντων, λόγω των ανελαστικών εργασιακών πολιτικών αλλά και των παραδοσιακών στερεοτύπων φύλου.

Οι γυναίκες εργάζονται σε συγκεκριμένους τομείς και επαγγέλματα όπου οι θέσεις εργασίας είναι περισσότερο «συμβατές» µε τις οικογενειακές ευθύνες για μεγάλα χρονικά διαστήματα ή και για όλη την επαγγελματική τους πορεία, ενώ για τους ίδιους λόγους έχουν περισσότερες πιθανότητες να εργάζονται µε μερική απασχόληση.

Συγχρόνως οι γυναίκες είναι αυτές οι οποίες κατεξοχήν απασχολούνται σε χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας, δεν ανέρχονται σε υψηλές θέσεις και αποχωρούν νωρίτερα για να αναλάβουν «δωρεάν» άλλες υποχρεώσεις, όπως ανατροφή εγγονιών, υποστήριξη ηλικιωμένων.

Οι διακρίσεις στο χώρο εργασίας ωστόσο δύναται να προκύπτουν και από τα ίδια τα συστήματα μισθοδοσίας και τη δομή τους, τα οποία εμποδίζουν τις γυναίκες από το να κερδίζουν τα ίδια χρήματα με τους άνδρες.

Αλλά γιατί αυτό είναι τόσο σημαντικό τελικά; Απλώς για να ικανοποιήσει το αίσθημα ισότητας, δικαιοσύνης και δημοκρατίας που ορισμένοι και ορισμένες ονειρευόμαστε σε ένα κόσμο, με έτσι και αλλιώς, σοβαρές ανισότητες; 

Είναι και η οικονομία ανόητε! 

Με βάση την προαναφερθείσα έκθεση του ΟΟΣΑ αν επιτευχθεί η μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων κατά το ένα τέταρτο έως το 2025, θα δημιουργηθεί επιπλέον αύξηση μίας ποσοστιαίας μονάδας στην προβλεπόμενη οικονομική ανάπτυξη των χωρών μελών του ΟΟΣΑ για το διάστημα 2013 έως 2025.

Αλλά και σε επίπεδο επιχειρήσεωναν ήταν δυνατός ίσος αριθμός ανδρών και γυναικών επιχειρηματιών, το παγκόσμιο ΑΕΠ δύναται να αυξηθεί κατά 2%, δηλαδή με 1,5 τρισεκατομμύριο δολάρια!

Για τους παραπάνω λόγους και όχι μόνο, ορισμένες χώρες προχώρησαν σε δραστικές πολιτικές. Για παράδειγμα η Ισλανδία, μια μικρή χώρα του βορρά αποφάσισε το 2018 να προχωρήσει σε μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία να θέσει σε ισχύ νομοσχέδιο με το οποίο υποχρεωτικά απαιτείται η μισθολογική εξίσωση των φύλων, τόσο για τον ιδιωτικό τομέα όσο και για το δημόσιο τομέα.

Ο υποχρεωτικός χαρακτήρας του μέτρου συνδυάζεται με συγκεκριμένους ανεξαρτήτους μηχανισμούς έλεγχου της εφαρμογής της εξίσωσης των μισθών. Συγχρόνως, όσες επιχειρήσεις, φορείς, εταιρείες δεν εναρμονιστούν θα υποστούν τα ιδιαίτερα υψηλά πρόστιμα.

Βεβαίως η συγκεκριμένη χώρα δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε κορυφαίες θέσεις με βάση τον δείκτη ισότητας των φύλων του Παγκοσμίου Οικονομικού Φόρουμ ( οικονομικές ευκαιρίες, εργασιακή απασχόληση, πολιτική ενασχόληση και πρόσβαση στην υγεία και την εκπαίδευση).

Με αυτούς τους ρυθμούς, ως το 2020, οι αμοιβές στην Ισλανδία θα εξισωθούν πλήρως, δίνοντας στη χώρα άλλη μία αξιοζήλευτη πρωτιά και ενδυνάμωση.

Ας πάρουμε ως παράδειγμα την «μικρή» Ισλανδία των 330.000 κατοίκων και ας φροντίσουμε να συντομεύουμε το δρόμο προς την εξίσωση των μισθών ανδρών γυναικών καταρρίπτοντας την πρόβλεψη της έρευνας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η οποία υποστηρίζει ότι η οικονομική ανισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών θα χρειαστεί, με τα σημερινά δεδομένα, περίπου 170 χρόνια για να γεφυρωθεί!

Ζέφη Δημαδάμα