Αφού αφήσαμε τις αγαπητές Κατερίνες και Καιτούλες, που όσες τουλάχιστον γνωρίζω είναι ωραιότατες, γλυκύτατες και κάποιες εξαιρετικά ταλαντούχες σε διάφορες μορφές τέχνης, να εορτάσουν με την ησυχία τους, σήμερα χαρίζουμε την προσοχή μας για λίγο στην έτερη εορτάζουσα της χθεσινής αλλά και κάθε ημέρας, την Κατίνα. Ας μην είναι κύριο όνομα αλλά ιδέα που, τιμής ένεκεν, γράφεται με Κ κεφαλαίο. Είναι τίτλος κι ας τον αρνείται η ίδια συνήθως.

Η Κατίνα θα μπορούσε να φέρει οποιοδήποτε ελληνικό ή ξένο όνομα. Θα μπορούσε να είναι νεότατη, γηραιά, ωραία, άσχημη, ξανθιά, μελαχρινή, κοντούλα και στρουμπουλή, ψηλή και κοκαλιάρα, μορφωμένη ή αγράμματη, εργαζόμενη ή νοικοκυρά, παντρεμένη, ανύπαντρη, χωρισμένη ή χήρα. Θα μπορούσε να είναι άντρας, γυναίκα ή γκέι.  Ίσως η γειτόνισσά μας, ο αδελφός μας, η μητέρα μας, η θεία μας, ο κουμπάρος μας ή ακόμη κι εγώ που γράφω ή εσείς που διαβάζετε.

Δρα ανεξέλεγκτα στη δουλειά, στο σπίτι, στις παρέες, σε δημόσιους χώρους, στην τηλεόραση, στο facebook, στην πολιτική. Χτυπάει αλύπητα χωρίς φραγμούς, ηθικούς ή άλλους. Συχνά είναι άτομο υπεράνω πάσης υποψίας αλλά, τελικά, κρίνεται εκ του αποτελέσματος, το οποίο μπορεί να είναι από εντελώς ανώδυνο έως καταστροφικό. Ύστερα από τα πρώτα χτυπήματα σταμπάρεται και κάποιοι φίλοι της με χιούμορ της στέλνουν λουλούδια στις 25 του Νοέμβρη, ακόμη κι αν έχει βαφτιστεί Πελοπίδας, Ελευθερία, Αντιγόνη, Δημήτρης, Αλεξάνδρα (τα ονόματα τυχαία εντελώς, πάσα ομοιότητα άνευ προθέσεως της γράφουσας).

Ο εξοπλισμός της μπορεί να είναι από ανύπαρκτος ή αδιάφορος, όπως το ματάκι της εξώπορτας, το παράθυρο ή ο φωταγωγός, έως πολύ επαγγελματικός, με ακουστικά, κασετόφωνα, κάμερες, τηλέφωνα.

Υποκλέπτει με κάθε τρόπο πληροφορίες κάθε είδους τις οποίες μεταφέρει προς κάθε ενδιαφερόμενο ή μη, συχνά διαστρεβλώνοντας κατά λάθος ή εξεπίτηδες την αλήθεια, εμπλουτίζοντάς την με καρυκεύματα δικής της επινόησης. Κάποτε εκ προθέσεως, συχνότερα εκ πεποιθήσεως δημιουργεί το απόλυτο χάος ενώ δεν είναι λίγα τα δράματα που εκτυλίχθηκαν ύστερα από παρεμβάσεις της.

Συνεργοί της στο έγκλημα τα ευήκοα ώτα όσων τη συναναστρέφονται και την ενθαρρύνουν να συνεχίσει το θεάρεστο έργο της, κάποιοι για την πλάκα, άλλοι με πρόθεση να εκμαιεύσουν πληροφορίες προσωπικού ή γενικότερου ενδιαφέροντος. Πνευματικά τους τέκνα οι κατινιές, για τα οποία φροντίζουν ευσυνείδητα να μεγαλώσουν χωρίς να τους λείψει τίποτα.

Από πού προέρχεται, όμως, η λέξη Κατίνα; Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, πρόκειται περί γαλλισμού, χρησιμοποίηση, δηλαδή, στην ελληνική φράσης της γαλλικής γλώσσας. Κάτι παίζει με τη συγκεκριμένη γλώσσα, τελικά, αφού μάλλον δεν είναι τυχαία η έκφραση  «άρχισε τα γαλλικά», που λέμε αναφερόμενοι σε κάποιον που βρίζει χυδαία.

Η λέξη, λοιπόν, Catin, υποκοριστικό του γαλλικού γυναικείου ονόματος Catherine, εμφανίστηκε αρχικά τον 16^ο αιώνα στη Γαλλία, ως υποτιμητικός χαρακτηρισμός γυναίκας ελευθερίων ηθών. Έγινε εισαγωγή στο λεξιλόγιο της ελληνικής γλώσσας τον 19^ο αιώνα, όχι με τη γαλλική του σημασία αλλά, πάντως, φέροντας το στίγμα της αρχικής κακόσημης έννοιας και έτσι δόθηκε υπόσταση στην μικροπρεπή και κουτσομπόλα γυναίκα. Αργότερα βγήκε και σε ανδρικό νουμεράκι για να καλύψει τις ανάγκες κι ένα εξίσου μεγάλου μέρους του ανδρικού πληθυσμού, που αγωνίζεται στους στίβους του κουτσομπολιού, όχι χωρίς ζήλο και επιτυχία.

«Όλα, θέλω να τα ξέρω όλα, όχι ότι είμαι κουτσομπόλα, δεν το κάνω από κακό, θέλω να ‘χω υλικό…», τραγουδούσε και η Άννα Παναγιωτοπούλου σε γνωστό νούμερο θεατρικής επιθεώρησης, μια από τις αμέτρητες φιγούρες κουτσομπόλας που έχουν τιμηθεί από το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Εμπνέουν, λοιπόν, οι Κατίνες. Χρόνια τους πολλά και μακριά από μας.

Γεωργία Καρβουνάκη