Οι επιστήμονες της NASA για χρόνια έψαχναν στον Άρη εξωγήινη ζωή. Όμως πλέον απογοητεύτηκαν από τον κόκκινο πλανήτη, που είναι ξηρός και αφιλόξενος. Τα βλέμματά τους είναι στραμμένα πια στον Εγκέλαδο, το παγωμένο φεγγάρι του Κρόνου.
Σύμφωνα με όσα έχει δείξει το διαστημόπλοιο Cassini, στους επιστήμονες της NASA αλλά και της ESA, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, κάτω από τα δεκάδες χιλιόμετρα πάγων υπάρχει ένας υγρός ωκεανός. Το «νερό» του είναι πλούσιο σε άνθρακα, άζωτο και υδρογόνο.
Παρόλο που το Cassini πλησιάζει προς τον θάνατό του, βουτώντας στην ατμόσφαιρα του Κρόνου, οι έρευνες για εξωγήινη ζωή συνεχίζονται αμείωτες, όσο εκείνο θα πετά ανάμεσα στα αέρια δαχτυλίδια του γιγάντιου πλανήτη.
Δεν είναι όμως μόνο ο Εγκέλαδος ένα παγωμένο φεγγάρι που κρύβει νερό, στο ηλιακό μας σύστημα. Τέτοια είναι και τα φεγγάρια του Δία: η Ευρώπη, η Καλλιστώ και ο Γανυμήδης. Ακόμη και ο μακρινός Τρίτων του Ποσειδώνα είναι ικανός με αυτά τα σενάρια να φέρει ζωή.
Μέχρι στιγμής, πάντως κορυφαίος «προορισμός» των αστρολόγων είναι η Ευρώπη, που αποδεδειγμένα κρύβει έναν ωκεανό περίπου 20 χιλιόμετρα κάτω από τους πάγους της. Ενδεχομένως, κατά τους επιστήμονες, να υπάρχουν και λίμνες εγκλωβισμένες σε πολύ «ρηχότερες» περιοχές.
Σύμφωνα με το BBC, η ESA ετοιμάζεται να στείλει ένα διαστημόπλοιο στον Δία το 2022 που θα μελετήσει τα φεγγάρια του πλανήτη. Το όνομα της αποστολής ακούγεται λίγο αστείο, όμως ο σκοπός της δεν είναι καθόλου: Juice (μτφ.: χυμός), που σημαίνει Jupiter Icy Moons Explorer (μτφ.: Εξερευνητής των Παγωμένων Φεγγαριών του Δία). Την ίδια περίοδο η NASA προγραμματίζει να εκτοξεύσει τον Europa Clipper. Πρόκειται για ένα ρομποτικό τρυπάνι που θα σκάψει 40 τρύπες στην επιφάνεια της Ευρώπης για να δει τι υπάρχει από κάτω, και να την αναλύσει χημικά.
Καινοτόμοι επιστήμονες έχουν ήδη σχεδιάσει τρια πρότυπα ρομπότ που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα σε αυτές τις αποστολές. Και τα τρια θα χρησιμοποιούν θερμότητα για να μπορέσουν είτε να καρφώσουν στους πάγους τα απαραίτητα για τους αστρολόγους εργαλεία, είτε για να εισχωρήσουν τα ίδια ολόκληρα.
Για τους ίδιους όμως, το ενδεχόμενο να βρεθεί ζωή σε άλλον πλανήτη θα είναι ίσως μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις στην ιστορία του κόσμου. Πιθανότατα αυτό να σημαίνει πως η ζωή δεν είναι κάτι μοναδικό στη Γη, αλλά κάτι κοινό στο σύμπαν.
Το παράδοξο του Φέρμι
Ήταν το 1950, κατά τη διάρκεια ενός χαλαρού μεσημεριανού γεύματος με συναδέλφους του στο Los Alamos, του New Mexico, όταν ο νομπελίστας φυσικός Ενρίκο Φέρμι έθεσε ένα ερώτημα που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως το «παράδοξο του Φέρμι». Η συζήτηση αφορούσε την ύπαρξη των εξωγήινων, που εκείνη την περίοδο απασχολούσε καθημερινά την κοινή γνώμη και τα μέσα ενημέρωσης. «Αν υπάρχουν εξωγήινοι… τότε που είναι; Γιατί δεν έχουμε βρει καμία απόδειξη για την ύπαρξή τους, γιατί δεν τους έχουμε δει ακόμη;» διερωτήθηκε.
Αν και το ερώτημα έμεινε στην ιστορία ως μια πεσιμιστική προσέγγιση του ζητήματος δεν ήταν τέτοια. Ήταν περισσότερο μια διαπίστωση για τις περιορισμένες τεχνολογικές δυνατότητες της ανθρωπότητας και μια απάντηση στην υστερία που επικρατούσε εκείνη την περίοδο γύρω από το ζήτημα. Μάλιστα σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες ο Φερμι έθεσε το ερώτημα βλέποντας μια γελοιογραφία για τους εξωγήινους στο περιοδικό «The New Yorker»,
Το «παράδοξο του Φέρμι» μεταφράστηκε κατά το δοκούν και έτσι έφτασε μέχρι τις μέρες μας βασανίζοντας την επιστημονική κοινότητα και την κοινή γνώμη. Μια από τις πιο διαδεδομένες υποθέσεις που απαντούν στο «παράδοξο» είναι η εξής:
Κατοικώντας σε ένα γαλαξία με 100 έως 400 δισεκατομμύρια αστέρια, και έχοντας γνώση ότι υπάρχουν στο ορατό μας σύμπαν άλλοι 200 δισεκατομμύρια τέτοιοι γαλαξίες, ο αριθμός των αστεριών συνολικά που θα μπορούσαν να κρύβουν την ζωή είναι άπειρος. Μάλιστα η NASA ανέτρεψε τις έως τώρα υποθέσεις της και δήλωσε ότι μάλλον πρόκειται για αριθμό 10 φορές μεγαλύτερο! Εάν, λοιπόν, υπάρχει η Γη, όπως την γνωρίζουμε, σίγουρα θα υπάρχουν εκατομμύρια άλλοι αντίστοιχοι πλανήτες.
Όμως κατά τον φιλόσοφο Νικ Μποστρομ, υπάρχουν διάφορα στάδια εξέλιξης της ζωής σε έναν πλανήτη όπως η Γη. Ίσως, σύμφωνα με τον ίδιο, να μην γνωρίζουμε ακόμη το στάδιο εκείνο που θα μας επιτρέψει να επικοινωνήσουμε με άλλους πλανήτες. Επίσης, ένα εμπόδιο θα μπορούσε να ανακόψει την εξέλιξη. Ο Μπόστρομ ονομάζει αυτό το εμπόδιο «Μεγάλο Φίλτρο». Κατά τους επιστήμονες το δικό μας «μεγάλο φίλτρο» ίσως είναι η κλιματική αλλαγή. Πολλοί κλιματολόγοι και βιολόγοι εξετάζουν το ενδεχόμενο να βρισκόμαστε μπροστά στην έκτη μαζική εξαφάνιση των ειδών από τον πλανήτη ή ακόμη και να την διανύουμε ήδη.
Πηγή: pancreta