Καμπανάκι από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις για τον μαυρόγυπα, τον ασπροπάρη και το κόκκινο ελάφι

Στα τέλη Αυγούστου τα μικρά του μαυρόγυπα και του ασπροπάρη είναι έτοιμα να πετάξουν. Αλλα τα καταφέρνουν, άλλα χρειάζονται λίγο περισσότερη προσπάθεια. Αραγε αυτόν τον Αύγουστο τα κατάφεραν; Εφυγαν εγκαίρως από τις φωλιές τους; Αυτή η σκέψη βασανίζει τον τελευταίο καιρό τους ανθρώπους των περιβαλλοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον Εβρο και ειδικά στο δάσος της Δαδιάς. «Και όσο η φωτιά καίει ακόμη δεν μπορούμε να πάμε για αυτοψία, να αξιολογήσουμε την κατάσταση και να δούμε αν τα νεαρά σώθηκαν ή κάηκαν», λέει η επικεφαλής των προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος του WWF Ελλάς, Παναγιώτα Μαραγκού.

Τα πρώτα σημάδια είναι πάντως δυσοίωνα. Στη Δαδιά ζούσαν 35 ζευγάρια μαυρόγυπα –ο μεγαλύτερος γύπας στην Ευρώπη, με άνοιγμα φτερών που φθάνει τα τρία μέτρα– στη μοναδική αναπαραγωγική αποικία του απειλούμενου είδους στα Βαλκάνια. Η πυρκαγιά έχει κάψει το μεγαλύτερο μέρος του δάσους, περνώντας με ένταση από την αποικία. Εκτιμάται ότι ίσως έχουν διασωθεί οκτώ φωλιές σε ένα κομμάτι που δεν έχει καεί, στον μικρό πυρήνα του πάρκου. «Οι μαυρόγυπες φτιάχνουν μεγάλες φωλιές (σ.σ. με έως και 2 μ. διάμετρο) στις κορυφές μαυρόπευκων, πολύ ψηλών δέντρων (σ.σ. φθάνουν σε ύψος έως και τα 45 μ.). Αν καταστραφούν οι φωλιές τους δεν θα πρέπει απλώς να τις ξαναφτιάξουν σε ένα άλλο δέντρο, θα πρέπει να τις φτιάξουν σε ένα κατάλληλο δέντρο», λέει η κ. Μαραγκού.

Η Δαδιά ήταν και μοναδικός στην Ελλάδα βιότοπος του ασπροπάρη, του βενιαμίν των τεσσάρων ειδών ευρωπαϊκών γυπών. Εκεί ζούσαν τέσσερα ζευγάρια ασπροπάρηδων τα οποία είχαν γεννήσει. «Η Δαδιά είναι μνημείο παγκόσμιας φυσικής κληρονομιάς», λέει ο υπεύθυνος Περιβαλλοντικών Θεμάτων και Πολιτικής της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, Μαρτίνος Γκαίτλιχ. «Κολακευόμαστε με αυτές τις διακρίσεις, αλλά συνεπάγονται και ευθύνες που δεν φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος. Δεν είναι δυνατόν η Δαδιά που κάηκε πέρυσι να καίγεται και φέτος και μάλιστα φέτος η καταστροφή να είναι σχεδόν ολοκληρωτική». Η ορνιθολογική έχει ζητήσει την άμεση απαγόρευση του κυνηγιού στην ευρύτερη περιοχή, ώστε να δοθεί η δυνατότητα να βρουν τα πουλιά καταφύγιο στις άκαυτες περιοχές.

Οι ειδικοί περιμένουν να σβήσει η φωτιά και στην Πάρνηθα προκειμένου να έχουν ολοκληρωμένη εικόνα της καταστροφής. «Το πιο σοβαρό για εμάς είναι να μην καεί το ελατόδασος. Οχι ως αυθαίρετο δόγμα, αλλά γιατί πρόκειται για καταληκτικό οικοσύστημα στο τέλος της διαδοχής των δασικών οικοσυστημάτων που αν καταστραφεί θα χρειαστεί πάνω από αιώνας για να αποκατασταθεί», λέει ο ίδιος. Το πλήγμα είναι ήδη μεγάλο για την άγρια ζωή. Τα πουλιά έχουν χάσει το καταφύγιό τους, ενώ άλλα ζώα παγιδεύτηκαν από την πυρκαγιά και κάηκαν. Ως γνωστόν, η Πάρνηθα φιλοξενεί τον μοναδικό πληθυσμό κόκκινου ελαφιού στην Ελλάδα (υπάρχουν λίγα ακόμη άτομα στη Ροδόπη). «Ο πληθυσμός κατάφερε και επέζησε μετά την πυρκαγιά του 2007. Αν θα τα καταφέρει και αυτή τη φορά μένει να το δούμε», λέει η κ. Μαραγκού.