Σαν σήμερα 9 Ιανουαρίου το 2007 ο Steve Jobs παρουσιάζει το νέο smartphone της Apple στο Συνέδριο MacWorld στο Σαν Φρανσίσκο. Το i-phone, το πρώτο κινητό τηλέφωνο που έφερε την οθόνη αφής και δε χρειαζόταν stylus pen ή πληκτρολόγιο ήταν γεγονός. Μπορούσε να μεγεθύνει φωτογραφίες, να γίνει GPS και επέτρεπε την πλοήγηση στο διαδίκτυο.

Τον Νοέμβριο του 2007 και αφού είχαν πουληθεί περισσότερα από 1,4 εκατομμύρια iPhone, το περιοδικό Time το έχρισε ‘εφεύρεση της χρονιάς’. Δεκαπέντε χρόνια μετά εκείνη η συσκευή αποδείχθηκε κάτι πολύ περισσότερο και μεγαλύτερο από την «επανεφεύρεση του τηλεφώνου», όπως ήθελε το σλόγκαν της παρουσίασης. Σε αυτό το διάστημα δεν άλλαξε μόνο ο τρόπος που τηλεφωνούμε. Αλλαξε ο τρόπος που επικοινωνούμε και αλληλεπιδρούμε. Το iPhone, γράφει πολύ λυρικά ο Βιτόριο Τζουκόνι της Repubblica που ήταν εκείνη την ημέρα στο Moscone Center του Σαν Φραντσίσκο, έγινε φύλακας άγγελος και βοηθός, δούλος αλλά και αφέντης, εφιάλτης και σωτήρας.

Με πολλές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας να έχουν μπει δυναμικά στο παιχνίδι ( Samsung, Huawei, Xiaomi, LG), αναμφισβήτητα το iphone υπήρξε το πρώτο δημιούργημα που θα μας εισήγαγε στο νέο κόσμο της ψηφιακής εποχής και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Πολλοί κοινωνιολόγοι έχουν εντοπίσει διαφορά στο τρόπο ανθρώπινης αλληλέπιδρασης με την έλευση και την καθιερώση των σμαρτφοουν, περισσότερος ναρκισσισμός και μεγαλύτερη επιδειξιομανία. Αμέτρητες σελφις και φωτογραφίες. Κάθε δύο λεπτά οι άνθρωποι παγκοσμιώς βγάζουν περισσότερες ψηφιακές φωτογραφίες από όσες είχαν συνολικά τραβηχτεί αναλογικά μέχρι πριν 150 χρόνια.

Και πληροφορία, πολλή πληροφορία. Επί παντός επιστητού, κυριολεκτικά. Ακόμα και σε μορφή που δεν διαβάζεται από το ανθρώπινο μάτι, όπως είναι για παράδειγμα τα QR codes που συμπυκνώνουν στις ασπρόμαυρες κουκίδες τους το πολυσυζητημένο πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης ή το ακριβοπληρωμένο πιστοποιητικό διαγνωστικού ελέγχου. Σε αυτή την μετάβαση σε έναν άυλο ψηφιακό κόσμο έχουν πέσει με τα μούτρα και οι Βρυξέλλες. Διαβάζουμε για το Ταμείο Ανακάμψης και τους πυλώνες της πράσινης ανάπτυξης και της ψηφιακής μεταρρύθμισης ενώ μαθαίνουμε ότι μπορούμε να έχουμε το δίπλωμα οδήγησης και την ταυτότητα στο smartphone και να βγάλουμε ένα συναινετικό διαζυγιάκι με ένα enter και submit. Πόσοι από εμάς δεν έχουν περάσει ώρες μπροστά σε κοινά τσατ με συναδέλφους και συναδέλφισσες για να βγει το 8ωρο της τηλέργασιας την περίοδο του lockdown. Και ήδη πολλοί έχουν συνδέσει την πιστωτική τους κάρτα με το κινητό τηλέφωνο και κάνουν τις αγορές τους ακουμπόντας το smartphone πάνω στο POS. Επιπλέον, μέσα σε αυτη τη χρονιά αναμένονται και οι πρώτες εξελίξεις για το ψηφιακό νόμισμα από κεντρικές τράπεζες μπας και μπει κάποιο θεσμικό φρένο στο bitcoin.

To smartphone έχει γίνει το νέο κομπολόι που το κρατάμε συνέχεια στα χέρια μας και με το αλλεπάλληλο scrolling είναι σα παίζουμε τις χάντρες του. Χρειάζεται όμως να ξέρουμε ότι δεν είναι τόσο αθώο και απλό όσο αυτό το αξεσουάρ της ανατολίτικης κουλτούρας. Όσα τα πράγματα γίνονται πιο άυλα, σύνθετα και αλληλεξαρτώμενα και ο κόσμος των χειροπιαστών αγαθών και της αφής μεταφέρεται σε ένα κόσμο άυλων υπηρεσιών και αυτοκρατορίας των πληροφοριών, τόσο και εμείς πρέπει να ενημερωνόμαστε για τους βασικούς τρόπους προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων μας, της προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων, το απόρρητο των τηλεπικοινωνιών μας και της ιδιωτικότητάς μας. Γιατί όπως είχε πει και ο φίλος Edward Snowden: “Το να υποστηρίζεις ότι δε σε νοιάζει το δικαίωμα της προστασίας της ιδιωτικότητάς σου επειδή δεν έχεις τίποτα να κρύψεις είναι σα να λες ότι δε σε νοιάζει το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και του λόγου επειδή δεν έχεις τίποτα να πεις”.