Μεγάλο αριθμό ευρημάτων δύο τουλάχιστον περιόδων αποκάλυψε η υποβρύχια έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, γραφείο Κρήτης, που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο στον κόλπο του Παλαίκαστρου Σητείας.

Η ενάλια έρευνα έγινε σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου, με το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, και τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών. Η έρευνα είναι ενταγμένη σε τριετές πρόγραμμα των τεσσάρων φορέων, που ξεκίνησε φέτος, έχει στόχο τη διερεύνηση των ακτών και της ευρύτερης περιοχής του κόλπου, για τη διαπίστωση της έκτασης της χρήσης και της μορφής που είχε στις διάφορες φάσεις της αρχαιότητας, ενώ προγραμματίζεται για τα επόμενα έτη και σωστική ανασκαφή στην περιοχή “Μπονταλάκι” όπου σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, δομές μινωικών χρόνων δοκιμάζονται από τον κυματισμό.

Κατά τη διάρκεια της υποβρύχιας έρευνας διερευνήθηκε η παράκτια ζώνη όπου διαπιστώθηκε η ύπαρξη βυθισμένης αρχαίας ακτογραμμής, στη ζώνη της οποίας υπάρχουν αντίστοιχα βυθισμένα κτιριακά κατάλοιπα δύο τουλάχιστον περιόδων. Στο μέσον και τα νότια του κόλπου του Κουρεμένου εντοπίστηκαν ποικίλες κτιριακές δομές και μεγάλα όστρακα πίθων, συσσωματωμένα στα πετρώματα του βυθού, τα οποία αποδίδονται στον μινωικό χρονολογικό ορίζοντα.

Στα βόρεια, επίσης, του κόλπου επανεντοπίστηκε και τεκμηριώθηκε βυθισμένος λιμενοβραχίονας ρωμαϊκών χρόνων, γνωστός ήδη από το δεκαετία του 1980, ο οποίος και ανακαλύφθηκε κατά την κατασκευή του λιμενικού καταφυγίου. Σε άμεση γειτνίαση εντοπίστηκε έκταση που σώζει τοίχους και αποσυντεθειμένο οικοδομικό υλικό αντίστοιχων ρωμαϊκών κτιρίων.

Ανάλογη είναι και η εικόνα που παρατηρείται στα βόρεια του κόλπου της Χιόνας, όπου όμοιοι πεσμένοι τοίχοι, δάπεδα και θεμέλια δείχνουν και σε αυτό το σημείο ρωμαϊκή εγκατάσταση. Σημαντικός σταθμός για τις εμπορικές πλόες τα Ρωμαϊκά χρόνια η λιμενική ζώνη του Παλαικάστρου, βρέθηκε ναυάγιο με αμφορείς. Η υποβρύχια έρευνα ανέδειξε με γλαφυρότερο τρόπο την άγνωστη μέχρι σήμερα χρήση του χώρου κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.

Ο εντοπισμός ναυαγίου με φορτίο αμφορέων του 2ου αι. μ.Χ., προερχόμενου πιθανότατα από την Ιβηρική χερσόνησο αποδεικνύει την ύπαρξη μεγάλης εμπορικής δραστηριότητας στην περιοχή. Το φορτίο σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση και φαίνεται ότι αποτελεί σημαντικό στοιχείο στη συζήτηση για τα σχήματα του αρχαίου εμπορίου και των αντίστοιχων ναυτικών δρόμων που διασχίζουν την Μεσόγειο και περιλαμβάνουν την Κρήτη στην περίοδο αυτή.

Στην ερευνητική ομάδα έλαβαν μέρος οι: Θεοτόκης Θεοδούλου, Δρ αρχαιολόγος, Γεώργιος Τσιμπούκης, Δρ αρχαιολόγος, και Γιάννης Κτιστάκης, σχεδιαστής της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, καθώς και οι εθελοντές Αλέξανδρος Τούρτας, Δρ αρχαιολόγος, Πέτρος Βακόνδιος, τεχνικός βυθού και Νικόλαος Ψαράκης, δύτης / χειριστής του σκάφους υποστήριξης. Με την ομάδα συνεργάστηκε στενά ο καθηγητής Carl Knappett του Πανεπιστημίου του Τορόντο, το οποίο κάλυψε και τη δαπάνη της έρευνας.