Ο εξευτελισμός του Πινοσέτ και της FIFA στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγο
Το Φθινόπωρο του 1973 ήταν «καυτό», πολιτικά, από την Αθήνα μέχρι το Σαντιάγο της Χιλής. Στις 11 Σεπτέμβρη, ο πρόεδρος Αλιέντε σκοτώνεται με το όπλο στο χέρι, στο προεδρικό μέγαρο, υπερασπίζοντας μέχρι τέλους το πείραμα της ταξικής απελευθέρωσης του λαού της Χιλής, το οποίο διακόπηκε με τραγικό τρόπο από το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα του Πινοσέτ. Στις 17 Νοέμβρη, το τανκ της επίσης αμερικανοκίνητης χούντας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα τσακίζει την Πύλη του Πολυτεχνείου, βάφοντας με αίμα την εξέγερση των φοιτητών και του λαού και ανοίγοντας, ταυτόχρονα, τον δρόμο για την πτώση της. Ελάχιστα 24ωρα μετά, στις 21 Νοέμβρη, στο Εθνικό Στάδιο της Χιλής, το οποίο είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης της χούντας του Πινοσέτ, θα παιζόταν μία τραγική «φάρσα» με την μορφή «ποδοσφαιρικού αγώνα», στον οποίο συμμετείχε… μόνο μία ομάδα.
Εκείνη την χρονιά διεξάγονταν οι προκριματικοί αγώνες για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου που θα λάμβανε χώρα το 1974 στην Δυτική Γερμανία. Στις 24 Σεπτέμβρη του 1973, η εθνική ομάδα της Χιλής προσγειώνεται στην Μόσχα για τον προγραμματισμένο προκριματικό αγώνα με την εθνική ομάδα της ΕΣΣΔ. Η κατάσταση είναι τεταμένη. Μόλις λίγες μέρες πριν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα στην Χιλή, η οποία μέχρι τότε είχε άριστες σχέσεις με την ΕΣΣΔ, και οι Χιλιανοί ποδοσφαιριστές δεν είναι βέβαιοι για την ατμόσφαιρα που θα συναντήσουν στην Μόσχα, ενώ είναι έτσι κι αλλιώς ανήσυχοι για όσα συμβαίνουν στην πατρίδα τους.
«Για μας ήταν πολύ δύσκολο να φύγουμε από την Χιλή και να αφήσουμε τις οικογένειές μας σπίτι εκείνη την στιγμή» θυμάται ο Φρανσίσκο Βάλντες, αρχηγός εκείνης της εθνικής ομάδας. «Στις 17 Σεπτέμβρη πετάξαμε στο Μπουένος Αϊρες και από εκεί στο Μεξικό όπου παίξαμε ένα φιλικό και κερδίσαμε την εθνική τους με 2-1. Από εκεί πετάξαμε στην Ελβετία και στις 24 Σεπτέμβρη φτάσαμε στην Μόσχα. Ολο αυτό το διάστημα δεν είχαμε την παραμικρή επικοινωνία με τους δικούς μας. Ολοι ανησυχούσαμε.».
Η χουντική ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Χιλής, με το θράσος που χαρακτηρίζει τους φασίστες, εν γνώση της ψυχροπολεμικής στάσης της Δύσης έναντι της ΕΣΣΔ και ενώ στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγο βασανίζονται άνθρωποι… καταγγέλει την Σοβιετική Ενωση στην FIFA για «καταπάτηση όλων των κανόνων αθλητικής φιλοξενίας» και για «ατμόσφαιρα απόλυτης απουσίας προσοχής και στοιχειώδους ευγένειας» έναντι της εθνικής ομάδας της Χιλής!
Οι ποδοσφαιριστές, όμως, και των δύο ομάδων θέλουν να παίξουν μπάλα. Θέλουν όσο τίποτε άλλο να πάνε στο τελικό του Μουντιάλ στην Δυτική Γερμανία. Και μπαίνουν στο παιχνίδι με «λύσσα». Εκείνο το παγωμένο βράδυ στην Μόσχα οι Χιλιανοί καταφέρνουν άθλο δεδομένου ότι η ΕΣΣΔ ήταν το φαβορί και έπαιζε εντός έδρας. Χωρίς να παίξουν εντυπωσιακό ποδόσφαιρο, μόνη έγνοια των Χιλιανών ήταν να δημιουργήσουν ένα αμυντικό φράγμα μπροστά στο τέρμα τους μέχρι το τέλος του αγώνα, για να σταματήσουν τους «δαιμόνιους» Σοβιετικούς επιθετικούς.
Ο Ελιάς Φιγκερόα, ένας από τους καλύτερους παίκτες της ομάδας της Χιλής εκείνο το βράδυ λέει ότι δεν ξέχασε ποτέ το όνομα του Ολέγκ Μπλαχίν: «Διαβολική ταχύτητα και η μπάλα κυριολεκτικά κολλημένη στα πόδια του. Ο αμυντικός μας, ο Ματσούκα, συνεχώς τον έχανε και χρειαζόταν να τον βοηθάω. Κάποια στιγμή αναγκάστηκα να βγάλω τον Μπλαχίν εκτός πεδίου μαζί με την μπάλα και πέφτοντας πιάστηκα στο πόδι του, χτυπώντας τον στο πρόσωπο».
«Νομίσαμε ότι οι Χιλιανοί θα ήταν πιο αδύναμοι» θυμάται ο αμυντικός της τότε εθνικής της ΕΣΣΔ, Γιεβγκένι Λόβτσεφ. «Ωστόσο ήταν σε φόρμα. Σε αντίθεση με μας που διανύαμε τότε μια μεταβατική περίοδο. Ελάχιστα πριν τους προκριματικούς είχαν φύγει από την ομάδα οι Σεστερνιόφ, Χουρτσιλάβα και Γιάσιν, ενώ η γενιά του Κιέβου θα εμφανιζόταν λίγο αργότερα. Ετσι, δεν μπορέσαμε να σπάσουμε τον τοίχο που έχτισαν οι αντίπαλοι μπροστά από το τέρμα τους. Παρά το ότι ο προπονητής μας, ο Γιεβγκένι Γκαριάνσκι, έριξε μέσα τέσσερις επιθετικούς».
«Η εθνική της Χιλής έδειχνε τεχνική ομάδα, ωστόσο έπαιζαν αμυντικά, εντελώς κλεισμένοι στην περιοχή τους. Σχεδόν σε όλο τον αγώνα παίζαμε στο μισό γήπεδο. Είχαμε πάρα πολλές ευκαιρίες, αλλά δεν σκοράραμε» διηγείται ο Μπλαχίν.
Το παιχνίδι έληξε ισόπαλο χωρίς τέρματα και η πρόκριση για τον τελικό της Γερμανίας θα παιζόταν στον επαναληπτικό αγώνα στο Σαντιάγο. Ο οποίος δόθηκε με τον πλέον «περίεργο» όσο και ντροπιαστικό, για την FIFA, αλλά και για το φασιστικό καθεστώς της Χιλής, τρόπο.
Από το πρώτο ματς ΕΣΣΔ – Χιλής στην Μόσχα
Λίγες μέρες πριν την διεξαγωγή του αγώνα, το πρακτορείο TASS μετέδωσε την εξής ανακοίνωση της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της ΕΣΣΔ:
«Η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA) ανακοίνωσε, ότι ο προκριματικός αγώνας ποδοσφαίρου μεταξύ των εθνικών ομάδων της ΕΣΣΔ και της Χιλής για το Παγκόσμιο Κύπελλο έχει προγραμματιστεί για τις 21 Νοεμβρίου του 1973 στο Σαντιάγο (Χιλή).
»Όπως είναι γνωστό, ως αποτέλεσμα του φασιστικού πραξικοπήματος και της ανατροπής της νόμιμης κυβέρνησης της Λαϊκής Ενότητας, στην Χιλή βασιλεύει ατμόσφαιρα αιματηρής τρομοκρατίας και καταστολής, καταργήθηκαν οι συνταγματικές εγγυήσεις, λαμβάνει χώρα μία αναίσχυντη, προκλητική εκστρατεία εναντίον των σοσιαλιστικών χωρών και όλων των δημοκρατικών δυνάμεων, “ζυμώνεται” αντι-σοβιετική διάθεση, επιτράπηκαν γεγονότα αυθαιρεσίας και βίας εναντίον Σοβιετικών πολιτών που βρίσκονται στην Χιλή.
»Το Εθνικό Στάδιο, στο οποίο έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί ο ποδοσφαιρικός αγώνας, έχει μετατραπεί από την στρατιωτική χούντα σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, “αρένα” βασανιστηρίων και εκτελέσεων πατριωτών του χιλιανού λαού. Στις κερκίδες του σταδίου και σε χώρους του κρατούνται χιλιάδες αθώοι άνθρωποι. Μεταξύ των κρατουμένων στο γήπεδο – φυλακή υπάρχουν πολλοί ξένοι, μεταξύ των οποίων και Κουβανοί προπονητές που ήρθαν στην Χιλή για την προσφορά τεχνογνωσίας, μετά από πρόσκληση της αθλητικών οργανώσεων και φορέων της Χιλής.
»Η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Σοβιετικής Ένωσης απευθύνθηκε στην Διεθνή ομοσπονδία ποδοσφαίρου, προτείνοντας την διεξαγωγή του συγκεκριμένου αγώνα σε τρίτη χώρα, αφού στο στάδιο, το βουτηγμένα στο αίμα των πατριωτών του λαού της Χιλής, για ηθικούς λόγους, δεν μπορούν την δεδομένη στιγμή να εμφανιστούν Σοβιετικοί αθλητές.
»Ωστόσο, η FIFA δεν υπολόγισε τα γνωστά σε όλο τον κόσμο, τερατώδη εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τη στρατιωτική χούντα, και, με βάση τις διαβεβαιώσεις του αυτοαποκαλούμενου “υπουργού Άμυνας” της Χιλής, ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο για την διεξαγωγή του προκριματικού αγώνα στο Σαντιάγο.
»Η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Σοβιετικής Ένωσης εξ ονόματος των Σοβιετικών αθλητών εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία της και δηλώνει, ότι στην παρούσα κατάσταση, όπου η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, σε αντίθεση με την κοινή λογική, συντάσσεται με την αντίδραση της Χιλής, αναγκάζεται να αποχωρήσει από τον προκριματικό αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου στην Χιλή και επιρρίπτει όλη την ευθύνη γι’ αυτό, στην διοίκηση της FIFA.
»Ταυτόχρονα, η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Σοβιετικής Ένωσης επαναβεβαιώνει την ετοιμότητά της να διεξαχθεί ο προκριματικός αγώνας με τους Χιλιανούς ποδοσφαιριστές σε έδαφος τρίτης χώρας, εάν η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου επανεξετάσει την απόφασή της».
Ολη η γραφειοκρατία και ο «μηχανισμός» της FIFA έπεσε πάνω στην ποδοσφαιρική ομοσπονδία της ΕΣΣΔ για να αλλάξει την απόφασή της. Χωρίς αποτέλεσμα. Ετσι, όλος ο πλανήτης, έγινε μάρτυρας του εξευτελισμού της εθνικής ομάδας της Χιλής από τους χουντικούς και συνολικά των διεθνών ποδοσφαιρικών παραγόντων, με τους ποδοσφαιριστές να βγαίνουν στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγο χωρίς την αντίπαλη ομάδα της ΕΣΣΔ, ο διαιτητής να σφυρίζει… την «έναρξη» του «ματς», οι παίχτες να ανταλλάσσουν μερικές πάσες και να βάζουν… «γκολ» στο άδειο τέρμα. Το παιχνίδι καταχωρήθηκε ως «τεχνική νίκη» στην εθνική της Χιλής με 3 – 0…
Για την ιστορία να προσθέσουμε και τις εξής λεπτομέρειες. Το ρεζίλεμα ήταν τόσο μεγάλο, που η FIFA δεν καταχώρησε καν αμέσως αυτή την «πρόκριση» – φάρσα της Χιλής, παρά μόνο στις 5 Νοέμβρη του 1974! Επιπλέον, ούτε καν τέθηκε ζήτημα κυρώσεων κατά της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της ΕΣΣΔ και η εθνική της έπαιξε κανονικά σε όλες τις διεθνείς διοργανώσεις. Αυτό που έμεινε είναι η πίκρα – δικαιολογημένη μέχρι κάποιο σημείο από αθλητικής πλευράς – των ποδοσφαιριστών της, οι οποίοι μέχρι σήμερα δηλώνουν ότι ήταν έτοιμοι και μπορούσαν να πάρουν την πρόκριση. Μερικοί μάλιστα, αν και συμφωνούν ότι πράγματι ένα παιχνίδι στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγο εκείνη την στιγμή θα αποτελούσε μια έμμεση «νομιμοποίηση» της χούντας, θεωρούν ότι η άρνηση της Ποδοσφαιρικής τους Ομοσπονδίας βασιζόταν περισσότερο στον φόβο της ήττας. Κανένα αντικειμενικό στοιχείο όμως δεν τεκμηριώνει αυτή την άποψη. Η εθνική της ΕΣΣΔ εκείνης της εποχής παρέμενε φαβορί για την πρόκριση. Αλλωστε, δεν ήταν ούτε η πρώτη, ούτε η τελευταία φορά που θα εκφραζόταν με ηχηρό τρόπο στο ποδόσφαιρο η πολιτική και ιδεολογική διαπάλη.
Αντίθετα, είναι απολύτως αντικειμενικό, ότι η στάση της ΕΣΣΔ και της ποδοσφαιρικής της ομοσπονδίας εκείνη την στιγμή έσωσε την τιμή του ποδοσφαίρου και συνολικά του αθλητισμού. Στέλνοντας το μήνυμα, ότι τον φασισμό τον κυνηγάμε παντού...
Πηγή: toperiodiko.gr