Την περασμένη Δευτέρα και Τρίτη κλιμάκια της Οικονομικής Αστυνομίας πραγματοποίησαν εφόδους σε σπίτια αλλά και σε γραφεία, σε 17 σημεία της Αττικής, με στόχο την ανεύρεση στοιχείων που μπορούν να προχωρήσουν την έρευνα ένα βήμα παραπάνω.
Την ίδια ώρα κάποιες πληροφορίες αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο επίσκεψης της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου στην Ουάσιγκτον, προκειμένου να ενημερωθεί η ίδια για την εξέλιξη της έρευνας που διεξάγεται εκεί εδώ και δύο χρόνια με απόλυτη μυστικότητα.
Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, σκληροί δίσκοι και έγγραφα μπήκαν στο στόχαστρο των Αρχών, στοιχεία που αναζητήθηκαν στις οικίες προσώπων που διατηρούν ή διατηρούσαν επαγγελματική σχέση με την εταιρεία και όπως λένε οι πρώτες πληροφορίες δεν ήταν λίγα.
Η απόφαση αυτή ελήφθη προκειμένου τα ευρήματα να συνδυαστούν με εκείνα της πρώτης εφόδου που έγινε στην εταιρεία, με απόλυτη συνεργασία των στελεχών της. Αυτά όμως δεν είναι τα μόνα στοιχεία, αφού ρόλο στην υπό εξέλιξη υπόθεση φαίνεται να διαδραματίζει και η δικογραφία του ΚΕΕΛΠΝΟ, η οποία είναι ήδη ανοιχτή. Η έφοδος των Αρχών είχε γίνει στα γραφεία του αρκετούς μήνες πριν, στο πλαίσιο άλλης δικαστικής έρευνας.
Ο έλεγχος όμως δεν σταματά εκεί, αφού στο παιχνίδι έχει μπει και το ΣΔΟΕ, με διασταυρώσεις και έρευνα που κάνει σε επιστημονικές εταιρείες, οι οποίες συνεργάζονταν με τον ελβετικό κολοσσό. Οι εν λόγω εταιρείες, που έχουν τη μορφή αστικού σωματείου, ξεπερνούν τις...1.000 και λειτουργούν για λογαριασμό μεγάλων εταιρειών, συνήθως για την προώθηση κάποιων φαρμάκων, μέσω ιατρικών συνεδρίων συνήθως. Στο στόχαστρο του ΣΔΟΕ μπαίνουν όμως και οι μη παρεμβατικές μελέτες, οι οποίες πραγματοποιούνται από εταιρείες όπως η ελεγχόμενη.
Το «γαϊτανάκι» της έρευνας συνεχίζεται με τους τραπεζικούς λογαριασμούς, μετά την παραγγελία του οικονομικού εισαγγελέα, Π. Αθανασίου, προς τον επίκουρο Γ. Δραγάτση. Ηδη ο ελεγκτικός μηχανισμός έχει κάνει «φύλλο φτερό» τους λογαριασμούς 50 στελεχών που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την ελβετική εταιρεία. Υπό έρευνα ήδη βρίσκονται και λογαριασμοί στελεχών συνεργαζόμενων με τη Novartis αλλά και των μελών των επιτροπών διατίμησης φαρμάκων. «Ο δρόμος του χρήματος αφήνει πάντα ίχνη», λένε με νόημα όσοι γνωρίζουν, «αν και οι δωροδοκίες δεν ακολουθούν την τραπεζική οδό της ημεδαπής».
Πηγή που βρίσκεται πολύ κοντά στις έρευνες αισιοδοξεί, πάντως, ότι σύντομα θα ανοίξουν στόματα και στην Ελλάδα. «Αργά ή γρήγορα έχω την αίσθηση ότι κάποιοι θα έρθουν και ενώπιον των Ελλήνων εισαγγελέων, προκειμένου να συνεργαστούν. Είμαι αισιόδοξος για τα στοιχεία που έρχονται», καταλήγει.
Την ίδια ώρα πληροφορίες θέλουν τον παρ’ ολίγον αυτόχειρα -μεγαλοστέλεχος της Novartis- να έχει ήδη φύγει για τη Βασιλεία, όπου εργάζεται τον τελευταίο καιρό, χωρίς να δώσει στοιχεία που να βοηθούν την ελληνική εισαγγελική έρευνα. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, ο 44χρονος κατέθεσε στο πλαίσιο της προκαταρκτικής έρευνας, αρνούμενος όμως ότι έχει οποιαδήποτε σχέση με τα διερευνώμενα αδικήματα της δωροδοκίας ή του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.
Συνεργασία με τις ΗΠΑ
Οι εισαγγελικές Αρχές γνωρίζουν ότι τα στοιχεία της αμερικανικής έρευνας είναι πολύτιμα για τη δική τους και φαίνεται ότι έχουν αποκτήσει μία καλή συνεργασία με τις Αρχές των ΗΠΑ. Σε αυτό το πλαίσιο νομικοί κύκλοι δεν απέκλειαν σύντομα συνάντηση με στελέχη του FBI, με μια επίσκεψη που θα κάνουν στην Ουάσιγκτον είτε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου είτε οι Ελληνες εισαγγελείς.
Η έρευνα των Αμερικανών δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, όμως πληροφορίες αναφέρουν ότι στο πλαίσιο της δικαστικής συνδρομής θα ζητήσουν ενημέρωση και για τα στοιχεία που έχει στα χέρια της η ελληνική πλευρά. Ωστόσο, όπως εκτιμούν νομικοί που γνωρίζουν πώς λειτουργεί η αμερικανική έρευνα, η συνεργασία με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν θα γίνει σύντομα.
Οι Αμερικανοί δεν δίνουν στοιχεία εάν δεν κλείσουν την έρευνά τους, πολλώ δε μάλλον τα ονόματα των προστατευομένων μαρτύρων. Σε περίπτωση, δε, που υπάρξει συμβιβασμός με τη Novartis της Βασιλείας, ο φάκελος θα κλείσει χωρίς να δοθεί κανένα στοιχείο, παρά μόνο ίσως ένα γενικό πόρισμα για το τι συνέβαινε στην Ελλάδα. Από εκεί και μετά είναι στα χέρια των ελληνικών Αρχών να πάρουν τη σκυτάλη και να αποκαλύψουν τον κύκλο των τυχόν παράνομων δράσεων.
ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ
Οι ελεγκτικές Αρχές έχουν αυτήν τη χρονική στιγμή ένα πλεονέκτημα: Εχουν στα χέρια τους μια βάση δεδομένων για τα ποσά που έχουν φύγει στο εξωτερικό, κυρίως στην Ελβετία, έχοντας κάνει ήδη μια πρώτη διασταύρωση των εμβασμάτων που έχουν κάνει φτερά. Ο αριθμός τους ξεπερνά τους 10, ωστόσο μένει να ερευνηθεί εάν τα χρήματα αυτά έχουν φορολογηθεί στην Ελλάδα πριν ταξιδέψουν για τον παράδεισο της... σοκολάτας.
Αλλαγές στον νόμο για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος
Η υπόθεση Novartis κατέδειξε -για ακόμη μία φορά- το έλλειμμα νομοθετικού πλαισίου στη χώρα μας, ώστε να μπορεί να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει η ίδια παρόμοιες έρευνες. Οι μάρτυρες που φέρονται ότι έδωσαν στοιχεία στις αμερικανικές Αρχές το έκαναν όχι μόνο για το ποσοστό της αποζημίωσης που ενδεχομένως θα εισπράξουν από την αποκάλυψη αθέμιτων πρακτικών της εταιρείας -εάν αυτές επιβεβαιωθούν-, αλλά γιατί γνώριζαν ότι εκεί μπορούν να προστατευθούν. Γνώριζαν μάλιστα ότι το θεσμικό πλαίσιο είναι σκληρό και πως εάν εντοπιστούν να παραπλανούν ή να ψευδομαρτυρούν, θα ήταν αντιμέτωποι με βαριές συνέπειες. Είχαν όμως και το κίνητρο αλλά και τη δυνατότητα να το κάνουν.
Μικρή κλίμακα
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει νόμος για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, παρά μόνο σε μια πολύ μικρή κλίμακα, που αφορά μόνο τους υπαλλήλους του Δημοσίου. Στην Αμερική το σύστημα προστασίας μαρτύρων λειτουργεί εδώ και χρόνια, προσφέροντας πραγματική προστασία σε όσους αποφασίσουν να ανοίξουν το στόμα τους και να μιλήσουν για οικονομικά σκάνδαλα και αθέμιτες πρακτικές. Στη χώρα μας ο θεσμός είναι ουσιαστικά ανενεργός. Προβλέφθηκε με τον Ν. 4254/2014, αλλά δεν έχει εφαρμοστεί, αφού προβλέπει ότι ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος μπορεί να καταγγείλει για παράδειγμα μία δωροδοκία, αλλά με την προϋπόθεση ότι ο ίδιος δεν ήταν αναμεμειγμένος με οποιονδήποτε τρόπο στην υπόθεση που καταγγέλλει. Και αφού δεν ήταν αναμεμειγμένος πώς γνωρίζει όσα θέλει να καταγγείλει; Από ακούσματα; Συνεπώς, όπως λένε νομικοί, για ποιον λόγο να επιδιώξει να μιλήσει κάποιος, εάν δεν πρόκειται να έχει κάποιο όφελος, όπως για παράδειγμα ευνοϊκή ποινική μεταχείριση ή οικονομικό κίνητρο; Για ποιον λόγο να μπλέξει σε μια διελκυστίνδα μηνύσεων και αγωγών που είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν;
Η υπόθεση της Novartis άνοιξε, όπως φαίνεται, και πάλι τη συζήτηση για αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο, τις οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει στα σκαριά η Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς.
ΣΟΦΙΑ ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ
Πηγή: pancreta