Κώστας Δρουγαλάς, «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν», Εκδόσεις «Πικραμένος», 2016
Κυκλοφόρησε λίγο καιρό πριν από τις Εκδόσεις «Πικραμένος», και υπάρχει ήδη στις προθήκες δυο βιβλιοπωλείων της πόλης μας, της Εκλογής και του Δημοκριτείου, όπως καταγράφεται και σε σχετική γνωστοποίηση στην εφημερίδα μας, ένα από τα καλύτερα λογοτεχνικά κείμενα της εποχής μας- εποχή της κρίσης-, η νουβέλα του Θεσσαλονικιού συγγραφέα Κώστα Δρουγαλά, «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν».
Για την πρώτη αυτή συγγραφική εμφάνιση του φιλολόγου, διορθωτή και κριτικού λογοτεχνίας Κώστα Δρουγαλά, στο συνοδευτικό του βιβλίου σημείωμα, για τους ήρωές του και τη ζωή τους στη νουβέλα, διαβάζουμε.
«Η μπαλάντα που συνθέτουν οι ηττημένοι ήρωες του Δρουγαλά δεν τραγουδά την ήττα»
Σ’ «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν», ο συγγραφέας απλώνει το βλέμμα του στις παρυφές του οικείου μας αστικού χώρου, στην ταπεινή εκείνη επικράτεια που κατοικείται από τα θύματα ενός ακήρυχτου πολέμου. Εκεί, στο περιθώριο της ευημερούσας κοινωνίας, οι ηττημένοι ήρωες του Δρουγαλά συνθέτουν τη δική τους μπαλάντα: δυο αδέλφια που παλεύουν με την ενηλικίωση, τα όνειρά τους και τη μέγγενη της ανεργίας, μια μητέρα που μετεωρίζεται στο κενό καταγράφοντας σχολαστικά ένα ημερολόγιο κατάθλιψης, μια νέα κοπέλα που προσπαθεί να απελευθερωθεί από τον κλοιό της οικογενειακής βίας, ένας αστυνόμος που μάχεται το δικό του σκοτάδι σκορπώντας αφειδώς φροντίδα στους γύρω του κι ένας νεαρός άστεγος που δεν έχει ακούσει ποτέ του Ντύλαν…
Ένας μικρόκοσμος που –κάτω από το αβάσταχτο βάρος της οικονομικής και της κοινωνικής κρίσης, κρατώντας σφιχτά στον κόρφο του οικογενειακά μυστικά αλλά και πτυχία χωρίς αντίκρισμα– επιμένει να ονειρεύεται, να ερωτεύεται, να τραγουδάει, ζώντας με δουλειές του ποδαριού και προτάσσοντας την αλληλεγγύη σαν το πλέον αποτελεσματικό αντίδοτο στην κατάθλιψη. Έτσι η μπαλάντα που, μαζί με έναν φασματικό Μπομπ Ντύλαν, θα συνθέσουν οι ηττημένοι ήρωες του Δρουγαλά, δεν τραγουδά την ήττα. Μπορεί να τραγουδά τις ιστορίες με όχι καλό τέλος, ή κάποιες άλλες που δεν αξιώνονται καν τέλος. Ωστόσο, αντικρίζει με καινούργια μάτια τη γοητεία του ταπεινού και του τετριμμένου και κυρίως υπερασπίζεται «το μικρό δικαίωμα ζωής» που ανθίσταται επιμένοντας, και επιμένοντας ανθίζει.
Ακολουθεί σύντομη συνομιλία του συγγραφέα με τον δημοσιογράφο Κώστα Αγοραστό «Για το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» στη λογοτεχνική ηλεκτρονική εφημερίδα Bookpress.
Kώστας Δρουγαλάς, «Κάθε συγγραφέας έχει να διηγηθεί μία ιστορία εκδοτικής τρέλας»
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός*
Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει;
Ο κάθε συγγραφέας κουβαλάει το δικό του φορτίο, τις δικές του αγωνίες, τη δική του οπτική για τα πράγματα. Η εκδοτική εγχάραξη των λέξεων για έναν συγγραφέα είναι ένας τρόπος για να συναντηθεί με τους ανθρώπους – ακόμη κι αν γράφουμε τα βιβλία πρωτίστως για τους εαυτούς μας. Επιζητούμε τις πολλαπλές οπτικές της συνάντησης, ακόμη κι αν αυτή μπορεί να οδηγήσει είτε στην ανείπωτη ευτυχία είτε στην ολόπικρη ματαίωση. Άλλωστε, όσο περισσότερες είναι οι οπτικές τόσο περισσότερες είναι και οι προοπτικές αντίστασης. Όπως λέει και ο Οκτάβιο Παζ: «Η τέχνη είναι φως στο σκοτάδι και όχι σκοτάδι στο φως».
Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για σας;
«Το Τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» είναι ένα μυθιστόρημα που μιλάει για ανθρώπους απλούς, για αγίους της καθημερινότητας, ανθρώπους από σάρκα και οστά, που δεν είναι ούτε ήρωες ούτε όμως και αντιήρωες. Μέσα στις σελίδες του γίνεται λόγος για τη σαρωτική επίδραση της ύφεσης, για την καλοσύνη των ξένων, για τη ζεστασιά της παρηγοριάς, για τη λυτρωτική δύναμη της φαντασίας. Μιλάει ακόμη για την αληθινή αγάπη, τον μηχανισμό εκείνον που επιβεβαιώνει το ανεπανάληπτο της ύπαρξής μας. Τέλος είναι κι ένας φόρος τιμής σε τρεις μεγάλους τραγουδοποιούς του 20ού αιώνα: στον Φαμπρίτσιο Ντε Αντρέ, στον Γούντυ Γκάθρυ, και στον τραγουδοποιό των τραγουδοποιών, τον Μπομπ Ντύλαν.
Πείτε μας δυο λόγια για το νεότευκτο «συγγραφικό σας εργαστήρι».
Το εργαστήρι μου δυστυχώς δεν έχει βρει ακόμη σταθερό χώρο, πιο πολύ μοιάζει με καραβάνι που διαρκώς κινείται. Γράφω σε πολλά και διαφορετικά μέρη, αρκεί να υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις της ησυχίας και της απομόνωσης. Πολύ συχνά θυμάμαι τον Αντρέι Ταρκόφσκι για να πάρω κουράγιο – είχε δίκιο όταν υποστήριζε πως κανένας καλλιτέχνης δεν δημιουργεί κάτω από ιδανικές συνθήκες. Σταθερά όμως παραμένουν τα εργαλεία: στυλό, μολύβια, τετράδια, περισσότερα τετράδια για διορθώσεις. Κάποια στιγμή στο κάδρο μπαίνει αναπόφευκτα και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής.
Ο δρόμος προς την έκδοση για τους νέους συγγραφείς συνήθως δεν είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα. Ποια είναι η δική σας ιστορία;
Νομίζω πως ο κάθε συγγραφέας έχει να διηγηθεί τουλάχιστον μία ιστορία εκδοτικής τρέλας, συνήθως όμως σε βάθος χρόνου η αντοχή του κερδίζει: άλλωστε στο τέλος και της πιο δύσκολης μέρας οι άνθρωποι βρίσκουν πάντα έναν λόγο για να πιστέψουν. Πέρα από τα παραπάνω, όμως, η δυσκολία έκδοσης σήμερα στην Ελλάδα έχει υποδερμικά και κάτι απρόσμενα θετικό: προστατεύει τον συγγραφέα από πιθανά λάθη, τον προετοιμάζει, τον βελτιώνει και τον κάνει πιο επίμονο.
* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος
Επιμέλεια: Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη
Πηγή: pancreta