[…] η νηφάλια μελέτη του μαρξισμού και των πρόσφατων γεγονότων, μας τοποθετούν μεταξύ των επικριτών της ΕΣΣΔ, θέση που εξ επαγγέλματος καταλαμβάνουν πολλοί οπορτουνιστές, οι οποίοι ρίχνουν βέλη από την άκρα αριστερά προς όφελος της αντίδρασης.
Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, Βολιβία, 1967 (ανέκδοτο κείμενο)
Πριν λίγες μέρες με τη ευκαιρία της επετείου γέννησης του Τσε (14/6/1928), οι απανταχού επαναστάτες και γενικότερα προοδευτικοί άνθρωποι – και όχι μόνο – μνημόνευσαν τον μεγάλο επαναστάτη, με μια μεγάλη γκάμα προσεγγίσεων και απόψεων, όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό. Aυτό εκφράστηκε με ιδιαίτερα εκρηκτικό τρόπο στο διαδίκτυο, όπου η μηχανή αναζήτησης της google εντοπίζει τον “Τσε Γκεβάρα” σε πάνω σε πάνω από 600 ελληνικές σελίδες την τελευταία εβδομάδα, ενώ αναφέρεται ότι τον μήνα Μάιο στο wikipedia πάνω από 20.000 Έλληνες χρήστες του διαδικτύου,αναζήτησαν πληροφορίες για τον Τσε. Δύσκολα θα διαφωνήσουμε ότι η πλειοψηφία αυτών των χρηστών ήταν νέοι.
Ο Τσε Γκεβάρα λοιπόν, ίσως είναι το μόνο επαναστατικό σύμβολο του 20ου αιώνα που “διασώθηκε” σε τέτοια μαζική κλίμακα. Γι αυτό και οι προσπάθειες φθοράς του από τους μηχανισμούς της αστικής ιδεολογίας είναι πιο σύνθετες. Για να κάνουν όμως αυτό, αναγκάζονται να συντηρούν και αυτοί με τον τρόπο τους τον “μύθο” γι’ αυτούς, την ελπίδα και το μέλλον για μας. Έτσι λοιπόν, προσωπικά δεν μου λένε τίποτα οι μελαγχολικές φωνές για τον “εκφυλισμό” του Τσε στα μπλουζάκια και τα φοιτητικά δωμάτια, είναι αναγνώριση της ήττας τους, είναι αναγνώριση ότι δεν μπορούν να σβήσουν από την συλλογική μνήμη το επαναστατικό σύμβολο που αντιπροσωπεύει.
Είναι άλλη υπόθεση βέβαια, η δική μας, εσωτερική υποβάθμιση του Τσε σε ρομαντικό ακόμα και σε αριβίστα, παλιότερα. Το γεγονός της πτώσης του στη μάχη στην Βολιβία, η εικόνα του ηρωικού αντάρτη, επισκίασε όλα τα άλλα επαναστατικά του χαρακτηριστικά, ιδιαίτερα εκείνα που επέδειξε κατά τα πρώτα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην Κούβα. Ακόμα πιο πολύ έμεινε στα αζήτητα, η θεωρητική του συμβολή στον επαναστατικό μαρξισμό.
Επιχειρήθηκε να κατασκευαστούν πολλές γκρίζες ζώνες της ιστορίας του Τσε, όπως οι υποτιθέμενες διαφορές με τον Φιντέλ, το υποτιθέμενο αδιέξοδο της πολιτικής του στην Κούβα και γενικότερα, η υποτιθέμενη πολιτικοστρατιωτική του αυτοκτονία στην επιχείρηση στη Βολιβία κ.α. Αυτά όλα, μόνο για να αφήσουν σκιές, για κάτι περισσότερο δεν θα είχαν τύχη.
Υπήρξαν όμως πολλές πλευρές της δράσης του, που παρέμειναν υποβαθμισμένες και διαμορφώνουν έναν ουσιαστικά άγνωστο Τσε. Πλευρές που οφείλουμε να μελετήσουμε, όσοι από εμάς θεωρούμε ότι το έργο του Τσε έχει να δώσει στην επαναστατική σκέψη και δράση σήμερα.
Ιδιαίτερα τα χρόνια μετά την πτώση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, οι ιδέες του Τσε για την σοσιαλιστική οικοδόμηση και η κριτική του θέση απέναντι στην ΕΣΣΔ και στο τότε διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, βγήκαν πάλι στην επικαιρότητα. Το 2005 εκδόθηκε στην Αβάνα και επανεκδόθηκε το 2012, το βιβλίο Κριτικές Σημειώσεις στην Πολιτική Οικονομία , που περιείχε υλικό από το αρχείο του Τσε Γκεβάρα που λειτουργεί στην Αβάνα. Σχεδόν 150 από τις 400 σελίδες του βιβλίου καταλαμβάνουν οι σημειώσεις της εκτεταμένης ανασκευής μιας σειράς σημείων του Εγχειριδίου Πολιτικής Οικονομίας της ΕΣΣΔ. Περιλαμβάνονται επίσης, μεταξύ πολλών άλλων, τα υλικά από τις περιοδικές συζητήσεις στο Υπουργείο Βιομηχανίας με τα πολιτικά, οικονομικά και διοικητικά στελέχη της βιομηχανίας.
Όμως ήδη το 1987, από τις εκδόσεις Casa de las Americas εκδίδεται το βιβλίο του κουβανού οικονομολόγου Κάρλος Ταμπλάδα Πέρες, η πολύχρονη μελέτη του “Εl Pensamiento Economico de Ernesto Che Guevara”, το οποίο αναφέρει ο Φιντέλ στην ιστορική του ομιλία στις 8 Οκτώβρη 1987 στην κεντρική τελετή για την εικοστή επέτειο του θανάτου του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρονικών εξαρτημάτων στο Πινάρ ντελ Ρίο. Η ομιλία αυτή του Φιντέλ σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας αποκατάστασης, αυτό που κάποιοι είπαν “κουβανική αντι- περεστρόικα”. Το βιβλίο εκδίδεται σε πολλές χώρες και γλώσσες και επανεκδίδεται πολλές φορές στην Κούβα. Το 2012 καταφέρνει να έρθει, να μεταφραστεί και να εκδοθεί και στην Ελλάδα, με τον τίτλο: Ερνέστο Τσε Γκεβάρα: H Πολιτική Οικονομία Οικοδόμησης του Σοσιαλισμού.
Το βιβλιο αυτό ξεκίνησε να μεταφράζεται στην Αβάνα το Μάιο του 2012 και η επιμέλειά του ολοκληρώθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2014. Οι 200 σελίδες της αρχικής έκδοσης του 1987 στα ισπανικά, κατέληξε σε 530 σελίδες στα ελληνικά, καθώς καθ’ υπόδειξη του συγγραφέα, προστέθηκε το νέο υλικό που είχε συμπεριληφθεί στις μετέπειτα εκδόσεις, και ορισμένοι πρόλογοι αυτών των εκδόσεων (της αμερικανίδας Μέρι-Αλις Γουότερς και των κουβανών Σέλια Μαρία Χαρτ Σανταμαρία και Αουρέλιο Αλόνσο). Περιλαμβάνεται επίσης η ιστορική ομιλία του Φιντέλ Κάστρο στην 20η επέτειο (1987) του θανάτου του Τσε. Τέλος εισαγωγή του βιβλίου είναι ένα κεφάλαιο του υπό έκδοση νέου βιβλίου του συγγραφέα με τίτλο «Ο μαρξισμός του Τσε».
Το μήνυμα του συγγραφέα στην παρουσίαση της έκδοσης του βιβλίου στα ελληνικά:
Πηγή: pancreta