Πριν από λίγα χρόνια μια ομάδα ανθρώπων, κυρίως εκπαιδευτικοί και γονείς μαθητών του 13ου, του 15ου και του 19ου Δημοτικού Σχολείου Χανίων, που τους ένωνε η αγάπη στη λογοτεχνία, δημιούργησαν μια λέσχη «επικοινωνίας και έκφρασης ως αντιπρόταση στη σκληρή καθημερινότητα». Την ονόμασαν "Ταξιδευτές στο Φως" και διακήρυξαν ότι "όλοι είμαστε υπεύθυνοι για την επιθυμητή αλλαγή...". Η προσπάθεια υποστηρίχτηκε από το Επιστημονικό Δίκτυο Επιμόρφωσης Ενηλίκων", που κι αυτό έχει ως έδρα του τα Χανιά και είναι γνωστό για τις πολλές και πρωτότυπες εκδηλώσεις του.
Οι "Ταξιδευτές στο Φως" συνηθίζουν να ταξιδεύουν με όχημα τη λογοτεχνία. Διαβάζουν βιβλία, αντλούν ιδέες, αναζητούν νοήματα και συζητούν μεταξύ τους. Έχουν δημιουργήσει, δηλαδή, μια κοινή πνευματική και πολιτιστική κοινότητα, ανοικτή για όποιον πιστεύει στη δυναμική της τέχνης.
Την Τετάρτη 25 Μαΐου 2016 οι "Ταξιδευτές στο Φως" ταξιδεύουν σε μιαν άλλη εποχή, ισορροπούν ανάμεσα στην ιστορία και τη μυθοπλασία και σταματούν στον ταραγμένο 17ο αιώνα, τον αιώνα που άλλαξε την ανατολική Μεσόγειο, ίσως και τον κόσμο ολόκληρο. Έχοντας διαβάσει την Πολυφίλητη, το νέο ιστορικό μυθιστόρημα του Νίκου Ψιλάκη, αποφάσισαν να προσκαλέσουν τον συγγραφέα σε μια συνάντηση όπου θα συζητήσουν τόσο για το έργο όσο και για την εποχή την οποία πραγματεύεται.
Η Πολυφίλητη είναι η βιογραφία μιας γυναίκας που γεννήθηκε στα κτήματα ενός φεουδάρχη στην Ενετοκρατούμενη Κρήτη χωρίς να γνωρίσει γονείς, μεγάλωσε κάτω από τις σκληρές συνθήκες που είχε επιβάλει η ενετική κατοχή και, κατά την περίοδο που άρχιζε η μεγαλύτερη πολιορκία της ιστορίας, εκείνη περνούσε την πύλη της πολιορκημένης πολιτείας. Εκεί, σε μιαν ακρινή γωνιά του κάστρου, θα ζήσει τα επόμενα 22 χρόνια, βιώνοντας διαρκώς ελπίδες κι απογοητεύσεις μαζί. Παράλληλα, όμως, η Πολυφίλητη είναι η βιογραφία μας εποχής, ενός ολόκληρου κόσμου, μιας κοινωνίας που έχει πολλά κοινά στοιχεία με τη δική μας. Ένας νεαρός συγγραφέας, ήρωας του ιστορικού μυθιστορήματος, που φιλοδοξεί να γράψει θεατρικό έργο αλλά βλέπει τις ορδές των Οθωμανών να πλησιάζουν, αναφωνεί:
«Κάθε έργο πρέπει να μιλά για την εποχή του· ακόμη κι όταν ανατρέχει ο ποιητής στο παρελθόν, πρέπει να το κάνει σαν τον άλτη που πηγαίνει κάμποσα βήματα προς τα πίσω για να πάρει φόρα. Για το σήμερα νοιάζονται οι ποιητές. Και για το αύριο. Κι αν καμώνονται καμιά φορά πως μιλούν για τα περασμένα, δεν το κάνουν για να ξεφύγουν από το σήμερα, αλλά για να το δουν από την απόσταση του χρόνου και να το χαρτογραφήσουν καλύτερα».
Η ιστορία της Πολυφίλητης συναντά την πραγματική ιστορία. Τόποι και άνθρωποι, ιδέες, ελπίδες, προσδοκίες, απογοητεύσεις συνωστίζονται στις σελίδες του έργου που κυκλοφόρησε μόλις πριν από λίγους μήνες, έχει αποσπάσει εγκωμιαστικές κριτικές και βρίσκεται ήδη στη δεύτερη έκδοσή του.
Στην πολιορκημένη πόλη, τον Χάνδακα, καταφεύγουν πρόσφυγες απ' όλη την Κρήτη. Όλοι τους ελπίζουν στο θαύμα: να μην ξαναζήσουν μια δεύτερη και μια τρίτη προσφυγιά. Ένας από τους πρωταγωνιστές της ιστορίας είχε γεννηθεί στα Χανιά, έζησε την κατάληψη της πόλης, βρέθηκε πρόσφυγας στο Ρέθυμνο απ' όπου πήρε πάλι τον δρόμο της προσφυγιάς αναζητώντας την ελπίδα στον Χάνδακα. Η ποιητική περιγραφή του καθρεφτίζει την ελπίδα και τον πόνο μαζί:
«Ποτέ δεν θα ξεχάσω την ώρα που σφάλιζε ο πατέρας την πόρτα του σπιτιού μας· γονάτισε, προσκύνησε το κατώφλι κι έφυγε αργά. Περπατούσε ανάποδα. Τώρα που το σκέφτομαι, νομίζω πως δεν ήθελε να γυρίσει τα πισινά του στο σπίτι που τόσα χρόνια στέγαζε τη χαρά και τον πόνο. Έστριψε στη γωνία του λιμανιού, χάθηκαν όλα από τα μάτια του. Να μην τα πολυλογώ, λίγο πριν πέσει η πόλη, βρέθηκα σε μια γαλέρα, πλάι ο πατέρας, η μάνα, ο παππούς, τ’ αδέρφια μου· και τα τέσσερα. Πέντε παιδιά λουφαγμένα το ένα πάνω στο άλλο, κορμιά, ψυχές, ελπίδες, απόγνωση, όλα στοιβαγμένα στην κόγχη της πρύμνας. Κλάψαμε, άδειασαν τα μάτια μας, δύσκολο πράμα η προσφυγιά, δεν αντέχεται...".
Η εκδήλωση θα γίνει στον φιλόξενο χώρο του 13ου Δημοτικού Σχολείου Χανίων, στην οδό Παντελή Πρεβελάκη, στην περιοχή των Δικαστηρίων, και θα αρχίσει στις έξι το απόγευμα.

Νίκος Ψιλάκης

Πηγή: facebook