Η ΕΛΙΑ ΚΑΙ Η ΦΛΑΜΟΥΡΙΑ – Ελλάδα και κόσμος, άτομο και ιστορία στην ελληνική πεζογραφία 1974-2020 -Δημοσθένης Κούρτοβικ Εκδόσεις Πατάκη, 2021
Το πρόσφατο βιβλίο του Κούρτοβικ αποτελεί έναν ευσύνοπτο απολογισμό της πεζογραφίας μας από το1974 μέχρι σήμερα. Ο συγγραφέας κινείται με άξονα τα κείμενα και τις ποικίλες θεματικές που προκύπτουν. Δεν μας δίνει μια αναδρομή με αυστηρά χρονική ακολουθία, αλλά με θεματικούς άξονες. Όπως σημειώνει, δεν αξιολογεί κατ' ανάγκην τα κείμενα, (αν και αυτό είναι κάπως αναπόφευκτο) , αλλά προσπαθεί να καταδείξει τις σχέσεις ώσμωσης ή απώθησης της ελληνικής πεζογραφίας με την πραγματικότητα στην Ελλάδα, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο.
Ο Κούρτοβικ βλέπει δυο σχετικά διακριτές περιόδους μέσα σε αυτό το διάστημα. Η πρώτη αρχίζει με την μεταπολιτευτική αλλαγή το 1974 και τελειώνει το 1990, που αρχίζει η δεύτερη. Προσπαθεί να τεκμηριώσει τη σχέση των ευρύτερων κοινωνικοπολιτικών, αλλά και οικονομικών αλλαγών, με τις αλλαγές στην πεζογραφία μας. Σχέση με μια διπλή έννοια: πώς η πραγματικότητα επηρεάζει τη συγγραφική ματιά, αλλά και ποιες πλευρές αυτής της κοινωνικής κατάστασης δεν γίνονται αποδεκτές από τους λογοτέχνες και επικρίνονται.
Η θεματική ματιά του Κούρτοβικ απλώνεται σε πολλά θέματα: οι καταβολές του Εμφυλίου και η υποχώρηση τους, η άνοδος της υποκειμενικότητας, η αστυφιλία και η μετανάστευση (από και προς την Ελλάδα), η οικονομική άνοδος των μεσαίων στρωμάτων, ο κοσμοπολιτισμός, οι εμμονές με την εθνική ταυτότητα. Αλλά και σε ποικίλα λογοτεχνικά πεδία: η αυτοβιογραφική γραφή, το ιστορικό μυθιστόρημα, το αστυνομικό, η επιστημονική φαντασία, η γυναικεία γραφή και λογοτεχνία.
Ο συγγραφέας δείχνει να πιστεύει στις δυνάμεις της ελληνικής λογοτεχνίας και ελπίζει στο μέλλον της. Ωστόσο, όπως τονίζει, η διάδοση της και η διεθνής καταξίωση της εξαρτώνται και από παράγοντες έξω απ’ αυτήν, όπως η οικονομική δομή της χώρας, ο προσανατολισμός των εκπαιδευτικών θεσμών και η γενικότερη πνευματική δραστηριότητα. Η ανάγνωση του βιβλίου του Κούρτοβικ φανερώνει έναν συγγραφέα, που όχι απλώς κατανοεί και εντάσσει τα κείμενα στο πλαίσιο της εποχής. Αυτό είναι γνωστό από την παρουσία του στην ελληνική κριτική για περίπου 40 χρόνια. Το κυριότερο είναι πως κατανοεί και τιμά τους «εργάτες» της λογοτεχνίας.
ΜΙΚΡΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ - Ο Δημοσθένης Κούρτοβικ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Σπούδασε βιολογία στην Αθήνα και στη Γερμανία. Είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Βρότσλαβ στην ανθρωπολογία. Δίδαξε στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης «Εξέλιξη της ανθρώπινης σεξουαλικότητας» και Συγκριτική Ψυχολογία. Παράλληλα ασχολήθηκε διαδοχικά με το θέατρο, την κινηματογραφική κριτική και τη λογοτεχνία, ως συγγραφέας (αυτό είναι το εικοστό πρώτο βιβλίο του), κριτικός και μεταφραστής (έχει μεταφράσει ως τώρα 63 βιβλία από οκτώ γλώσσες). Έχει δοκιμαστεί σε όλα τα είδη του πεζού λόγου (μυθιστόρημα, διήγημα, δοκίμιο, αφορισμοί, λογοτεχνική κριτική κ.λπ.). Μυθιστορήματα και διηγήματά του έχουν μεταφραστεί σε έντεκα ξένες γλώσσες.
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ.
Την επόμενη Τετάρτη 20 Οκτωβρίου στις 07.00 το απόγευμα στον εσωτερικό χώρο του Μαρίνα στο λιμάνι του Ηρακλείου θα συναντήσουμε τον Δημοσθένη Κούρτοβικ. Την εκδήλωση διοργανώνουν η ένωση Φιλολόγων Ν. Ηρακλείου, το βιβλιοπωλείο Αναλόγιο και οι Εκδόσεις Πατάκη. Ο Γρηγόρης Βοσκάκης, πρόεδρος της ΕΦΝΗ θα παρουσιάσει το συγγραφέα και το έργο του. Η συγγραφέας Νίκη Τρουλλινού θα συνομιλήσει με τον Δημοσθένη Κούρτοβικ για το βιβλίο του και την πορεία της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΥΠΕΝΘΥΜΗΣΗ: Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα μέτρα για τον Covid-19 η πρόσβαση στο χώρο επιτρέπεται με επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού, ή πρόσφατης νόσησης.
Πηγή: pancreta.gr