«Το τραγούδι αυτό έχει μια μικρή ιστορία, η οποία αρχίζει στα τέλη του 1945. Ήταν η εποχή που εργαζόμουν σε ένα κέντρο στη Θεσσαλονίκη, στο Μαξίμ. Μαζί μου δούλευε ένας φίλος μου καλός και παλιός, ο οποίος καθότανε στη συνοικία Ακρόπολη, η οποία ήταν κάτω ακριβώς από το Γεντί Κουλέ, το Επταπύργιο. Τακτικότατα με έπαιρνε και πηγαίναμε σπίτι του. Πίναμε κανένα ουζάκι και τα λέγαμε, διάφορα πράγματα για τη δουλειά μας κτλ.
Ήταν τότε και η εποχή που άρχιζε περίπου το δεύτερο αντάρτικο. Θυμάμαι τότε γίνανε συλλήψεις πολλές. Έπιαναν τους ανθρώπους, τους αριστερούς, και τους κλείνανε φυλακή στο Γεντί Κουλέ. Μια μέρα θυμάμαι, που αργήσαμε να φύγαμε από το σπίτι του Χρήστου, μας είχε πιάσει το σούρουπο. Όπως κατεβαίναμε βλέπω τη σιλουέτα των φυλακών, του Επταπυργίου δηλαδή, και αυτό ακριβώς μου έδωσε την έμπνευση να γράψω το τραγούδι αυτό.
Θυμάμαι είχε κάπως πιο διαφορετικά λόγια απ’ αυτά που έχει σήμερα: «Νύχτωσε και στο Γεντί το σκοτάδι είναι βαθύ / κι όμως ένα παλικάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί».
Ο δεύτερος στίχος επίσης: «Άραγε τι περιμένει όλη νύχτα ως το πρωί / στο στενό το παραθύρι που φωτίζει το κελί». Κι όχι «με κερί», που κυκλοφορεί σήμερα.
Κι ο τρίτος στίχος είναι ο εξής: «Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει μα διπλό είναι το κλειδί…». Διπλό είναι το κλειδί με την έννοια πως όταν κανείς μπαίνει στη φυλακή δεν βγαίνει και τόσο εύκολα. «Τι έχει κάνει και το ρίξαν το παιδί στη φυλακή»…
Αργότερα όμως μπήκε στη μέση η λογοκρισία, η οποία με ανάγκασε και το μετέτρεψα και το έβαλα «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι…», όπως είναι γνωστό, όπως κυκλοφορεί σήμερα».
Χθες συμπληρώθηκαν 27 χρόνια από τη μέρα που έφυγε από τη ζωή ο συνθέτης Απόστολος Καλδάρας. Ήταν 8 Απριλίου 1990.
Δείτε το βίντεο* όπου ο Αποστολός Καλδάρας (1922-1990) διηγείται την ιστορία του τραγουδιού.
*Από το αφιέρωμα της ΕΡΤ στον Απόστολο Καλδάρα το 1983- κανάλι του www.ogdoo.gr στο youtube.
Πηγή: pancreta