Η φωνή του είναι από βινύλιο, cd, mp3 και από όλες τις ψηφιακές και αναλογικές πλατφόρμες μαζί. Υπερέχει του χρόνου, υπερέχει του χώρου, είναι κλασική και διαχρονική, είναι ατόφια. Αυτό είναι -ατόφια. Ξεπερνάει γλωσσικούς περιορισμούς και προσωπικές μουσικές προτιμήσεις. Είναι. Απαρεμφατικά.
Η φωνή του είναι. Ο Χρόνης Αηδονίδης ωστόσο, που ήταν η φωνή του και που η φωνή του είναι, δεν είναι πια μαζί μας. Αυτός ο υπέροχος άνθρωπος, από τους λίγους καλλιτέχνες που η φωνή και η καλλιτεχνική τους πορεία συμβάδιζε με την «ανθρωπινότητά» τους και την καθημερινή αισθητική τους ως προς τις επιλογές και τη συμπεριφορά τους, αυτός ο σπουδαίος και πραγματικός θεματοφύλακας της μουσικής μας παράδοσης (άχρονη και αυτή) δεν είναι πια μαζί μας. Ο Χρόνης Αηδονίδης «έφυγε» από τη ζωή στα 95 του χρόνια, με την είδηση του φευγιού του να ανακοινώνει ο πρόεδρος του Αρχείου Μουσικολαογραφικής Παράδοσης «Χρόνης Αηδονίδης», Απόστολος Ευφραιμίδης.
Ο Χρόνης Αηδονίδης γεννήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1928 στην Καρωτή, ένα χωριό κοντά στο Διδυμότειχο. Η Θράκη ήταν η πατρίδα του, οι Εβρίτες όλοι τον ένιωθαν δικό τους, τις μουσικές τους έκανε γνωστές σε όλη τη χώρα και όχι μόνο. Η μητέρα του, Χρυσάνθη, τού τραγουδούσε θρακιώτικες μελωδίες καθώς τις γνώριζε πάρα πολύ καλά και ο ίδιος μυήθηκε από νωρίς όχι μόνο στα ακούσματα της παραδοσιακής μουσικής, αλλά και στη βαθύτερη ομορφιά της. Διδάχτηκε μουσική τόσο από τους πλανόδιους μουσικούς που περνούσαν από το χωριό, όσο και από τον πατέρα του, δάσκαλο και ιερέα Χρήστο Αηδονίδη, που του δίδαξε τη βυζαντινή υμνογραφία και τις νότες και τους δρόμους τους βυζαντινούς. Μεγαλώνοντας εργάστηκε ως δάσκαλος σ’ ένα χωριό της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου, τα Πετρωτά, έχοντας εν τω μεταξύ βιώσει την πιο σκληρή απ’ όλες τις κατοχές: τη βουλγαρική.
Με τον σπουδαίο δάσκαλο Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου, διαπρεπή θεωρητικό της βυζαντινής μουσικής, πρωτοψάλτη, μουσικό και χοράρχη (με την προσωνυμία «Φωκαεύς»), συνέχισε τις μουσικές του σπουδές από το 1950, όταν και κατέβηκαν οικογενειακώς στην Αθήνα. Την ίδια χρονιά προσελήφθη ως λογιστής στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο -και ναι, από εκεί συνταξιοδοτήθηκε. Τρία χρόνια αργότερα του δόθηκε η ευκαιρία να συμμετάσχει σε μια εκπομπή «Θρακικοί Αντίλαλοι» στο τότε κρατικό ραδιόφωνο (ΕΙΡ). Παρά την αρχική ατολμία του, ο Χρόνης Αηδονίδης όχι μόνο ξεκίνησε, αλλά αφιέρωσε τη ζωή του στην προσπάθεια προβολής και διάδοσης της παραδοσιακής μας μουσικής. «Βυζαντινή και παραδοσιακή μουσική είναι δρόμοι παράλληλοι στην Ελλάδα. Τραγουδώ σημαίνει ψάλλω και το αντίστροφο» είχε δηλώσει, μεγάλος πια και σε ηλικία και σε κύρος. Εξαιτίας του ακούστηκαν για πρώτη φορά τα θρακιώτικα τραγούδια σε όλη την Ελλάδα: τόσο μέσα από τις δικές του πλέον εκπομπές στο ραδιόφωνο, όσο και μέσα από τη δισκογραφία και τις ζωντανές του εμφανίσεις.
Οι τελευταίες ξεκίνησαν τη δεκαετία του ‘90 τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Η συνεργασία του με τον Γιώργο Νταλάρα στον δίσκο «Τ’ αηδόνια της Ανατολής» του έδωσε τη δυνατότητα να φτάσει σε ευρύτερα κοινά το μήνυμά του: «Σκοπός μου ήταν να ακουστεί η μουσική της χώρας μου. Αλλά και του τόπου μου: της Θράκης. Που μέσα τους φέρουν την ιστορία μας όλη, τους πόνους και τα όνειρά μας... Εγώ δεν το έκανα επάγγελμα, δεν πήγαινα δηλαδή σε πανηγύρια, σε γάμους κ.λπ. Εμένα με ενδιέφερε να μάθει ο κόσμος τη μουσική αυτή, να τη νιώσει και να θέλει να την ακούει». Δεν είναι τυχαίο πως τόσο σοβαρή και εις βάθος ήταν η έρευνά του και ο τρόπος προσέγγισης του σκοπού του, που οι εξαιρετικές Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης εξέδωσαν ήδη από το 1993 έναν διπλό δίσκο («Τραγούδια και σκοποί της Θράκης» με τραγούδια ερμηνευμένα μόνο από τον ίδιο) που συνοδεύονταν από πλούσιο λαογραφικό υλικό. Ο δίσκος θα συναγωνιστεί σε πωλήσεις και απήχηση «Τ’ αηδόνια της Ανατολής»...
Στην (έστω και λανθασμένη μαθηματικά) αλλαγή της χιλιετίας, το 2000, με τη φωνή του Χρόνη Αηδονίδη η Ελλάδα καλωσόρισε τον νέο αιώνα, καθώς ο ίδιος τραγούδησε στο Σούνιο, την ώρα της ανατολής, το «Να ‘μαν πουλί να πέταγα» και το «Βασίλεψεν Αυγερινός» (με τον Παντελή Βούλγαρη να εκτελεί χρέη σκηνοθέτη στη μαγνητοσκόπησή τους). Συνεργάστηκε ωστόσο και με νεότερους δημιουργούς: το νανούρισμα το «Βλέφαρό μου» που τραγούδησε σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου και μουσική Νίκου Κυπουργού το 2001, καθώς συνεργάστηκε με τον δεύτερο στον δίσκο «Τα μυστικά του κήπου», όχι μόνο θα ξαφνιάσει, αλλά θα φέρει κοντά του ευρύτερο και νεότερο κοινό. Ακολούθησαν συνεργασίες με τους Παντελή Θαλασσινό, Ηλία Κατσούλη, Χρυσόστομο Γελαγώτη, αλλά και με τη μαθήτριά του Νεκταρία Καραντζή στον διπλό δίσκο «Οταν οι δρόμοι συναντιούνται» (παραδοσιακά τραγούδια και βυζαντινές ψαλμωδίες). Το 2004 τραγούδησε στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα.
Δεν υπάρχει γενιά που να μην άγγιξε ο Χρόνης Αηδονίδης. Αυτό ήθελε και αυτό κατάφερε. Για την προσφορά του στον ελληνικό πολιτισμό έχει διακριθεί και τιμηθεί από πολλούς φορείς, δήμους και πολιτιστικούς συλλόγους της Ελλάδας και του εξωτερικού. Κι εμείς για πάντα θα προστρέχουμε στη δική του φωνή, μ’ ευγνωμοσύνη, για να νιώσουμε ομορφιά και ασφάλεια. Και με τους στίχους της Λίνας θα τον αποχαιρετήσουμε:
«Ελα ύπνε, πάρ ‘το/ σε μετάξι επάνω βάλ ‘το/ σιγά
Κι από μέλι γάλα/ να ‘ν’ του ονείρου του η σκάλα/ πλατιά
Βλέφαρό μου σκαλιστό/ αχ! τυχερό μου
μη χαράζεις άστρο της αυγής/ μη μου τρομάζεις».
Πηγή: efsyn.gr