Ο Viggo Johansen (3 Ιανουαρίου 1851 - 18 Δεκεμβρίου 1935) ήταν ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους της Δανίας την δεκαετία του 1890. Ενεργό μέλος της ομάδας Skagen Painters που συναντιόταν κάθε καλοκαίρι στο βόρειο τμήμα της Γιουτλάνδης. Το Skagen ήταν ένας καλοκαιρινός προορισμός του οποίου η γραφική φύση, η τοπική κοινωνία και η κοινωνική κοινότητα προσέλκυσαν τους βόρειους καλλιτέχνες να ζωγραφίσουν επηρεασμένοι από τους Γάλλους ιμπρεσιονιστές αλλά και από ρεαλιστικά κινήματα όπως η σχολή Barbizon.
Το Skagen, στο βόρειο τμήμα της Γιουτλάνδης ήταν η μεγαλύτερη αλιευτική κοινότητα στη Δανία. Μεταξύ των ντόπιων, οι ψαράδες ήταν το πιο κοινό θέμα για τους ζωγράφους Skagen. Ένα από τα κοινά ενδιαφέροντα των καλλιτεχνών ήταν να ζωγραφίσουν σκηνές από τις δικές τους κοινωνικές συγκεντρώσεις, παίζοντας χαρτιά, γιορτάζοντας ή τρώγοντας.
Το 1890 ο Johansen ξεκίνησε να φιλοτεχνεί το έργο «Άγια Νύχτα» και το ολοκλήρωσε το 1891. Η σύνθεση απεικονίζει την οικογένεια του ζωγράφου, τη γυναίκα του Μάρθα και τα έξι παιδιά τους, δεξιά μια φίλη της οικογένειας και αριστερά η θεία της Μάρθας. Αποτυπώνεται με λεπτομέρειες το εσωτερικό του σπιτιού τους στην Κοπεγχάγη, παρατηρούμε τα έπιπλα και τα διακοσμητικά αντικείμενα. Η ατμόσφαιρα του έργου είναι μοναδική, μυσταγωγική, μια τελετουργία θαλπωρής. Η λαμπερή ακτινοβολία του χριστουγεννιάτικου δέντρου κυριαρχεί και χαρακτηρίζει όλη τη σύνθεση. Το χριστουγεννιάτικο έλατο με τα στολίδια του αποτελεί μια πηγή ευτυχίας και εορταστικής χαράς. Το έργο είναι μια επιτομή στο πνεύμα των Χριστουγέννων όπως αυτό έχει επικρατήσει στην κουλτούρα των χριστιανικών λαών. Η εικόνα έχει μια μαγική διάσταση που αιχμαλωτίζει τον θεατή.
Ο Carl von Marr (14 Φεβρουαρίου 1858 - 10 Ιουλίου 1936) ήταν Γερμανός ζωγράφος γεννημένος στην Αμερική. Γεννήθηκε στο Μιλγουόκι του Ουισκόνσιν, γιος του χαράκτη John Marr (1831–1921) και της συζύγου του Bertha Bodenstein Marr (1836–1911). Επηρεάστηκε από τον ακαδημαϊκό ρεαλισμό, τον ιμπρεσιονισμό, τον συμβολισμό και τις διακοσμητικές τέχνες. Διορίστηκε καθηγητής της Ακαδημίας του Μονάχου το 1893. Το 1919 ανέλαβε τη διεύθυνση της Ακαδημίας και υπηρέτησε και σε άλλους κύριους καλλιτεχνικούς οργανισμούς αυτής της πόλης. Η μεγαλύτερη συλλογή του έργου του καλλιτέχνη βρίσκεται σε μόνιμη έκθεση στο Μουσείο Τέχνης του Ουισκόνσιν (παλαιότερα γνωστή ως Γκαλερί Καλών Τεχνών West Bend και Μουσείο Τέχνης West Bend).
Φιλοτέχνησε την ελαιογραφία “Christmas Eve” τo 1884, είναι μια σύνθεση η οποία απεικονίζει το εσωτερικό του σπιτιού του με ένα μικρό χριστουγεννιάτικο δέντρο πάνω στο τραπέζι. Λέγεται ότι ο καλλιτέχνης όταν είχε επιστρέψει για δεύτερη φορά στο Μόναχο, είχε εξομολογηθεί στενοχωρημένος στην υπηρέτριά του τη μεγάλη του νοσταλγία για την πατρίδα. Στη συνέχεια έφυγε από το σπίτι του για να πάει σε σπίτι φίλων, όταν επέστρεψε η υπηρέτρια είχε στολίσει ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο στο δωμάτιό του. Η συγκίνησή του ήταν μεγάλη και αμέσως θέλησε να το ζωγραφίσει.
Το έργο αποτυπώνει το εσωτερικό της κατοικίας του όπως κάνει και ο Johansen στην «Άγια Νύχτα». Ο θεατής μεταφέρεται στο χρόνο, σε αυτή την Παραμονή Χριστουγέννων και βρίσκεται μέσα σε αυτό το ατμοσφαιρικό δωμάτιο. Μπροστά του αντικρίζει τα έπιπλα εποχής και τα διακοσμητικά αντικείμενα, διεισδύει σε μια ιδιαίτερη διάσταση, σε μια πραγματική εικαστική ιεροτελεστία.
Το φως από το μικρό δέντρο διαχέεται και ζεσταίνει το χώρο, είναι η μοναδική πηγή φωτός, η οποία αγγίζει και εξευγενίζει τα αντικείμενα. Η σύνθεση αποπνέει μια ιδιαίτερη θέρμη και θαλπωρή.
Δύο συνθέσεις απαράμιλλης ομορφιάς οι οποίες μας ταξιδεύουν στην εποχή τους και μας ψιθυρίζουν τα μυστικά τους. Μας λένε τις ιστορίες τους γι’ αυτή τη νύχτα που αιχμαλωτίζει τα συναισθήματα και τις αισθήσεις. Στιγμές άχρονες και ατελεύτητες όπως ορίζει η αιωνιότητα. Εικόνες από ένα παρελθόν που υπάρχει επειδή μπαίνει στο δικό μας παρόν και αποκτά το νόημα που του αποδίδουμε. Το παρελθόν υπάρχει επειδή υπάρχουμε εμείς και ο χρόνος όπως έλεγε ο Ρουσσώ είναι η κινούμενη μορφή της ακίνητης αιωνιότητας.
Πηγές:
- Ελένη Μάργαρη,. Χριστουγεννιάτικες Ιστορίες Ζωγραφικής, εκδ. Historical Quest, Αθήνα 2018.
- https://wisconsinart.org
- https://en.wikipedia.org
- https://en.wikipedia.org
- https://danielgerhartz.wordpress.com
Πηγή: pancreta.gr