Το Μεσογειακό Φεστιβάλ Φωτογραφίας, εγκαινιάζει την έκθεση «Saints & Outsiders», το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2017 και ώρα 20:00.
Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στην αίθουσα εκθέσεων στο «Σπίτι του Πολιτισμού» στο κέντρο της Παλιάς Πόλης του Ρεθύμνου, θα διαρκέσει μέχρι τις 19 Δεκεμβρίου και θα είναι ανοιχτή στο κοινό με ελεύθερη είσοδο, καθημερινά 18:00 – 21:00 και Κυριακή 10:00 – 13:00 και 18:00-21:00.
Πρόκειται για έναν διάλογο ανάμεσα στις προσωπικές δουλειές των δύο νέων ελλήνων φωτογράφων, «Saints» του Πάνου Κέφαλου και «Outsiders» του Δημήτρη Ραπακούση, μέσα από τις οποίες εξερευνούν κόσμους κοντινούς μας, αλλά ταυτόχρονα άγνωστους.
Πρόσφυγες (saints) και ρομά (outsiders), άνθρωποι στο κέντρο του περιθωρίου, έρχονται στο προσκήνιο όχι σαν μοντέλα δύο φωτογραφικών projects, αλλά ως άνθρωποι της πόλης, μέσα σε μικρόσκοσμους του αθηναϊκού αστικού ιστού, με τους δικούς τους νόμους και ρυθμούς.
Οι Άγιοι και οι Άγιες του Κέφαλου είναι Αφγανοί πρόσφυγες εγκλωβισμένοι στα προσφυγικά της λεωφόρου Αλεξάνδρας, ενώ οι Outsiders του Ραπακούση είναι οι παραγκωνισμένοι αλλά αγέρωχοι Ρομά στους καταυλισμούς της Αγίας Άννης.
Η επαφή και των δύο φωτογράφων με τους κόσμους που απεικονίζονται ξεπερνάει το πλαίσιο μιας φωτογραφικής «εργασίας» και εξελίσσεται σε μια διέλευση από την άγνοια στη γνώση, ένα σπάσιμο των στερεοτύπων μέσα από μια ανθρώπινη επικοινωνία που μεταφράζεται σε εικόνα.
Οι εικόνες συνομιλούν όχι επειδή αφορούν σε ανθρώπους που μοιάζουν αποστασιοποιημένοι, αλλά επειδή αποκαλύπτουν την υπέρβαση των φωτογράφων, την πραγματική προσέγγιση και επικοινωνία με τους ανθρώπους που φωτογραφίζουν, σαν οικεία μέλη της παρέας τους παρά σαν εξωτερικοί παρατηρητές που καταγράφουν.
Μέσα από τους «Saints & Outsiders”» το φετινό «Medphoto» εξερευνά πρόσωπα του δικού μας τόπου και ταυτόχρονα τον τόπο των προσώπων αυτών που η σύγχρονη κοινωνία επιλέγει αν όχι να αγνοεί, σίγουρα να κοιτάζει με συγκατάβαση.
Η έκθεση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Δήμου Ρεθύμνης και την υποστήριξη του Δήμου Ρεθύμνης και του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης.
Το 2ο Μεσογειακό Φεστιβάλ Φωτογραφίας «Ευρώπη: Τα πρόσωπα και ο τόπος» εγκαινίασε τις δράσεις του τον Σεπτέμβριο στο Ρέθυμνο και μέσα από μια σειρά εκθέσεων και άλλων δρώμενων αναζητά φέτος τις νέες ταυτότητες/ετερότητες που δημιουργούνται εντός του ευρωπαϊκού χώρου, θέτοντας το ερώτημα εάν πλέον μπορούμε να μιλάμε για τη συγκρότηση μιας νέας ευρωπαϊκής ταυτότητας ή αν αυτό το ενδεχόμενο έχει χαθεί για πάντα, όπως υποστηρίζει ο Έρικ Χόμπσμπαουμ.
Η Ευρώπη, τόπος διαφορετικότητας και την ίδια στιγμή τόπος αποκλεισμού, κινείται διαρκώς μέσα από τη διαλεκτική προόδου και βαρβαρότητας, δημιουργώντας έναν τόπο συγκρούσεων μέσα στον οποίο τα πρόσωπα προσπαθούν να βρουν τη θέση τους.Το φεστιβάλ διαρκεί από το Σεπτέμβριο μέχρι και το Μάρτιο 2018,διοργανώνεται από την KOLEKTIV8 και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης και πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης και του Δήμου Ρεθύμνου.
Δημήτρης Ραπακούσης – «Outsiders»
Φωτογραφία για μένα είναι να αντιπαρατίθεμαι στον Απέραντο Άλλο χωρίς καμία προυπόθεση, χωρίς καμία εκ των προτέρων παραδοχή, πέρα από τα ταξινομιτικά στερεότυπα. Στερεότυπα που κάποτε παίξαν και στη δική μου ζωή τον ρόλο τους, έγιναν ο δρόμος για να βρεθώ αναμεσά τους.
Στους Ρομά της Αγίας Άννης ο επιβλητικός Τζίμης, ο αρχηγός, διστακτικός στην αρχή, με ξενάγησε στις ζωές αυτών των ανθρώπων. «Ρομά», «αθίγγανοι», «τσιγγάνοι»,«γύφτοι», αφηγούνται οι ίδιοι τον εαυτό τους σε έναν χώρο-χρόνο οργανωμένο ΕΚΤΟΣ.
Εγώ ως ξένος στην αρχή και ως «μπαλαμό» στη συνέχεια, μοιράστηκα το τραπέζι τους, την μουσική τους και τελικά τις χαρές τους. Έξω από την κοινωνία, ‘γκετοποιημένοι’, αντλούν ζωή από τα αστικά απορρίματα και φτιάχνουν τις δικές τους ιστορίες.
Ερωτεύονται, γελάνε, πάσχουν, υπάρχουν στο πέλμα της αψεγάδιαστης κοινωνικής πειθαρχίας. Καχύποπτοι με τους ξένους που μόνο παίρνουν και περνούν, μού εμπιστεύθηκαν το μεγαλύτερο φόβο τους... έναν ήχο. Η φωτογραφία έχει την δύναμη να με πηγαίνει εκεί όπου δεν θα βρισκόμουν, να με ωθεί πιο κοντά στο βαθύτερο εαυτό. Αλλά και πέρα από τον κάθε εαυτό, η κάθε στιγμή που γίνεται εικόνα λειτουργεί ως πέρασμα στην αθανασία.
Πάνος Κέφαλος - «Saints»
H σχέση μεταξύ του τίτλου του βιβλίου μου, "saints." και του θέματός του δεν είναι προφανής. Επέλεξα το «Άγιοι» διότι, για μένα, αυτή η λέξη σηματοδοτεί μια πνευματική αναζήτηση.
Αυτό που αναζητούσα άλλωστε μέσω αυτού του project ήταν μια χαμένη πνευματική σχέση, είτε αυτή που με συνέδεσε τελικά με τους ανθρώπους που απεικονίζονται σε αυτές τις φωτογραφίες είτε εκείνη που τους ένωσε με την πόλη μου, την Αθήνα - ή τη σχέση που με ένωσε με κάτι από το παρελθόν μου.
Το φθινόπωρο του 2012, η συμμετοχή μου σε ένα project που τελικά δεν έγινε, με έφερε στην πλατεία Βικτωρίας, στο κέντρο της Αθήνας. Σε πρώτη φάση, ο στόχος μου ήταν να συλλάβω φωτογραφικά την καθημερινή ζωή των παιδιών εκεί -πρόσφυγες από το Αφγανιστάν- που δούλευαν ή έπαιζαν στην πλατεία.
Γρήγορα, μετατράπηκε σε κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Σχετίστηκε με την παιδική ηλικία και τις δυνάμεις που τη διέπουν: τον εύθραυστο κόσμο τους και την απεριόριστη ελευθερία, τη βία του πολέμου (που έχουν ζήσει τα συγκεκριμένα παιδιά) και την ενστικτώδη έκφρασή τους μέσα από το παιχνίδι.
Άγιος είναι αυτός που ανοίγει στον αμαρτωλό τον δρόμο προς την εξιλέωση και την υπέρβαση. Ο δεσμός που σχηματίστηκε με τρία από τα παιδιά και τις οικογένειές τους, απελευθέρωσε μια ένταση μέσα μου, η οποία έβγαλε όλους τους εσωτερικούς φόβους μου. Ίσως ακούγεται εγωκεντρικό, αλλά έτσι κοίταξα τον κόσμο τους: μέσα από τα δικά μου μάτια, μέσω των συναισθημάτων, των αναμνήσεων και των παρορμήσεων που πάλεψαν μέσα μου ώστε να φτάσουν στην επιφάνεια, όπου ήταν ξαφνικά ελεύθερες.
Αυτές οι φωτογραφίες δεν αφηγούνται μια ιστορία, αλλά συνδέονται συνειρμικά με τον τρόπο που βίωσα αυτήν την επαφή.
Μέχρι το 2015, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ήξερα είχαν εγκαταλείψει την Ελλάδα. Κατέγραψα την προσφυγική κρίση, η οποία ξέσπασε τον Αύγουστο του ίδιου έτους, περιτριγυρισμένη από τηλεοπτικά κανάλια και φωτορεπόρτερ - τότε έβγαλα τις τελευταίες μου φωτογραφίες.
Ήταν η ώρα για πρωτοσέλιδα και αποφάσισα να απομακρυνθώ, καθώς δεν υπήρχε χώρος για φιλίες ή σχέσεις με τους πρόσφυγες πια - τουλάχιστον για μένα. Λίγες ημέρες αργότερα, αποφάσισα ότι είχε έρθει η ώρα να αποτυπωθεί αυτή η εμπειρία στο βιβλίο που σχεδίαζα. Έτσι, πήγα στην Ιταλία για να το υλοποιήσω, σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο Fabrica.
Πηγή: pancreta